Zdrowa żywność jest jednym z topowych tematów w ostatnich latach, na jej temat można usłyszeć niemalże wszędzie, a znaleźć ją można we właściwie każdym sklepie spożywczym. Z jednej strony producenci żywności ekologicznej, organicznej lub tzw. zdrowej zapewniają nas o wysokiej jakości swoich produktów i o ich prozdrowotnym działaniu, z drugiej jednak strony produkty te są zazwyczaj kilkukrotnie droższe od tych bez naklejki "zdrowe" lub "eko". Czym różnią się produkty ekologiczne od zwykłych produktów? Czy warto je kupować?
- Czym jest żywność ekologiczna i jak ją odróżnić?
- Czy żywność ekologiczna jest zdrowa?
- Zalety żywności ekologicznej
- Wady żywności ekologicznej
- Jak więc jeść zdrowo i nie zbankrutować?
Czym jest żywność ekologiczna i jak ją odróżnić?
Żywność ekologiczna jest to żywność produkowana metodami bez użycia zabronionych sztucznych nawozów, pestycydów oraz wyszczególnionych chemikaliów. Produkcja powinna odbywać się zgodnie z wyznaczonymi standardami oraz być przyjazna dla środowiska.
W wielu przypadkach rzeczywiście - produkcja artykułów spożywczych odbywa się w najwyższych standardach, biorąc zdrowie i zadowolenie konsumenta jako priorytet. Jednakże część producentów bardziej interesują zyski niż zdrowie konsumentów i, tak jak to często bywa, wprowadzają przeróżne strategie mające na celu sprzedaż "zdrowej" żywności, która nie ma nic wspólnego z naszym wyobrażeniem o ekologii.
Jedną ze strategii bardzo często używaną przez producentów jest reklamowanie produktu jako "zdrowy", "naturalny", "bez GMO "itp. czy też używanie w nazwie firmy lub linii produktu "Bio", "Eko" oraz innych przedrostków kojarzących się ze zdrową żywnością.
Niestety, nie wszystko, co "eko" jest ekologiczne, dlatego w tym przypadku powinniśmy ufać wyłącznie certyfikatowi wraz z numerem, który znajduje się na opakowaniu, a który łatwo można wyszukać w Internecie i sprawdzić, czy rzeczywiście coś znaczy lub w ogóle istnieje. Jak również sprawdzić skład produktu, w przypadku którego producent ma dużo mniejsze pole manewru, jeżeli chodzi o jakiekolwiek kłamstewka.
Czy żywność ekologiczna jest zdrowa?
Niestety, ekologiczna żywność, nawet z certyfikatem, wcale nie musi oznaczać zdrowej żywności. Żywność ekologiczna, jak wcześniej zostało wspomniane, są to produkty spożywcze, które sprostały restrykcyjnym zasadom uprawy oraz produkcji i są przyjazne dla środowiska. Jednak czy przykładowo ekologiczny olej palmowy jest zdrowy?
Oczywiście, że nie. To, że jest ekologiczny, nie zmienia jego natury, czyniąc go nagle zdrowym źródłem tłuszczu. Dlatego właśnie tak ważny jest zdrowy rozsądek i wiedza na temat tego, co rzeczywiście jest zdrowe, a co jest zdrowe tylko z nazwy.
Zalety żywności ekologicznej
Pierwszą z zalet żywności ekologicznej, o której warto wspomnieć, jest niski stopień przetworzenia produktów. Żywność nie jest zazwyczaj narażona na skażenie chemicznymi środkami, antybiotykami czy sterydami. Co więcej, do żywności ekologicznej nie dodaje się tak dużej ilości składników takich, jak konserwanty, wzmacniacze smaku, zapachu, stabilizatory oraz inne substancje "wzbogacające".
Kolejną zaletą żywności ekologicznej jest większa ilość zdrowych składników naturalnie występujących w pożywieniu, takich jak między innymi nienasycone kwasy tłuszczowe, związki mineralne czy witaminy. Poprzez masową produkcję żywności w konwencjonalny sposób, staje się ona dużo uboższa w wymienione składniki - wśród produktów tych są m.in. jaja - ekologiczne zawierają dużo więcej kwasów Omega-3 niż te z chowu klatkowego.
Wady żywności ekologicznej
Pierwszą znaczącą wadą, która rzuca się w oczy, jest cena, są one wielokrotnie wyższe niż ceny konwencjonalnych produktów. Ceny zdrowej żywności idą coraz bardziej w górę. Z jednej strony jest to czynnik zwiększonego popytu przy niewielkiej ilości producentów oraz restrykcyjnego procesu produkcji. Z drugiej strony jest to spowodowane narastającą modą na zdrowy styl życia - producenci po prostu wiedzą, że podwyższając cenę i tak znajdą kupca.
Co więcej, pomimo znaczka "eko" i wysokiej ceny nie zawsze mamy pewność, co kupujemy. Wielu producentów zawsze stara się być o krok przed inspekcją, przez co, tak samo, jak chociażby w przypadku dopingu w świecie sportu, używane substancje często graniczą z niedozwolonymi. Dlaczego to robią? Dużo większa ilość towaru w krótszym czasie, który można sprzedać za wysoką cenę - opłaca się.
Kolejną wadą jest brak wystarczającej ilości badań na rzetelne potwierdzenie czy żywność ekologiczna jest rzeczywiście bardziej odżywcza niż żywność konwencjonalna. Ponadto, kupując raz na jakiś czas zdrową żywność, nie uchronimy się od toksyn, które znajdują się praktycznie we wszystkim - w powietrzu, wodzie, farbach, którymi pomalowane są nasze ściany, plastiku i aluminium, z którego jemy i pijemy oraz wielu innych.
Jeżeli mielibyśmy uzyskać rzeczywiste efekty z jedzenia zdrowej żywności, musielibyśmy oprzeć na niej całą naszą dietę, jedynie raz na jakiś czas spożywając konwencjonalne produkty.
Jak więc jeść zdrowo i nie zbankrutować?
Po pierwsze zawsze należy czytać skład. Żywność nie zawsze musi mieć metkę, że jest zdrowa - niski stopień przetworzenia, brak lub znikome ilości dodatkowych substancji oraz pochodzenie często świadczą o dobrej jakości produktach. Warto również poszerzać swoją wiedzę na temat żywności oraz jak poszczególne składniki na nią wpływają. Pomoże nam to uniknąć takich chwytów jak ekologiczny cukier trzcinowy po 20 zł za kilogram, który wcale nie jest dużo lepszy od zwykłego cukru za 2 zł.
Dobrze również zapoznać się z lokalnym rynkiem i chociażby zajrzeć na targ, gdzie można dostać dobrej jakości swojskie jajka czy warzywa i owoce, które, mimo że nie mają naklejki "BIO" są często równe lub nawet lepsze od tych, które znajdziemy na półkach ze zdrową żywnością.
W ten sposób nie dość, że wspieramy lokalnych gospodarzy, to jeszcze możemy zaoszczędzić sporo pieniędzy. Należy jednak przykładać szczególną uwagę do sprzedawcy oraz dobrze jest wykonać rekonesans, w miarę możliwości - czy sprzedawca jest sprawdzony, a jego produkty są ze zdrowego i dobrej jakości źródła. W zdrowym odżywianiu równie ważny jest zdrowy rozsądek.
Dlaczego ekologiczny olej palmowy miałby nie być zdrowy?