Niedawno artykuł podobnej treści ukazał się na łamach "T NATION". Tessa Gurley popełniła niewybaczalny błąd. Wysunęła bardzo ciekawą hipotezę. Przedstawiła ją, jakby była to już bezsprzecznie udowodniona kwestia, obowiązujące prawo naukowe. Na podstawie jednej obserwacji nie wolno wyciągać tak daleko idących wniosków, gdyż mogą być one błędne.

  1. O czym mowa w badaniu?
  2. Co powoduje sztywność tętnic?
  3. Jaki korzyści przyniósł trening siłowy?
  4. Czy dla serca jest lepsze bieganie, czy trening siłowy?
  5. Statystyki - które dyscypliny są najbardziej ryzykowne dla serca?
  6. Czy umiarkowane treningi aerobowe są groźne dla serca?

Przykładowo wiemy, iż umiarkowany wysiłek fizyczny jest korzystny dla układu sercowo-naczyniowego. Czy można rekomendować ćwiczenia bez uwzględnienia pozostałych uwarunkowań? Nie, bo doszlibyśmy do absurdu sugerującego intensywność i objętość sesji typowej dla wyczynowego biegacza, osobie mającej początki choroby niedokrwiennej serca.

O czym mowa w badaniu?

Zbadano w nim wpływ poszczególnych rodzajów treningu na podatność naczyń tętniczych. Wcześniej stwierdzano, że trening siłowy obniża podatność naczyń tętniczych, a aerobowy wpływa na poprawę tego parametru. Terminologia stosowana w kontekście tętnic jest niezrozumiała dla większości ludzi, stąd należy się kilka słów wyjaśnienia.

Podatność naczyń – jej wzrost jest korzystny, a jej spadek niesie za sobą różnorakie powikłania zdrowotne. Podatność inaczej określaną jako elastyczność definiuje się, jako względną zmianę średnicy naczynia w stosunku do zmiany ciśnienia tętniczego. 

Rozszerzalność jest stosunkiem podatności i początkowej objętości naczynia. Wzajemną relację obu tych miar przedstawia wzór:

Sztywność tętnic jest odwrotnością ich podatności i rozszerzalności. A więc początkowe obserwacje mówiły o tym, iż trening aerobowy zwiększał elastyczność naczyń, a trening siłowy zwiększał ich sztywność. Dochodzimy do kolejnego ważnego pojęcia. Jeśli elastyczność naczyń jest korzystna dla sportowca, a sztywność nie, to czy istnieją na ten temat jakieś badania?

Co powoduje sztywność tętnic?

Oczywiście udowodniono, iż sama sztywność tętnic powoduje: 

  • wzrost ciśnienia tętniczego skurczowego i spadek ciśnienia tętniczego rozkurczowego,
  • wzrost ciśnienia tętna,
  • przerost mięśnia lewej komory,
  • upośledzenie perfuzji w tętnicach wieńcowych.

Po tych przydługich wyjaśnieniach przejdę do meritum. W cytowanym badaniu wykazano, iż trening siłowy zwiększał prędkość fali tętna. 

Pamiętając, co napisałem wcześniej, sztywność tętnic jest wysoce niekorzystna dla sportowca! Może mieć przełożenie na skurczowe ciśnienie krwi (zależy to od wzrostu danej osoby i koarktacji aorty (tzn. zwężenie aorty w miejscu anatomicznej cieśni). Udowodniono, iż stosowanie kokainy podwyższa ciśnienie krwi, powoduje przebudowę serca, zwiększa nawet o 18% masę lewej komory serca, zwiększa sztywność tętnic, prowadzi do zwiększenia prędkości fali tętna. Co najgorsze okazało się, iż aeroby spowolniły prędkość fali tętna o 8%, a trening siłowy przyspieszył falę o 9.8% (od 40 do 60 minut od zakończenia ćwiczeń).

Jaki korzyści przyniósł trening siłowy?

Tak, okazało się, iż:

  • trening siłowy znacznie wzmógł przepływ krwi w badanej kończynie (przedramieniu), a aeroby nie miały wpływu na ten parametr,
  • trening siłowy poprawił potencjał wazodylatacyjny (możliwość rozszerzenia się światła naczyń krwionośnych), trening aerobowy nie miał wpływu na ten parametr. Na marginesie dodam, iż ta cecha III generacji leków beta-adrenolitycznych (np. nebiwololu) jest niezwykle cenna, gdyż tlenek azotu ma działanie ochronne, przeciwzapalne, antyagregacyjne, antyproliferacyjne i antyoksydacyjne
  • trening siłowy przyczynił się do większego spadku ciśnienia krwi w porównaniu do aerobów.

Czy dla serca jest lepsze bieganie, czy trening siłowy?

bieganie serce

Nie da się odpowiedzieć na to pytanie. Problem jest zbyt złożony. W niektórych badaniach jako wskaźnika ryzyka chorób sercowo-naczyniowych (choroby niedokrwiennej serca) używano HDL i LDL. Na tej podstawie wysuwano wnioski, iż bieganie jest znakomitym wysiłkiem dla serca (nawet w objętości 64 km tygodniowo lub większej). Tymczasem jest to absurd. Obecnie w kontekście chorób układu krążenia coraz mniejsze znacznie przywiązuje się do HDL i LDL, a o wiele większe do istniejącego stanu zapalnego.

Intensywny wysiłek wytrzymałościowy

Na dodatek w jednym z badań u ultramaratończyków wykazano co prawda występowanie chorób serca tylko u 0.7% biegaczy, ale jednocześnie aż u 7.6% z nich występowały arytmie lub inne zaburzenia rytmu serca! Również 7.6% miało nadciśnienie (3.3% leczyło je farmakologicznie), 4.5% miało nowotwory, 0.7% cukrzycę. Aż 25% miało katar sienny, a 13% astmę (skorelowane były niestety z aktywnością fizyczną).

Ponadto u biegaczy stwierdzano hemoroidy (12.9% osób), zaburzenia snu lub bezdech senny, zaburzenia pracy tarczycy (niedoczynność lub nadczynność), a u prawie 10% występowały bóle w dolnym odcinku grzbietu lub dyskopatie.

Jeszcze w innych badaniach stwierdzono, iż biegacze długodystansowi są narażeni na uszkodzenia mięśnia sercowego. Ponadto w kohorcie 40-65-letnich mężczyzn uczestniczących w intensywnym wysiłku wytrzymałościowym stwierdzono znaczne ryzyko pojawienia się migotania przedsionków. W jednym z badań u 27 na 36 zmarłych biegaczy długodystansowych (w średnim wieku 43.8 roku) stwierdzono chorobę niedokrwienną serca. 2 z nich miało również przerostową kardiomiopatię.  Jeśli chodzi o trening siłowy istnieją liczne badania mówiące o korzyściach z jego prowadzenia. 

Statystyki - które dyscypliny są najbardziej ryzykowne dla serca?

Według statystyk kulturystyka stanowi niewielkie zagrożenie dla serca. Na 820 przypadków nagłej śmierci sercowej:

  • 251 (30.57%) dotyczyło kolarstwa,
  • 175 (21.32%) dotyczyło biegania,
  • 107 (13.03%) dotyczyło gry w piłkę nożną,
  • 41 (4.99%) dotyczyło maszerowania w terenie, wędrówek,
  • 31 (3.78%) dotyczyło pływania,
  • 29 (3.53%) dotyczyło siatkówki,
  • 18 (2.19%) dotyczyło rugby,
  • 15 (1.83%) dotyczyło tenisa,
  • 11 (1.34%) dotyczyło nurkowania,
  • 11 (1.34%) dotyczyło judo,
  • 10 (1.22%) dotyczyło piłki ręcznej,
  • 8 (0.97%) dotyczyło narciarstwa alpejskiego,
  • 6 (0.73%) dotyczyło tenisa stołowego,
  • 5 (0.61%) dotyczyło kulturystyki,
  • 5 (0.61%) dotyczyło siatkówki,
  • 98 (11.94%) innych dyscyplin.

Jak widać, pod tym względem kulturystyka zamyka stawkę i jest jedną z bezpieczniejszych dyscyplin (0.61% przypadków). Obciążenia statyczne, którym poddawani są zawodnicy są znaczne, ale chwilowe. Ciśnienie krwi może osiągać nawet wartości 250/150 mmhG, jednakże u naturalnych kulturystów tętno potrafi się obniżyć, jak u wyczynowego maratończyka.

Czy umiarkowane treningi aerobowe są groźne dla serca?

Nikt tego nie stwierdził. Podobnie zapewne dla większości ludzi niegroźne będą ćwiczenia oporowe. Nieco inaczej przedstawia się kwestia treningu np. kulturystycznego przy nadużywaniu prohormonów, diuretyków, sterydów anaboliczno-androgennych, hormonu wzrostu czy insuliny. Bardzo wielu zawodników, którzy łączyli SAA z narkotykami umarło przedwcześnie. Wielu z nich z powodów sercowo-naczyniowych.

Większość przypadków nagłych zgonów, szczególnie u osób po 40 roku życia, powoduje choroba niedokrwienna serca. Wśród młodych sportowców nagła śmierć zdarza się rzadziej i wywołana jest najczęściej kardiomiopatią przerostową, dysplazją prawej komory serca, wadą zastawkową serca (np. zwężenie lewego ujścia tętniczego) lub anomaliami układu krążenia w zespole Marfana.  Potwierdzają to nowsze dane.

Nowy system wdrożono w 2012 r. Obserwacje prowadzono przez 30 miesięcy. Odnotowano 144 śmierci z powodu nagłego zatrzymania akcji sercowej, 97% stanowili mężczyźni. Większość przypadków śmierci dotyczyła rekreacyjnego uprawiania sportu. U osób poniżej 35 roku życia główną przyczyną śmierci było zapalenie mięśnia sercowego, u osób powyżej 35 roku życia CAD (przewlekła choroba wieńcowa).

Referencje:

https://www.t-nation.com/training/tip-why-lifters-have-healthier-hearts-than-runners

Collier SR1, Diggle MD, Heffernan KS, Kelly EE, Tobin MM, Fernhall B “Changes in arterial distensibility and flow-mediated dilation after acute resistance vs. aerobic exercise” https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20885204

Urszula Cieślik-Guerra “Metody pomiaru sztywności tętnic” II Katedra i Klinika Kardiologii Uniwersytetu Medycznego w Łodzi https://journals.viamedica.pl/arterial_hypertension/article/viewFile/18850/14822

Paweł Stróżecki, Jacek Manitius „Zwiększona sztywność tętnic u pacjentów z przewlekłą chorobą nerek” Katedra i Klinika Nefrologii, Nadciśnienia Tętniczego i Chorób Wewnętrznych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu Collegium Medicum im. L. Rydygiera w Bydgoszczy https://journals.viamedica.pl/forum_nefrologiczne/article/download/10373/8843

Jolanta Małyszko “Nadciśnienie tętnicze a nerki” https://podyplomie.pl/wiedza/wielka-interna/1197,nadcisnienie-tetnicze-a-nerki

http://a.umed.pl/pl/dydaktyka/doc/choroby_wewnetrzne/Ostre%20uszkodzenie%20nerek%20AKI%202013.pdf

Agnieszka Gala-Błądzińska, Sebastian Norwicz, Marek Grzywa „Polekowe uszkodzenie nerek u pacjentów hospitalizowanych w Klinicznym Oddziale Chorób Wewnętrznych, Nefrologii i Endokrynologii Szpitala Wojewódzkiego nr 2 im Św. Jadwigi Królowej w Rzeszowie w latach 2005-2010” http://www.wple.net/nefrologia/nef_numery-2013/a-nefro-4-2013/145-149.pdf

https://podyplomie.pl/wiedza/wielka-interna/1132,obrzeki-i-leczenie-diuretykami

T.M. Levi,1,2 M.S. Rocha,3 D.N. Almeida,4 R.T.C. Martins,5 M.G.C. Silva,6 N.C.P. Santana,6 I.T. Sanjuan,6 and C.M.S. Cruz „Furosemide is associated with acute kidney injury in critically ill patients” https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3854324/

Marek Rajzer, Kalina Kawecka-Jaszcz „Podatność tętnic w nadciśnieniu tętniczym. Od patofizjologii do znaczenia klinicznego” https://journals.viamedica.pl/arterial_hypertension/article/view/12850/10630

Rebecca Kozor,1,2 Stuart M. Grieve,1,3 Stefan Buchholz,2 Sharlene Kaye,4 Shane Darke,4 Ravinay Bhindi,1,2 and Gemma A. Figtree “Regular Cocaine Use Is Associated with Increased Systolic Blood Pressure, Aortic Stiffness and Left Ventricular Mass in Young Otherwise Healthy Individuals” https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3981670/

https://podyplomie.pl/pediatria/12213,zwezenie-ciesni-aorty-u-noworodkow-niemowlat-i-starszych-dzieci

Beata Wożakowska-Kapłon “Nebiwolol — unikalny przedstawiciel b-adrenolityków wazodylatacyjnych”

Fürstenberger C1, Vuorinen A, Da Cunha T, Kratschmar DV, Saugy M, Schuster D, Odermatt A. “The anabolic androgenic steroid fluoxymesterone inhibits 11β-hydroxysteroid dehydrogenase 2-dependent glucocorticoid inactivation”.

Katarzyna Kosicka1, Maciej Cymerys2, Aleksandra Majchrzak-Celińska3, Franciszek Główka “Pacjent z podejrzeniem zespołu pozornegonadmiaru mineralokortykosteroidów— trudności diagnostyczne” https://journals.viamedica.pl/arterial_hypertension/article/download/19399/15274

PaoloFerrari “The role of 11β-hydroxysteroid dehydrogenase type 2 in human hypertension” https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0925443909002531?via%3Dihub

Lee YS1, Lorenzo BJ, Koufis T, Reidenberg MM. “Grapefruit juice and its flavonoids inhibit 11 beta-hydroxysteroid dehydrogenase” https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/8549035

A R Guhan, S Cooper, J Oborne, S Lewis, J Bennett, A E Tattersfield “Systemic effects of formoterol and salmeterol: a dose-response comparison in healthy subjects” https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1745819/pdf/v055p00650.pdf

Paul T. Williams, PhD “Relationship of Distance Run per Week to Coronary Heart Disease Risk Factors in 8283 Male Runners The National Runners’ Health Study” https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3756592/

E. E. van der Wall “Long-distance running: running for a long life?”

Predel HG1. “Marathon run: cardiovascular adaptation and cardiovascular risk” https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24408890

Markus Niemelä,1 Päivikki Kangastupa,2 Onni Niemelä,corresponding author2 Risto Bloigu,3 and Tatu Juvonen1 “Acute Changes in Inflammatory Biomarker Levels in Recreational Runners Participating in a Marathon or Half-Marathon” https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5005625/

Noakes TD. “Heart disease in marathon runners: a review” https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/3298928

Clare Chung-Wah Yu, Alison Mary McManus, Hung-Kwan So, Ping Chook, Chun-Ting Au, Albert Martin Li, Jack Tat-Chi Kam, Raymond Chi-Hung So, Christopher Wai-Kei Lam, Iris Hiu-Shuen Chan, and Rita Yn-Tz Sung “Effects of resistance training on cardiovascular health in non-obese active adolescents” https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4978622/

Jolanta Neubauer-Geryk, Leszek Bieniaszewski “Metody oceny funkcji śródbłonka wazodylatacja tętnicy ramiennej po niedokrwieniu”

Marijon E, Tafflet M „Sports-related sudden death in the general population”. Circulation. 2011; 124: 672–681

Wojciech Braksator, Artur Mamcarz “Kardiologia sportowa w praktyce klinicznej” Wydanie I, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2016 r.

Rossow LM1, Fukuda DH, Fahs CA, Loenneke JP, Stout JR. “Natural bodybuilding competition preparation and recovery: a 12-month case study.” https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23412685

Kistler BM1, Fitschen PJ, Ranadive SM, Fernhall B, Wilund KR. “Case study: Natural bodybuilding contest preparation.” https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24901578

Wojciech Drygas Anna Jegier Zalecenia dotyczące aktywności ruchowej w profilaktyce chorób układu krążenia http://www.umed.edu.pl/geriatria/pdf/Zalecenia_dotyczace_aktywnosci_ruchowej_w_profilaktyce_chorob_ukladu_krazenia.pdf

Philipp Bohm, Jürgen Scharhag, and Tim Meyer „Data from a nationwide registry on sports-related sudden cardiac deaths in Germany” https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4776219/

Zawarte treści mają charakter wyłącznie edukacyjny i informacyjny. Starannie dbamy o ich merytoryczną poprawność. Niemniej jednak, nie mają one na celu zastępować indywidualnej porady u specjalisty, dostosowanej do konkretnej sytuacji czytelnika.
Komentarze (2)
Anonim

"Na 820 przypadków nagłej śmierci sercowej: [26]..."
Sucha statystyka podająca ilość przypadków bez odniesienia jak dużej populacji dotyczyły te przypadki jest dość mało mówiąca. 5 przypadków miało miejsce w kulturystyce i 5 w siatkówce. Jeśli, na przykład, kulturystykę uprawiało 100 tys. osób a siatkówkę 10 tys. to siatkówka jest znacznie bardziej niebezpiecznym sportem. I stosunek ilości do populacji tak naprawdę najwięcej powie.
Szkoda także, że nie podano ilość przypadków nagłej śmierci sercowej osób nietrenujących.

1
_Knife_

http://circ.ahajournals.org/content/124/6/672

Previously published data on the incidence of sports-related SDs observed in competitive young athletes have documented an incidence of 6 to 9 per million such competitors per year.7,8 The present data among young competitive athletes are very consistent with these estimates. The largest previous European study of sports-related SDs, from Veneto, Italy, included 55 cases of sports-related SDs in young competitive athletes documented over a 25-year period. Maron et al reported 1866 cases of SD in young competitive athletes over a 27-year period in the United States, 50% of which were traumatic, of noncardiac origin, or did not occur during sporting activity. Taken together, these data suggest that approximately 50 to 75 SDs in young competitive athletes would occur annually in the United States, and approximately 10 to 15 such events would occur in France each year. The focus on this group of healthy young athletes is highly understandable given the substantial social and emotional impact of sudden and unexpected deaths in this group.25

U osób nietrenujących taki syndrom to niezmierna rzadkość= > https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15019016 czyli 0,92 przypadku na 1000 osobo-lat.

2