Termogeniki należą do grupy substancji, których celem jest wspieranie organizmu podczas redukcji tkanki tłuszczowej. Ich zastosowanie ma na celu zwiększenie ciepłoty ciała, czyli podwyższenie poziomu termogenezy. Jednak czym właściwie jest termogeneza? Jaki związek ma z redukcją tłuszczu?
Czym jest termogeneza, czym są termogeniki?
O termogenezie napisać można, że jest to proces, którego celem jest utrzymanie odpowiedniej temperatury ciała, poprzez wykorzystywanie zjadanego pokarmu, bazując na wartości kalorycznej. Tego typu reakcja zachodzi w organizmach stałocieplnych, a więc tych, których temperatura ciała w okresie homeostazy jest niezmienna.
Termogeniki mają na celu aktywowanie części współczulnego układu nerwowego, co daje efekt stymulacji metabolizmu, przyspieszając znacznie wydatek energetyczny. Organizm chętniej wykorzystuje tłuszcze na potrzeby energetyczne ze względu na to, że nasilonej termogenezie towarzyszy szybsze uwalnianie wolnych kwasów tłuszczowych.
Co więcej, działanie to powiązane jest z hamowaniem głodu i uczuciem sytości. Pobudzenie nerwowe dodatkowo będzie wiązało się z uwalnianiem katecholamin, takich jak adrenalina i noradrenalina. Wymienione neuroprzekaźniki wpływają na takie parametry jak tempo trawienia, aktywność brunatnej tkanki tłuszczowej, jak i nasilenie termogenezy. Stymulowana jest ona poprzez białko-termogeninę, która oddziałuje na procesy oddechowe, rozpraszając znaczną część ciepła.
Rodzaje termogenezy
Wyróżniamy cztery rodzaje termogenezy:
- po posiłku
- powysiłkową
- drżeniową
- bezdrżeniową
Termogeneza po posiłku występuje wtedy, gdy wykorzystujemy w naszej diecie odpowiednią ilość kalorii tak, aby pokrywały one minimum podstawową przemianę materii, a więc ilość jedzenia, która utrzymuje wszystkie procesy naszego ciała we właściwej funkcji. Niektóre z pokarmów będą mocniej stymulowały proces termogenezy, inne natomiast nieco słabiej.
Pod kątem efektu termicznego pokarmu główną rolę odgrywają białka, natomiast na miejscu drugim znajdują się węglowodany. Nie bez powodu więc w diecie osób aktywnych, trenujących siłowo, zwiększa się ilość białka, zwłaszcza w okresie redukcji tłuszczu.
W diecie, oprócz samych składników pokarmowych, wykorzystać można naturalne substancje, które podnoszą poziom termogenezy. Są to m.in. zielona herbata, kawa, pieprz kajeński, imbir, owoce cytrusowe, papryka chili (kapsaicyna).
Termogeneza powysiłkowa występuje po okresie treningowym, odczuwalna jako ciepłota mięśni, które pracowały podczas treningu i wykorzystywały substraty energetyczne. Co więcej, tkanka mięśniowa jest mocno energochłonna, co sprawia, że im więcej jej posiadamy, tym łatwiej utrzymać nam niski poziom otłuszczenia.
Efekt występowania termogenezy jest podobny do tego opisywanego na początku zagadnienia, z tą różnicą, że wysiłek fizyczny jest inicjatorem procesu cieplnego, który powiązany jest z konsumpcją kalorii.
Termogeneza drżeniowa to rodzaj termogenezy, która zaczyna występować, gdy nasze ciało wystawione jest na działanie niskich temperatur. Dochodzi wówczas do mimowolnych skurczów mięśniowych, których celem jest uwolnienie energii i podniesienie temperatury ciała.
W termogenezie bezdrżeniowej dochodzi do stymulowania ciepła w brunatnej tkance tłuszczowej, w której to działania związane z procesem oddychania i fosforylacji oksydacyjnej są połączone ze sobą. Powstała energia jest wykorzystywana na produkcję ciepła, zamiast wykorzystywana do produkcji energii w postaci ATP.
Podsumowanie
Termogeneza jest niezbędnym elementem utrzymania stałej temperatury ciała. Jej stymulowanie daje nam możliwości przyspieszenia metabolizmu, zwłaszcza utleniania tłuszczy. Dzieje się to poprzez zwiększoną ciepłotę ciała, która ma związek z tym, jakie pokarmy spożywamy. Zależy również od tego, jak trenujemy i jakie są działania szeregu hormonów i neuroprzekaźników, które będą wpływały na metabolizm tłuszczy.
