Szałwia hiszpańska, potocznie nazywana nasionami chia, jest gatunkiem rośliny z rodziny jasnotowatych. Pochodzi z okolic Meksyku i Ameryki Środkowej. Słynie ona z wyjątkowych wartości odżywczych. Jako jedna z niewielu roślin zawiera spore ilości kwasów tłuszczowych omega 3, co przy wzroście popularności i coraz niższej cenie stawią ją w szeregu produktów, na które zdecydowanie warto zwrócić uwagę.
Skład
Chia to nie tylko bogate źródło kwasu alfa-linolenowego z rodziny omega 3. Jest ona również źródłem znacznej ilości błonnika, wapnia, magnezu, żelaza i potasu. Stawia ją to na czołowym miejscu pod względem zawartości tych składników mineralnych.
Wartości odżywcze nasion chia (w 100 g)
Wartość energetyczna - 490 kcal
Białko ogółem - 16 g
Tłuszcz - 31 g
Węglowodany - 44 g
Błonnik - 38 g
Witaminy
Witamina C – 1.6 mg
Tiamina – 0,62 mg
Ryboflawina – 0,17 mg
Niacyna - 8,830 mg
Witamina A – 54 IU
Witamina E – 0,5 mg
Minerały
Wapń – 631 mg
Żelazo - 7,7 mg
Magnez - 335 mg
Fosfor - 948 mg
Potas - 160 mg
Sód – 19 mg
Cynk – 3,5 mg
Kwasy tłuszczowe (w 100 g)
omega-3- 17552 mg
omega-6- 5785 mg
Prawidłowe trawienie
Chia, zaraz po babce płesznik i otrębach, jest najlepszym źródłem błonnika. Zdecydowanie warto wprowadzić je w przypadku, gdy istnieje ryzyko jego niedoborów. Może mieć to miejsce np. w dietach ketogenicznych, gdzie węglowodany ograniczone są do minimum.
Również osoby cierpiące na dolegliwości ze strony układu trawiennego, wynikające z braków błonnika powinny przemyśleć dodanie do diety tych nasion. Wspomoże to perystaltykę jelit i proces trawienia.
Regulacja poziomu glukozy
Z badań przeprowadzonych w 2009 roku i opublikowanych w "British Journal of Nutrition" wynika, że regularne spożywanie nasion chia wraz z dietą w pewnym stopniu wpływało na poprawę wrażliwości insulinowej u badanych szczurów. Co ciekawe zaobserwowano u nich również spadek poziomu tkanki tłuszczowej i poprawę wyników lipidogramu.
W innym badaniu, przeprowadzonym na osobach chorych na cukrzycę typu 2, przebadano 20 pacjentów, którym podawano codziennie 37 g nasion szałwii hiszpańskiej lub 37 g otrębów, przez 12 tygodni. Zaobserwowano nieznaczny spadek poziomu cukru we krwi. Ciśnienie krwi spadło o 3-6 mm/Hg, poziom markera stanu zapalnego hs-CRP zmniejszył się o 40%, a czynnik ryzyka vWF zmniejszył się o 21%.
Zastosowanie
Nasiona szałwii hiszpańskiej mogą być dodawane w zasadzie do wszystkiego. Dobrze komponują się z posiłkami na słodko, np. nabiałem w postaci twarogu, jogurtu, płatków zbożowych jako element koktajli, sałatek, dodatek do zup czy sosów. W przypadku zup i sosów może ona być stosowana jako zagęszczacz. Wcześniej należy wsypać ziarna do niewielkiej ilości wody.
Podsumowanie
Nasiona chia są tanim i bardzo dobrym źródłem błonnika, tłuszczów oraz wielu składników mineralnych, o które trudno w diecie większości osób. Zdecydowanie słuszne będzie wprowadzenie ich do posiłków jako ich ciekawe urozmaicenie.