W roku 2017 dużo mówiono o tej chorobie oraz chorobach odkleszczowych w social mediach. Można było przeczytać wiele sprzecznych wypowiedzi lekarzy, a także samych chorych. Niestety, lekceważenie objawów oraz przekładanie wizyty u lekarza powoduje, że choroba rozwija się szybko i dotyka wielu narządów. Organizm chorego cierpi równolegle na insulinooporność, hashimoto, problemy kardiologiczne czy zaburzenia widzenia. Stąd też pojawia się kłopot podczas jej diagnozowania.
Choroba z Lyme
Choroba z Lyme, inaczej borelioza, to przewlekła infekcja bakteryjna, którą wywołuje ukąszenie kleszcza. Wyróżnia się 4 rodzaje krętków:
- Borrelia burgdoferi
- Borrelia afzeli
- Borrelia garini
- Borrelia japonica
Szacuje się, że od kilkunastu do kilkudziesięciu procent kleszczy jest zarażonych. Wszystkie kleszcze są pasożytami zewnętrznymi kręgowców, a w trakcie żerowania przenosić mogą bardzo groźne choroby odkleszczowe, do których zaliczamy między innymi: bartonellozę, anaplazmozmę, toksoplazmozę, babeszjozę, yersinię, gorączkę Q, kleszczowe zapalenie mózgu, turalemię, mycoplazmę czy chlamydię. A także kilka innych chorób odkleszczowych, które są nadal badane.
Warto nadmienić, że badania prowadzone są również nad innymi insektami, które, jak pokazują wyniki, przenoszą boreliozę. Są to muchy końskie, meszki czy wszy. Dodać również należy, że istnieje wiele mitów na temat samej choroby, jej przenoszenia i leczenia.
Najczęstsze mity na temat kleszczy
1. Kleszcze żerują tylko latem - to nieprawda; aktywność kleszczy bardzo się zmieniła i spotkać je można nawet w grudniu
2. Kleszcze występują tylko w lasach - kleszcze możemy zazwyczaj znaleźć na krzakach, które nie przekraczają 1,5 m.
3. Brak rumienia oznacza brak choroby - rumień pojawia się jedynie w około 30% przypadków, pozostałe osoby nie zauważają ani rumienia, ani kleszcza
4. Usunięcie kleszcza w ciągu 24 godzin gwarantuje nam, że nie zostaniemy zarażeni - zawsze istnieje niebezpieczeństwo, że po ugryzieniu kleszcza możemy zostać zarażeni
Objawy, diagnostyka i metody leczenia
Badanie, które potwierdzi, że chorujemy na boreliozę, można wykonać po około 6-8 tygodniach od ukąszenia. Warto zaznaczyć, że jeśli nie znaleźliśmy na swojej skórze kleszcza, ale widzimy rumień, mimo wszystko należy przyjąć antybiotyk na okres około 3-6 tyg.
Lekarz zadecyduje o długości leczenia. Natomiast jeśli zauważyliśmy wbitego kleszcza, ale nie pojawił się rumień, to również zaleca się antybiotykoterapię pod kontrolą lekarza. Lepiej jest zapobiec ewentualnemu rozwojowi bakterii, a czekanie nawet ośmiu tygodni, aby wykonać badania, to po prostu strata czasu i jednoznaczne „zezwolenie” bakterii na rozsianie się po całym organizmie.
Do objawów, które mogą świadczyć o boreliozie, zaliczamy:
- objawy grypy (na początku)
- silne bóle głowy, wędrujące bóle stawów, gorączka, rozdrażnienie
- problemy z koncentracją
- senność, znużenie, bezsenność
- problemy z widzeniem
- kołatania serca
- bóle mięśni, fascynacja mięśni
- plamy na ciele oraz inne problemy skórne
- sztywność kończyn, mrowienie
- szumy w uszach
- problemy z pamięcią
- powiększenie węzłów chłonnych
I wiele innych. Objawy są również zależne od tego, czy mamy samą boreliozę, czy choroby współistniejące (mowa tutaj o odkleszczowych), leczenie samej bartonelli nie przebiega drastycznie i nie jest długie, ale gdy występuje ona wspólnie z boreliozą, to leczenie bywa długotrwałe.
Jeśli podejrzewasz, że możesz mieć boreliozę, warto jak najszybciej udać się do lekarza. Wiele chorób, w tym reumatoidalne zapalenie stawów, toczeń, SLA czy łysienie plackowate jest mylone z boreliozą, dlatego odpowiednia diagnostyka, a później leczenie są kluczowe. Badania wykazują, że bakteria borrelii potrzebuje zaledwie 1-2 tygodni, aby zająć wiele narządów. Dlatego też czas może, ale nie musi być naszym sprzymierzeńcem.
Aby zdiagnozować u siebie boreliozę lub choroby odkleszczowe należy zwrócić uwagę na swoje objawy, a jeśli nie jesteśmy pewni – warto wykonać test dr. Horowitza. Do bardziej specjalistycznych badań należą:
- badanie PCR
- badanie KKI
- badanie CD57 – wykonuje się je zazwyczaj w przypadku problemów podczas diagnozowania
- badanie LTT – wykonywane podczas problemów z postawieniem diagnozy
- aby sprawdzić, czy zostaliśmy zarażeni chorobą odkleszczową, należy zbadać się pod kątem każdej z chorób; zazwyczaj badania te przeprowadza się metodą Elisa lub też Western Blot
Za leczenie boreliozy odpowiadają lekarze chorób zakaźnych. Leczą oni metodą IDSA, natomiast w ostatnim czasie sporo pozytywnych opinii można przeczytać o leczeniu metodą ILADS. O obu metodach można poczytać dokładniej na stronie Stowarzyszenia Chorych na Boreliozę: http://www.borelioza.org/.
Na stronie znaleźć można również kontakt do lekarzy, którzy podjęli się leczenia tą metodą. ILADS polega na długotrwałej antybiotykoterapii skojarzonej. Wiele zależy od tego, na jakie choroby odkleszczowe chorujemy - jeśli jesteśmy zarażeni równocześnie babeszjozą, która nie reaguje na antybiotyki, leczenie samej boreliozy nie przynosi skutków. Holistyczne podejście jest tutaj podstawą.
Warto również rozważyć wdrożenie ziół, gdyż mają szczególną wartość. Oczywiście dobrze zażywać je również pod okiem lekarza, czy też fitoterapeuty. O protokołach ziołowych piszą między innymi Stephen Buhner, który jest autorem książki „Pokonać boreliozę”.
Dieta podczas leczenia
Jak widać, nie ma jednego konkretnego systemu leczenia boreliozy. Długotrwałe leczenie niesie za sobą wiele skutków ubocznych. Dlatego, aby temu zapobiec lub zminimalizować skutki antybiotykoterapii warto zadbać o odpowiednie odżywianie. Warto wdrożyć dietę przeciwgrzybiczą oraz suplementację witaminami.
Ponadto, podczas antybiotykoterapii należy zadbać o:
- produkty jak najmniej przetworzone
- gęstość odżywczą posiłków, która dostarcza witamin i minerałów
- zastąpienie białego cukru ksylitolem (https://https://sklep.sfd.pl/ALLNUTRITION_Ksylitol-opis37510.html) czy erytrytolem,
- zmianę pszennego pieczywa na żytnie
- małą ilość wypitej kawy
- spożywanie produktów bogatych w kwasy tłuszczowe Omega-3
- małą ilość nabiału w naszej diecie
- małą ilość węglowodanów oraz produktów o wysokim IG oraz ŁG
- wykluczenie z diety serów pleśniowych oraz drożdży
Co warto jeść podczas antybiotykoterapii?
- warzywa, w tym strączki i kiszonki
- owoce cytrusowe
- kasze gruboziarniste, produkty pełnoziarniste, Quinoa
- tłuste ryby
- mięso, najlepiej ze znanego sklepu mięsnego
- olej kokosowy
- oleje tłoczone na zimno
- awokado
- orzechy, nasiona
- świeże zioła
- jaja
Przykładowy jadłospis
Posiłek 1: Omlet z masą z awokado oraz sałatka z grejpfruta
Z 3 jaj robimy omlet, który smażymy z obu stron na bardzo małej ilości oleju kokosowego. Awokado obieramy ze skóry, wyrzucamy pestkę, rozgniatamy je widelcem, dodajemy małej ilości kakao lub karobu oraz odrobiny ksylitolu dla wzbogacenia smaku. Całość mieszamy, do powstania jednolitej, słodkiej masy. Smarujemy nim omlet. Grejpfruta kroimy na mniejsze kawałki, dodajemy do tego pokrojone liście jarmużu, całość mieszamy i dodajemy kilka sztuk pestek dyni oraz zmielonego siemienia lnianego, ponownie mieszamy.
Posiłek 2: Kanapki z chleba żytniego z pastą z makreli
Jaja gotujemy, obieramy ze skorupek, przeciskamy przez sitko, dodajemy wędzonej makreli, dokładnie mieszamy na jednolitą masę. Chleb smarujemy pastą, którą można również doprawić. Całość posypujemy świeżym szczypiorkiem.
Posiłek 3: Udziec z indyka z kaszą i kapustą kiszoną
Mięso odpowiednio doprawiamy i dusimy pod przykryciem. Kaszę gryczaną gotujemy według przepisu na opakowaniu. Kapustę kiszoną szatkujemy, dodajemy do niej odrobinę startej marchewki i mieszamy.
Posiłek 4: Sałatka z ciecierzycy i piersi z kurczaka
Ciecierzycę dzień wcześniej moczymy, najlepiej przez całą noc, następnego dnia wodę wylewamy i kilkakrotnie przepłukujemy. Zalewamy świeżą wodą i gotujemy do miękkości przez około 30-35 min. Kurczaka przyprawiamy, kroimy na małe kawałki i podsmażamy na oleju kokosowym.
Dodajemy do gotowej ciecierzycy pierś z kurczaka, posiekaną sałatę lodową, startą na małych oczkach rzodkiewkę, pokrojony w kostkę ogórek kiszony oraz pokrojoną w okręgi połówkę czerwonej cebuli, doprawiamy świeżymi ziołami, polewamy oliwą z oliwek, dokładnie mieszamy całość.
Podsumowanie
Leczenie boreliozy to nie lada wyzwanie zarówno pacjenta, jak i lekarza. Dobrze jest się do tego odpowiednio przygotować. Dieta na pewno pomoże nam uniknąć efektów niepożądanych, które wywołują antybiotyki. Dlatego też w okresie rekonwalescencji należy zadbać o nią w szczególności. Warto również wprowadzić probiotyki, które pozytywnie wpłyną na stan mikroflory jelitowej, co będzie pomocne podczas leczenia.
Odpowiedni lekarz, leczenie, a także podejście pacjenta – jego dieta i zaangażowanie na pewno da pozytywny skutek. Mimo trudności w leczeniu – warto szukać pomocy u polecanych specjalistów, którzy będą w stanie pomóc nam z szeregiem objawów, które wywołuje borelioza i choroby odkleszczowe.
