Przez dziesięciolecia specjaliści oraz osoby interesujące się kwestiami dietetycznymi próbowali znaleźć odpowiedź, która dieta jest najlepsza dla zdrowia i dla sylwetki. Dieta niskowęglowodanowa, niskotłuszczowa, a może wegetariańska?
- Nie ma dwóch takich samych mikrobiomów
- Dieta z indywidualnym podejściem
- Nawyki dietetyczne, które są korzystne dla większości ludzi
- Moc sfermentowanej żywności
- Podsumowanie
Czy dieta oparta na roślinach to już ostateczne założenia dietetyczne dla zdrowia i kondycji, czy może też trzeba tu ograniczyć węglowodany, aby uzyskać optymalną masę ciała? Czy bilans kaloryczny sam w sobie jest ważniejszy niż jakość tego, co jemy?
W rzeczywistości wszystko z wyżej wymienionych zagadnień jest istotne, a w konkretnych przypadkach mogą mieć one większe lub mniejsze znaczenie. Ostatecznie to, jaka dieta jest najlepsza, sprowadza się do stwierdzenia, że to zależy od osoby. To, co jest dobre dla jednej, może być szkodliwe lub niemożliwe do przeprowadzenia dla drugiej. Każdy ma jakieś preferencje żywieniowe, każdemu służy co innego, poza tym różnimy się także z punktu widzenia fizjologicznego i psychologicznego.
Nie ma dwóch takich samych mikrobiomów
W naszym ciele występuje więcej bakterii niż komórek. Mamy w sobie prawdziwe bogactwo bakterii, które na dodatek są niczym odcisk palca, unikalne dla jednej osoby. Skład mikrobiomu wpływa na wchłanianie się wartości odżywczych z pokarmu, apetyt i na masę ciała. Patrząc z drugiej strony, to, co jemy, wpływa na bakterie, które żyją w naszych jelitach. Przez tę unikalność ponownie ciężko jest jednoznacznie stwierdzić, co jest, mówiąc prosto, dobre, a co złe. To, co dla jednej osoby będzie dobre, dla drugiej niekoniecznie.
Oto przykład:
Ludzie różnią się od siebie pod względem wrażliwości na insulinę, składu hormonalnego, mikrobiomu. Kiedy ktoś ma niską wrażliwość na insulinę, może uzyskać pozytywny efekt z diety o niższej zawartości węglowodanów i eliminację wszystkich przetworzonych węglowodanów, podczas gdy osoba o dobrej wrażliwości na insulinę może w ogóle nie odczuć korzyści z ograniczania tych produktów.
Dlatego też "idealna" dla całej populacji dieta istnieć nie ma prawa, a nie uwzględniliśmy tu jeszcze nietolerancji i alergii pokarmowych. Tak czy inaczej "super dieta" to wciąż bardzo popularny temat w wielu publikacjach. Trzeba jednak zachować rozsądek i podejść do tego z dystansem zadając sobie za każdym razem pytanie ", czy na pewno dla mnie?".
Dieta z indywidualnym podejściem
Takie hasło często słyszymy w ofercie dietetyka i można by pomyśleć, że to tani chwyt marketingowy, żeby przyciągnąć klienta. Może i jest to po części marketing, ale prawdą jest, że aby dieta przyniosła efekty, to musi być dobrana indywidualnie, co nie znaczy oczywiście, że chodzi tutaj o magiczne rytuały, a często zwykle o dobór makroskładników, minerałów czy rodzaju produktów łagodnych dla żołądka.
Nawyki dietetyczne, które są korzystne dla większości ludzi
Oprócz indywidualnego podejścia jest też mnóstwo nawyków, które może wprowadzić niemal każdy i w większości przypadków odczuje korzyści zdrowotne lub sylwetkowe.
Jednym z nich jest ograniczenie żywności wysokoprzetworzonej. Nie jest powiedziane, że każdemu ona zaszkodzi, ale prawdą jest, że jest ona gorszej jakości. Zawiera mniej wartości odżywczych, dlatego też ograniczenie jej, a także zmniejszenie ilości spożywania produktów bogatych w cukier będzie się wiązać z mniejszymi lub większymi korzyściami m.in. zdrowotnymi dla niemal wszystkich, a przy okazji nie przyniesie to skutków negatywnych.
Według wielu badań sporo korzyści przynosi dieta śródziemnomorska i być może nie każdemu będzie odpowiadać jej pełna forma, to są pewne jej założenia, które warto przemyśleć:
- spożywanie sporej ilości warzyw i owoców
- uwzględnienie w swoich posiłkach produktów pełnoziarnistych
- korzystanie z innych niż tylko mięso źródeł białka m.in. ryby, strączki
- spożywanie zdrowych tłuszczy np. oliwy z oliwek, orzechów, nasion, chudego białka mięsa i ryb
Moc sfermentowanej żywności
Kolejnym składnikiem, którego brakuje u większości ludzi, jest sfermentowana żywność. Występuje ona w różnych postaciach, począwszy od sfermentowanych produktów mlecznych takich jak jogurty czy kefiry, po fermentowane warzywa, jak np. kiszona kapusta. Spożywanie tych produktów wpływa pozytywnie na mikrobiom jelit.
Podsumowanie
Kiedy usłyszysz od kogoś, że zna najlepszą dietę na świecie, zapytaj go: "dla kogo?" Nie ma jednej, uniwersalnej diety, optymalnej dla wszystkich. Istnieją założenia, które będą miały pozytywny wpływ dla większości ludzi. Jest to ograniczenie spożycia przetworzonej żywności, produktów bogatych w cukier i ubogich w wartości odżywcze. Ciężko to nazwać dietą, bo są to jedynie nawyki, które każdy może wprowadzić do własnej diety.
Najwięcej korzyści przyniesie wprowadzenie do diety produktów o dużej gęstości odżywczej i zróżnicowanym składzie. Warto pamiętać o dobrych źródłach tłuszczu i białka, spożywać warzywa i owoce. Jednak i to wymaga czasami indywidualnego podejścia ze względu np. na alergie. Obserwuj swoje ciało, swoje preferencje i odczucia. Tylko wtedy będziesz wiedzieć, czy dany system odżywiania jest dla Ciebie odpowiedni.
