Bardzo wiele osób od razu po pozytywnym wyniku kontroli antydopingowej danego zawodnika (zawodniczki) zaczyna używać etykietek w rodzaju: „koksiarz”, „dopingowicz”, „oszust”, „kłamca”. W dyskusjach pod artykułami używane są niewybredne epitety (z których większość nadaje się do wytoczenia procesu o zniewagę).

  1. Doping w sporcie
  2. Wprowadzenie – nandrolone i bracia Zielińscy
  3. Nandrolon rozpada się na:
  4. Nandrolone – jako najpopularniejszy środek w sporcie
  5. Nandrolone – wykrywalność

Doping w sporcie

Zaczyna się nagonka medialna wywoływana przez osoby, które nie mają nic wspólnego ze sportem, a doping kojarzą tylko ze „sterydami”! OK, powiedzmy to sobie szczerze – faktycznie zdarzają się zawodnicy nadużywający środków dopingujących. Dlaczego? Gdyż w wielu dyscyplinach to być albo nie być. W podnoszeniu ciężarów niejednokrotnie na dopingu „wpadali” zawodnicy z pierwszych 10 miejsc tabeli. Tymczasem w wielu przypadkach substancje, na których „wpadają” zawodnicy nie nadają się do poprawy wyników sportowych w danej dyscyplinie.

Ba, mało tego, niektóre związki są wykrywalne przez wiele lat po jednokrotnym podaniu, w związku z czym ich stosowanie nie ma najmniejszego sensu (w dobie regularnych testów moczu i/lub krwi sportowca). Kto o zdrowych zmysłach brałby np. nandrolone, wiedząc, iż to proszenie się o wieloletnią dyskwalifikację? I nie jest to żadna nowość. Takie właściwości nandrolonu są znane od czasów, gdy użycie SAA zostało zakazane w sporcie (wg różnych źródeł stało się tak w połowie lat 70’ XX wieku).

Wprowadzenie – nandrolone i bracia Zielińscy

Zacznę od nandrolonu, gdyż bardzo często wiąże się z nim zadziwiające „wpadki” dopingowe, np. słynny przypadek zdyskwalifikowanego ciężarowca - Adriana Zielińskiego. Nandrolone został zsyntetyzowany w 1950 r. przez Bircha, następnie w 1953 r. przez Wildsa i Nelsona. Występuje w formie dekanianu lub fenylopropionianu.

Najbardziej znany jest produkt o handlowej nazwie deca durabolin (nandrolone decanoate, czyli dekanian nandrolonu). Stosowanie nandrolonu powoduje powstanie metabolitów, w tym głównego 19-norandrosteronu (19-NA), poprzez hydrolizę i B-glukoronidację. Ponieważ nandrolone jest bliskim krewnym testosteronu (na co wskazuje jego nazewnictwo: 19-nortestosteron, całą grupę związków klasyfikuje się jako 19-norsteroidy) podlega podobnym przemianom w organizmie. Nandrolone tworzy zredukowane metabolity, izomery (17-keto oraz 17- β-hydroxy) – głównie 5α oraz 5β (podobnie jak testosteron, fluoksymesteron czy calusterone).

Nandrolon rozpada się na:

  • 19-norandrosteron (19-NA; 3α-hydroxy-5α-androstan-17-one)
  • 19-noretiocholanolone (19-NE; 3α-hydroxy-5β-androstan-17-one)
  • 19-norepiandrosterone (19-NEA; 3β-hydroxy-5α-androstan-17-one)

W prasie powiela się idiotyczne stwierdzenia w rodzaju:

  • „Ze względu na swoje właściwości związek ten [nandrolone] jest jednym z najpopularniejszych środków dopingujących w sporcie” (przegląd sportowy).
  • „Nieprawdą jest, że ta substancja [nandrolone] utrzymuje się w organizmie przez 18 miesięcy, bo robi to przez kilka dni” (przegląd sportowy).
  • „W próbce "A" Adriana Zielińskiego z 1 lipca stwierdzono wysokie stężenie substancji o nazwie nandrolon (4,1 ng/ml)” (polskie radio).

Nandrolone – jako najpopularniejszy środek w sporcie

Po kolei odniosę się do powyższych stwierdzeń – rzekomo nandrolone jest jednym z najpopularniejszych środków w sporcie. Nic podobnego! Od dawien dawna jest to preparat niszowy, na którym wpadają zawodnicy niejako przy okazji (np. gdy biorą testosteron czy winstrol zanieczyszczone śladowymi ilościami nandrolonu). Według statystyk WADA z 2015 r. nandrolone odpowiada tylko za 5,12% wpadek dopingowych. Dlaczego? Gdyż jest wykrywalny przez wiele miesięcy, nawet po stosowaniu mikrodawek.

W statystykach WADA z 2015 r.:

  • na pierwszym miejscu „wpadek” z powodu stosowania sterydów anaboliczno-androgennych jest winstrol – 296 przypadków (22% wśród SAA);
  • na drugim miejscu jest nandrolone – ale tylko dlatego, iż sportowcy przy okazji wpadają biorąc inne, zanieczyszczone preparaty – 176 przypadków (13% jeśli chodzi o SAA)
  • na trzecim: metanabol – 143 przypadki - 10%
  • na czwartym: masteron – 124 przypadki - 9%
  • na piątym: dehydrochloromethyl-testosterone – oral turinabol, 91 przypadków - 7%
  • na szóstym: metenolon – 82 przypadki - 6%
  • na siódmym: trenbolone - 74 przypadki - 5%
  • na ósmym: boldenone - 60 przypadków - 4%
  • na dziewiątym: oxandrolone - 47 przypadków - 3%

Jednocześnie chciałbym dodać, iż:

  • sterydy anaboliczno-androgenne w 2015 r. zidentyfikowano 1728 razy, 50% „wpadek”
  • stymulanty zidentyfikowano 528 razy, 15%
  • diuretyki i środki maskujące zidentyfikowano 428 razy, 12%
  • glukokortykosteroidy 215 razy, 6%
  • modulatory hormonalne (SERM, inhibitory aromatazy, GW1516 itd.) zidentyfikowano 152 razy, 4%
  • kannabinoidy (np. haszysz, marihuana, syntetyki) – 127 razy, 4%

Według innych danych: co roku metabolity 19-NA wykrywa się w średnio w 0,23% przebadanych próbek. W 2004 roku na 169 187 próbek 339 stanowiły te z metabolitami nandrolonu (0,20%). Od 1988 roku notuje się stałą tendencję spadkową w wykrywaniu metabolitów 19-NA, co nie powinno dziwić, gdyż do końca 2012 roku nandrolon był najgorszym wyborem ze wszystkich środków anaboliczno-androgennych na rynku.

Podsumowanie

Nandrolone jest niszowym i niemal zapomnianym preparatem. „Wpadki” należy wiązać ze stosowaniem innych, zanieczyszczonych nandrolonem środków dopingujących (wystarczą ilości rzędu kilku milionowych części grama).

Nandrolone – wykrywalność

doping, nandrolone, saa

Teza: „te informacje zdementował w czwartek Michał Rynkowski, dyrektor biura Komisji do Zwalczania Dopingu w Sporcie – Nieprawdą jest, że ta substancja utrzymuje się w organizmie przez 18 miesięcy, bo robi to przez kilka dni.”

Przykro mi, iż dyrektor Komisji do Zwalczania Dopingu w Sporcie nie ma pojęcia o środkach, o których się wypowiada. Po pierwsze kinetyka nandrolonu została zbadana na długo przed urodzeniem się większości obecnych czołowych sztangistów. Zamiast opowiadać bzdury dziennikarzom, wystarczyło otworzyć pierwsze lepsze opracowanie.

Według nowszych badań np. Charlesa F. Minto i wsp. przy podaniu 100 mg nandrolonu w 1 ml w pośladek – okres półtrwania wynosi 7,7 ±0,6 dnia, z kolei przy iniekcji 100 mg mieszanki na oleju w 1 ml - w barki aż 12 ± 0,9 dnia. Potwierdzają to badania Wilmy M. Bagchus i wsp. gdzie okres półtrwania nandrolonu wynosił 7-12 dni (przy jednorazowych dawkach 50-150 mg nandrolonu decanoate).

Co ciekawe, w cytowanym eksperymencie iniekcja 150 mg nandrolonu spowodowała, iż jego metabolit (19-NE; 19-noretiocholanolone) był wykrywalny przez 6 miesięcy u 8 z 12 badanych (67%), a drugi metabolit: 19-norandrosteron (19-NA) u 10 z 12 badanych (83%). Według innych badań Palonek E1 i wsp. po jednorazowym, domięśniowym podaniu 150 mg nandrolonu decanoate (na oleju), bez problemu wykrywa się jego metabolity w moczu 4-9 miesięcy później! (19-NE i 19-NA).

Podsumowanie

Metabolity nandrolonu można wykryć nawet kilkanaście miesięcy później, szczególnie jeśli dana osoba cyklicznie stosuje większe dawki tego steroidu. Przy stosowaniu większych dawek nandrolone może krążyć we krwi nawet 30-40 dni (dlatego tak ciężko po podobnym preparacie przeprowadzić terapię po cyklu, PCT).

„W próbce "A" Adriana Zielińskiego z 1 lipca stwierdzono wysokie stężenie substancji o nazwie nandrolon (4,1 ng/ml)” (polskie radio)

Litości panowie dziennikarze, tyle mogę powiedzieć w formie komentarza do podobnych herezji.

Według starszych opracowań wynikiem pozytywnym, oznaczającym stosowanie nandrolonu (lub podobnych do niego substancji), jest stężenie:

  • 19-NA (19-norandrosteronu) u mężczyzn: do 2 ng/mL
  • 19-NA u kobiet: do 5 ng /mL

Postęp techniczny umożliwia obecnie wykrywanie nandrolonu w niewyobrażalnie małych stężeniach (0,027 – 0,27 ng/ml) – 33-krotnie mniejszych niż techniczne wymagania WADA dotyczące identyfikacji niedozwolonych substancji w laboratoriach antydopingowych.

Według nowych opracowań decyzyjnym punktem dla określenia stosowania dopingu nandrolonem jest stężenie metabolitu 19-NA wynoszące 2,5 ng/mL (u kobiet w ciąży jest inaczej, u stosujących antykoncepcję hormonalną, np. noretysteron, jest inaczej). Dodatkowo mężczyzna, u którego wynik leży w granicach od 10 do 15 ng/mL może zostać określony jako winny dopingu nandrolonem. Jeśli stężenie metabolitu 19-NA leży pomiędzy 2,5 a 10 ng/mL może być to spowodowane endogennym stężeniem nandrolonu i nie wskazuje to wcale na doping!

Według badań naukowych Wilma M. Bagchus i wsp. po 33 dniach od jednorazowej iniekcji 150 mg nandrolonu mężczyzna wydala w moczu 67,6 ng/mL. Po 7 dniach aż 1244 ng/mL! Stężenie, które wykryto u Adriana Zielińskiego można by uzyskać po iniekcji 150 mg nandrolonu decanoate po upływie ok. 100-110 dni (po 90 dniach uzyskuje się w moczu stężenie metabolitów nandrolonu wynoszące 5,1 ng/mL).

Wysokie stężenie nandrolonu to 5000-10 000 ng/mL, a nie 4,1 ng/mL, które świadczy co najwyżej o kontakcie np. z celowo zanieczyszczonymi lekami czy odżywkami (lub o kontakcie z dopingiem wiele miesięcy temu)! Dodam tylko, iż w dopingu stosuje się 400-1000 mg nandrolonu tygodniowo, a dawki się powtarza.

Sytuacja przypomina wypicie jednego piwa, kilka godzin temu i wypicie przez kolejnych kilka dni – codziennie 300-500 ml wódki. A doniesienia dziennikarzy brzmią jakby stwierdzić, iż kierowca mający 0,21 promila był „kompletnie pijany” (w wielu krajach wolno jeździć mając nawet 0,5 promila alkoholu we krwi).

Według badań naukowych Watson P. i wsp. z 2009 r. wystarczy, że do odżywki czy suplementu diety (w badaniu użyto monohydratu kreatyny) doda się 5 mikrogramów (5-milionowych części grama) 19-norandrostenedionu, by zawodnik został namierzony na kontroli antydopingowej jako „koksiarz”!

Aby sobie to wyobrazić, w gramach podobną wartość zapisze się następująco: 5 mikrogramów to 0,000005 grama. Wiemy, iż łyżeczka od herbaty mieści ok. 5 g kreatyny, 1 gram będzie ilością znikomą, ale jeszcze dostrzegalną. Ciężko zobaczyć i wyobrazić sobie nawet wartość 1 miligrama (jeden gram substancji, należałoby podzielić na 1000 porcji), a co dopiero dawkę 0,000005 grama. 75% osób, którym podano, 5 mikrogramów 19-norandrostenedionu miało w moczu stężenie metabolitu nandrolonu (19-norandrosteronu) przekraczające 2 ng/mL!

Czy prawdopodobne jest, by ktoś np. złośliwie zanieczyścił kreatynę, BCAA, witaminę B12 czy odżywkę białkową 19-norandrostenedionem? Oczywiście. Konkurencja w sporcie jest gigantyczna, podobne zagrania to nic nowego.

Na nandrolonie złapano m.in.:

  • Pawła Nastulę, wpadł w 2006 roku - 6500$ kary i zawieszenie
  • Royce’a Gracie – wpadł w 2007 roku - kara grzywny 2500$ + zawieszenie
  • Jorge’a Ortiza – wpadł w 2007 roku - 2500$ kary + zawieszenie
  • Seana Sherka (UFC 73) – wpadł w 2007 roku - 2500$ kary + zawieszenie
  • Adama Smitha – (nandrolone oraz stanozolol/winstrol) – wpadł w 2007 roku po gali strikeforce, dodatkowo wykryto u niego kokainę i marihuanę - 4000$ kary + zawieszenie
  • Carinę Damm – zawodniczka MMA; wpadła 15 maja 2008 roku; stosowała nandrolone; - kara grzywny 2500$, zawieszenie na rok licencji
  • Edwina Dewees, wpadł w 2008 roku.

Podsumowanie

Szerokim echem w świecie sportu odbił się przypadek niemieckiego lekkoatlety, mistrza olimpijskiego z Barcelony w biegu na 5 km, Dietera Baumanna, u którego w listopadzie 1999 roku stwierdzono obecność nandrolonu. W grudniu tegoż roku, po badaniach przeprowadzonych w laboratorium antydopingowym w Kolonii, poinformowano, że możliwym źródłem zabronionego steroidu była... pasta do zębów. Zidentyfikowano w niej m.in. norandrostendion.

Co najgorsze, Baumann stracił możliwość uczestnictwa w kolejnej olimpiadzie. Rozpętało się piekło i nagonka, a ... nandrolone wcale nie jest preparatem, który ma aż taki wpływ na wyniki sportowe, szczególnie biegacza. Jest to dość łagodny preparat do budowy masy, w mniejszym stopniu siły mięśni. Jeśli już, biegacze odnoszą wielokroć lepsze rezultaty, eksperymentując np. z trzema generacjami EPO (co obecnie też jest dość łatwo wykrywalne).

„Kilka dni temu POLADA (Polska Agencja Antydopingowa) zdyskwalifikowała Grigorija Łagutę na dwa lata za stosowanie dopingu (Meldonium)”

Według mojego ulubionego eksperta, Michała Rynkowskiego, „meldonium to twardy doping”. Tymczasem wg badań, meldonium to delikatny, kosmetyczny środek, niemający negatywnego wpływu na zdrowie (dawki powodujące skutki uboczne są astronomiczne). Jakby tego było mało, meldonium może wspomagać uczenie się oraz zapamiętywanie. Jak widać, doping istnieje nawet w żużlu, jednak „wpadki” w podnoszeniu ciężarów dotyczące nandrolonu wcale nie są tak jednoznaczne, jak to przedstawiają dziennikarze, z reguły niemający pojęcia o realiach sportu oraz farmakologii.

Referencje:

  • Andrzej Pokrywka, Dorota Kwiatkowska1, Zbigniew Obmiński,Ewa Turek-Lepa, Ryszard Grucza „Problem Zanieczyszczenia Odżywek Środkami Uznanymi Za Dopingujące W Sporcie”
  • http://www.telegraph.co.uk/sport/4771735/The-Drugs-Issue-Baumann-to-fight-all-the-way.html
  • D. Kwiatkowska „Nandrolone – metody wykrywania” (Medycyna Sportowa)
  • https://www.wada-ama.org/sites/default/files/resources/files/WADA-TD2014NA-v1-Harmonization-of-Analysis-and-Reporting-of-19-Norsteroids-EN.pdf%20.pdf
  • Xiaohui Yuan and Barry Marc Forman “Detection of designer steroids” https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1402217/
  • “Metabolism of anabolic androgenic steroids” W. Schanzer
  • https://www.wada-ama.org/sites/default/files/resources/files/2016-12-13_td2017dl.pdf
  • https://www.wada-ama.org/sites/default/files/resources/files/2015_wada_anti-doping_testing_figures_report_0.pdf
  • Watson P1, Judkins C, Houghton E, Russell C, Maughan RJ. “Urinary nandrolone metabolite detection after ingestion of a nandrolone precursor”. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19276858
  • http://www.polskieradio.pl/273/5415/Artykul/1654434,Mistrz-olimpijski-z-Londynu-w-podnoszeniu-ciezarow-Adrian-Zielinski-na-dopingu-Nie-wystapi-na-igrzyskach-w-Rio
  • Charles F. Minto, Christopher Howe, Susan Wishart, Ann J. Conway and David J. Handelsman “Pharmacokinetics and Pharmacodynamics of Nandrolone Esters in Oil Vehicle: Effects of Ester, Injection Site and Injection Volume” http://jpet.aspetjournals.org/content/281/1/93
  • Wilma M. Bagchus Jean M. W. Smeets Herman A. M. Verheul Suzanne M. De Jager-Van Der Veen Andreas Port T. B. Paul Geurts “Pharmacokinetic Evaluation of Three Different Intramuscular Doses of Nandrolone Decanoate: Analysis of Serum and Urine Samples in Healthy Men” https://academic.oup.com/jcem/article/90/5/2624/2836761/Pharmacokinetic-Evaluation-of-Three-Different
  • Palonek E1, Ericsson M1, Gårevik N2, Rane A2, Lehtihet M3, Ekström L4. “Atypical excretion profile and GC/C/IRMS findings may last for nine months after a single dose of nandrolone decanoate”. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26853157
  • https://sportowefakty.wp.pl/zuzel/710570/michal-rynkowski-meldonium-to-twardy-doping-laguta-o-tym-wiedzial-rozmowa
Zawarte treści mają charakter wyłącznie edukacyjny i informacyjny. Starannie dbamy o ich merytoryczną poprawność. Niemniej jednak, nie mają one na celu zastępować indywidualnej porady u specjalisty, dostosowanej do konkretnej sytuacji czytelnika.
Komentarze (0)