pitin
OZNACZANIE POZIOMU HORMONÓW
Hormony to substancje chemiczne, które regulują podstawowe funkcje życiowe organizmu. Odgrywają one rolę kurierów - są nośnikami informacji. Ich stężenie w krwioobiegu i komórkach jest bardzo małe, więc nawet minimalne zmieny poziomu potrafią być dla człowieka bardzo niebezpieczne. Od prawidłowej gospodarki hormonalnej (poziom i wzajemna równowaga hormonów) zależy zdrowie, płodność, a nawet wygląd i jakość życia. Substancje te mają bowiem poważny wpływ na nasze samopoczucie, sylwetkę, apetyt na seks, stan skóry czy włosów.
Hormnony powstają w gruczołach dokrewnych (przysadka mózgowa, tarczyca, trzustka, nadnercza, jajniki oraz jądra), podwzgórzu (jest to część mózgu), a także niektórych tkankach (m.in. łacznej oraz tłuszczowej). Substancje wydzielane przez gruczoły dokrewne docierają do miejsca przeznaczenia przez układ krwionośny. W organiźmie ludzkim istnieją jeszcze hormony tkankowe. Działają one jednak tylko w miejscu, w którym zostały wytworzone, a także w jego najbliższym sąsiedztwie. Badanie przypomina zwykłe pobranie krwi.
Co zaciemnia wyniki ?
Przed wykonaniem profilu hormonalnego trzeba pamiętać, że stężenie niektórych hormonów może się zmieniać zależnie od pory doby (np. prolaktyna, kortyzol) czy cyklu miesiączkowego u kobiet (zwiększa lub zmniejsza się poziom np. folitropiny, lutropiny, estradiolu oraz progesteronu). Dlatego poziom niektórych hormonów (np. związanych z działaniem jajników, przysadki mózgowej, podwzgórza) trzeba badać w określonych przez lekarza dniach cyklu.
Jak przygotować się do badania ?
Do badanie poziomu hormonów nie trzeba się specjalnie przygotowywać. Poza wspomnianym już czasem badania, którego trzeba sztywno przestrzegać, nie ma innych nakazów i zakazów. poziom hormonów nie zmienia się bowiem np. po posiłku.
Co znajdziemy w wynikach ?
ACTH
Jest to hormon wytwarzany w przysadce mózgowej. Oddziałuje na kroę nadnerczy, pobudzając ją do wydzielania hormonów sterydowych. Najważniejszym steroidem organizmu jest kortyzol. Odpowiada on przedewszystkim za metabolism białek, węglowodanów i tłuszczów. Jeśli brakuje ACTH (np. w wyniku chorób przysadki mózgowej), spada również produkcja kortyzolu. Mówimy wtedy o wtórnej niewydalności nadnerczy.
Norma
ACTH 5,5-17,8 pmol/l (25-80 ng/l)
Interpretacja wyników
Wynik powyżej normy wskazuje na pierwotną niedoczynność kory nadnerczy, gruczolaka przysadki (choroba Cushinga), raka owsianokomórkowego płuc (ekotopowe wydzielanie ACTH).
Wynik poniżej normy może świedczyć o zniszczeniu przysadki (ma na to wpływ martwica poporodowa, stany zapalne, radioterapia, wycięcie przysadki z powodu guza) lub o pierwotnej nadczynności nadnerczy.
KORTYZOL
Kortyzol to hormon wytwarzany przez korę nadnerczy. Reguluje wiele reakcji biochemicznych organizmu, uczestniczy wmetaboliźmie białek, węglowodanów i tłuszczów. Nazywany też bywa hormonem stresowym, ponieważ wydzielany jest przez organizm w nerwowych sytuacjach. Kortyzol powoduje zwiększenie stężenia glukozy we krwi, co na krótki czas potrafi zwiększyć wydolnośc ogranizmu . Niewielka ilośc kortyzolu we krwi wzmaga czujnośc i wyostrza zmysły, jednak duże stężenie tego hormonu fatalnie wpływa na pamięć. Przewlekły nadmiar kortyzolu we krwi powoduje odkładanie się dużej ilości tkanki tłuszczowej w określonych miejscach ciała - tworzą sie: tzw. bawoli kark, twarz "księżyc w pełni", otyłośc brzuszna (zwały tłuszczu w okolicach pasa i chude kończyny). Innymi objawami podwyższonego poziomu tego steroidu są charakterystyczne różowe rozstępy, trądzik i insulinoodporność
Norma
o godzinie 8.00 138-690 nmol/l
o godzinie 20:00 mniej niż 50 proc. wartości z godziny 8.00
Interpretacja wyników
Poziom kortyzolu powyżej normy wystepuje u kobiet w ciąży, jednak pomimo podwyższonego poziomu tego hormonu zachowany jest prawidłowy rytm dobowy jego wydzielania. Wynik może przewyższać normę także wówczas, gdy pacjent stosuje leki, jak kortykosterydy, zwłaszcza prednizon i prednizolon, oraz estrogeny, a także w chorobie i zespole Cushinga, niedoczynności tarczycy, chorobach wątroby, depresji endogennej, niewyrównanej cukrzycy, stanie asymetrycznym, akromegalii.
Poziom kortyzolu spada poniżej normy w przypadku: pierwotnej niedoczynności kory nadnerczy (choroba Addisona), niedoczynności przysadki mózgowej, zahamowania czynności kory nadnerczy po długotrwałym leczeniu kortykosterydami lub ACTH.
INSULINA
Insulina to hormon powstający w trzuscte i regulujący prawidłową przemianę glukozy. Cukier z produktów żywnościowych jest rozkładany w organiźmie do glukozy, która przedostaje się z krwioobiegu do komórek, stając się dla nich źródłem energii. Insulina pobudza magazynowanie glukozy w postaci zapasowej - to tzw. glikogen. który gromadzi sie w wątrobie i mięśniach. Te żelazne rezerwy są wykorzystywane, gdy przez dłuższy czas dostarczamy organizmowi za mało cukru. Prawda, że to wszystko jest idealnie zaprogramowane ?
Problemy zaczynają się, gdy w organiźmie całkowicie brakuje insuliny (cukrzyca typu 1.), jest jej zdecydowanie za mało lub wytworzyła się insulinoodporność (cukrzyca typy 2.) i organizm nie jest zdolny do wykorzystywania cukru jako paliwa energetycznego. Wówczas glukoza nie przedostaje się do komórek, lecz gromadzi się we krwi. Stężenie cukru w krwioobiegu narasta (hiperglikemia), a jego nadmiar przedostaje sie do moczu. Długo trwały i bardzo wysoki poziom cuktu we krwi powoduje zmieny w układzie nerwowym i w skrajnych przypadkach prowadzi do śpiączki cukrzycowej.
Norma
insulina 10-20 jm/l
Interpretacja wyników
Obecnie oznaczenie stężenie insuliny słyży do rozpoznawania insulinoodporności, a nie do oceny upośledzenia czynności wydzielniczej komórek beta wysyp trzustkowych.
TRÓJJODOTYRONINA
Trójjodotyronina (T3) jest hormonem tarczycy powstałym na skutek odjodowania cząsteczki tyroksyny (T4) - odjodowanie zwiększa siłę działania tyroksyny. We krwi odnaczamy poziom wolnej trójjodotyroniny (FT3)
Norma
FT3 3,5-8 ng/l
HCG
Hormon HCG (ludzka gonadotropina kosmówkowa) jest produkowany w czasie ciąży i już we wczesnym jej okresie pojawia się w moczu kobiety ciężarnej. Jego zadaniem jest m.in. podtrzymanie produkcji progesteronu przez ciałko żółte jajnika (niezbędnego do rozwoju ciąży). To właśnie HCG zwykle wykrywany jest w moczu przez popularne testy ciążowe. Jego obecność w surowicy krwi jest wskaźnikiem w stu procentach potwierdzającym lub wykluczającym stan błogosławiony.
Norma
HCG 0-5 mlU/ml (5 lU/l)
TESTOSTERON
Testosteron jest androgenem odpowiedzialnym za powstawanie wtórnych cech płciowych u mężczyzn. Powstaje w jądrach, znacznie mniejsze jego ilości są produkowane w korze nadnerczy i w jajnikach u kobiet. Poziom testosteronu we krwi wzrasta po wysiłku fizycznym. U mężczyzn istnieje dobowy szczyt wydzielania tego hormonu: szczyt ma miejsce rano (ok. godziny 7.00) najniższy poziom obserwuje się wieczorem (ok. godziny 20.00).
Jeśli w organiźmie mężczyzny jest za mało testosteronu, pojawia się uczucie zmęczenia, bezsenność, nerwowość, brak energii i depresja. Przy jego przewlekłym zaniku może wystąpić zanik mięśni, a nawet osteoporoza.
U kobiet niewielkie ilości testosteronu są wytwarzane przez jajniki i nadnercza. Ilośc testosteronu u kobiet w wieku rozrodczym jest 10-20-krotnie mniejsza niż u mężczyzn. Po menopauzie zmniejsza się znacznie nie tylko produkcja estrogenów (o ok. 80 proc.) i progesteronu (o ok. 90 proc.), lecz także testosteronu (o 50 proc.). Przy czym obniżanie poziomu androgenów jest - w przeciwieństwie do spadku estrogenów - stopniowe i długotrwałe. Gdy spada stężenie testosteronu, pogarsza się samopoczucie, narasta uczucie zmęczenia, zmniejsza się ilość energii i chęci do życia. Zmienia się nastrój, obniża poczucie wartości, występuje depresja. Znacznie zmniejsza się popę płciowy i zainteresowanie seksem, kobiety trudniej osiągają orgazm. Testosteron jest obecny i potrzebny w organiźmie kobiety, jednak do tej pory nie ustalono, jaka jest jego optymalna ilość. Wiadomo, że gdy jest go zbyt dużo, hormon ma działania niepożądane - może powodować procem maskulinizacji polegający na występowaniu u kobiety męskich cech, takich jak obniżenie głosu czy nadmierne owłosienie (zarost na twatzy, tułowiu), trądzik, łojotok i wypadanie włosów.
Norma
kobiety 1,0-3,0 nmol/l
mężczyźni 10,0-35,0 nmol/l
Interpretacja wyników
Wynik powyżej normy może sprzyjać powstaniu guzów wirylizujących. Najczęściej jednak zbyt wysoki poziom hormonu jest związany z nadczynnością tarczycy, przedwczesnym dojrzewaniem płciowym, a u mężczyzn także genotypem XYY i zespołem feminizujących jąder.
Zbyt niski poziom testosteronu zwykle towarzyszy: zespołowi Cushinga, hipogonadyzmowi pierwotnemu, wrodzonemu brakowi jąder, rzekomemu zespołowi Turnera, hipogonadyzmowi wtórnemu, obustronnym stanom zapalnym jąder. Wydzielanie testosteronu znacznie spada u osób cierpiących na niedoczynność przysadki mózgowej.
Twój poradnik medyczny "JAK INTERPRETOWAĆ WYNIKI BADAŃ LEKARSKICH"
Całość przełożyłem/przepisałem z tego poradnika. Mam nadzieje, że komuś się przyda, sogi mile widziane
Hormony to substancje chemiczne, które regulują podstawowe funkcje życiowe organizmu. Odgrywają one rolę kurierów - są nośnikami informacji. Ich stężenie w krwioobiegu i komórkach jest bardzo małe, więc nawet minimalne zmieny poziomu potrafią być dla człowieka bardzo niebezpieczne. Od prawidłowej gospodarki hormonalnej (poziom i wzajemna równowaga hormonów) zależy zdrowie, płodność, a nawet wygląd i jakość życia. Substancje te mają bowiem poważny wpływ na nasze samopoczucie, sylwetkę, apetyt na seks, stan skóry czy włosów.
Hormnony powstają w gruczołach dokrewnych (przysadka mózgowa, tarczyca, trzustka, nadnercza, jajniki oraz jądra), podwzgórzu (jest to część mózgu), a także niektórych tkankach (m.in. łacznej oraz tłuszczowej). Substancje wydzielane przez gruczoły dokrewne docierają do miejsca przeznaczenia przez układ krwionośny. W organiźmie ludzkim istnieją jeszcze hormony tkankowe. Działają one jednak tylko w miejscu, w którym zostały wytworzone, a także w jego najbliższym sąsiedztwie. Badanie przypomina zwykłe pobranie krwi.
Co zaciemnia wyniki ?
Przed wykonaniem profilu hormonalnego trzeba pamiętać, że stężenie niektórych hormonów może się zmieniać zależnie od pory doby (np. prolaktyna, kortyzol) czy cyklu miesiączkowego u kobiet (zwiększa lub zmniejsza się poziom np. folitropiny, lutropiny, estradiolu oraz progesteronu). Dlatego poziom niektórych hormonów (np. związanych z działaniem jajników, przysadki mózgowej, podwzgórza) trzeba badać w określonych przez lekarza dniach cyklu.
Jak przygotować się do badania ?
Do badanie poziomu hormonów nie trzeba się specjalnie przygotowywać. Poza wspomnianym już czasem badania, którego trzeba sztywno przestrzegać, nie ma innych nakazów i zakazów. poziom hormonów nie zmienia się bowiem np. po posiłku.
Co znajdziemy w wynikach ?
ACTH
Jest to hormon wytwarzany w przysadce mózgowej. Oddziałuje na kroę nadnerczy, pobudzając ją do wydzielania hormonów sterydowych. Najważniejszym steroidem organizmu jest kortyzol. Odpowiada on przedewszystkim za metabolism białek, węglowodanów i tłuszczów. Jeśli brakuje ACTH (np. w wyniku chorób przysadki mózgowej), spada również produkcja kortyzolu. Mówimy wtedy o wtórnej niewydalności nadnerczy.
Norma
ACTH 5,5-17,8 pmol/l (25-80 ng/l)
Interpretacja wyników
Wynik powyżej normy wskazuje na pierwotną niedoczynność kory nadnerczy, gruczolaka przysadki (choroba Cushinga), raka owsianokomórkowego płuc (ekotopowe wydzielanie ACTH).
Wynik poniżej normy może świedczyć o zniszczeniu przysadki (ma na to wpływ martwica poporodowa, stany zapalne, radioterapia, wycięcie przysadki z powodu guza) lub o pierwotnej nadczynności nadnerczy.
KORTYZOL
Kortyzol to hormon wytwarzany przez korę nadnerczy. Reguluje wiele reakcji biochemicznych organizmu, uczestniczy wmetaboliźmie białek, węglowodanów i tłuszczów. Nazywany też bywa hormonem stresowym, ponieważ wydzielany jest przez organizm w nerwowych sytuacjach. Kortyzol powoduje zwiększenie stężenia glukozy we krwi, co na krótki czas potrafi zwiększyć wydolnośc ogranizmu . Niewielka ilośc kortyzolu we krwi wzmaga czujnośc i wyostrza zmysły, jednak duże stężenie tego hormonu fatalnie wpływa na pamięć. Przewlekły nadmiar kortyzolu we krwi powoduje odkładanie się dużej ilości tkanki tłuszczowej w określonych miejscach ciała - tworzą sie: tzw. bawoli kark, twarz "księżyc w pełni", otyłośc brzuszna (zwały tłuszczu w okolicach pasa i chude kończyny). Innymi objawami podwyższonego poziomu tego steroidu są charakterystyczne różowe rozstępy, trądzik i insulinoodporność
Norma
o godzinie 8.00 138-690 nmol/l
o godzinie 20:00 mniej niż 50 proc. wartości z godziny 8.00
Interpretacja wyników
Poziom kortyzolu powyżej normy wystepuje u kobiet w ciąży, jednak pomimo podwyższonego poziomu tego hormonu zachowany jest prawidłowy rytm dobowy jego wydzielania. Wynik może przewyższać normę także wówczas, gdy pacjent stosuje leki, jak kortykosterydy, zwłaszcza prednizon i prednizolon, oraz estrogeny, a także w chorobie i zespole Cushinga, niedoczynności tarczycy, chorobach wątroby, depresji endogennej, niewyrównanej cukrzycy, stanie asymetrycznym, akromegalii.
Poziom kortyzolu spada poniżej normy w przypadku: pierwotnej niedoczynności kory nadnerczy (choroba Addisona), niedoczynności przysadki mózgowej, zahamowania czynności kory nadnerczy po długotrwałym leczeniu kortykosterydami lub ACTH.
INSULINA
Insulina to hormon powstający w trzuscte i regulujący prawidłową przemianę glukozy. Cukier z produktów żywnościowych jest rozkładany w organiźmie do glukozy, która przedostaje się z krwioobiegu do komórek, stając się dla nich źródłem energii. Insulina pobudza magazynowanie glukozy w postaci zapasowej - to tzw. glikogen. który gromadzi sie w wątrobie i mięśniach. Te żelazne rezerwy są wykorzystywane, gdy przez dłuższy czas dostarczamy organizmowi za mało cukru. Prawda, że to wszystko jest idealnie zaprogramowane ?
Problemy zaczynają się, gdy w organiźmie całkowicie brakuje insuliny (cukrzyca typu 1.), jest jej zdecydowanie za mało lub wytworzyła się insulinoodporność (cukrzyca typy 2.) i organizm nie jest zdolny do wykorzystywania cukru jako paliwa energetycznego. Wówczas glukoza nie przedostaje się do komórek, lecz gromadzi się we krwi. Stężenie cukru w krwioobiegu narasta (hiperglikemia), a jego nadmiar przedostaje sie do moczu. Długo trwały i bardzo wysoki poziom cuktu we krwi powoduje zmieny w układzie nerwowym i w skrajnych przypadkach prowadzi do śpiączki cukrzycowej.
Norma
insulina 10-20 jm/l
Interpretacja wyników
Obecnie oznaczenie stężenie insuliny słyży do rozpoznawania insulinoodporności, a nie do oceny upośledzenia czynności wydzielniczej komórek beta wysyp trzustkowych.
TRÓJJODOTYRONINA
Trójjodotyronina (T3) jest hormonem tarczycy powstałym na skutek odjodowania cząsteczki tyroksyny (T4) - odjodowanie zwiększa siłę działania tyroksyny. We krwi odnaczamy poziom wolnej trójjodotyroniny (FT3)
Norma
FT3 3,5-8 ng/l
HCG
Hormon HCG (ludzka gonadotropina kosmówkowa) jest produkowany w czasie ciąży i już we wczesnym jej okresie pojawia się w moczu kobiety ciężarnej. Jego zadaniem jest m.in. podtrzymanie produkcji progesteronu przez ciałko żółte jajnika (niezbędnego do rozwoju ciąży). To właśnie HCG zwykle wykrywany jest w moczu przez popularne testy ciążowe. Jego obecność w surowicy krwi jest wskaźnikiem w stu procentach potwierdzającym lub wykluczającym stan błogosławiony.
Norma
HCG 0-5 mlU/ml (5 lU/l)
TESTOSTERON
Testosteron jest androgenem odpowiedzialnym za powstawanie wtórnych cech płciowych u mężczyzn. Powstaje w jądrach, znacznie mniejsze jego ilości są produkowane w korze nadnerczy i w jajnikach u kobiet. Poziom testosteronu we krwi wzrasta po wysiłku fizycznym. U mężczyzn istnieje dobowy szczyt wydzielania tego hormonu: szczyt ma miejsce rano (ok. godziny 7.00) najniższy poziom obserwuje się wieczorem (ok. godziny 20.00).
Jeśli w organiźmie mężczyzny jest za mało testosteronu, pojawia się uczucie zmęczenia, bezsenność, nerwowość, brak energii i depresja. Przy jego przewlekłym zaniku może wystąpić zanik mięśni, a nawet osteoporoza.
U kobiet niewielkie ilości testosteronu są wytwarzane przez jajniki i nadnercza. Ilośc testosteronu u kobiet w wieku rozrodczym jest 10-20-krotnie mniejsza niż u mężczyzn. Po menopauzie zmniejsza się znacznie nie tylko produkcja estrogenów (o ok. 80 proc.) i progesteronu (o ok. 90 proc.), lecz także testosteronu (o 50 proc.). Przy czym obniżanie poziomu androgenów jest - w przeciwieństwie do spadku estrogenów - stopniowe i długotrwałe. Gdy spada stężenie testosteronu, pogarsza się samopoczucie, narasta uczucie zmęczenia, zmniejsza się ilość energii i chęci do życia. Zmienia się nastrój, obniża poczucie wartości, występuje depresja. Znacznie zmniejsza się popę płciowy i zainteresowanie seksem, kobiety trudniej osiągają orgazm. Testosteron jest obecny i potrzebny w organiźmie kobiety, jednak do tej pory nie ustalono, jaka jest jego optymalna ilość. Wiadomo, że gdy jest go zbyt dużo, hormon ma działania niepożądane - może powodować procem maskulinizacji polegający na występowaniu u kobiety męskich cech, takich jak obniżenie głosu czy nadmierne owłosienie (zarost na twatzy, tułowiu), trądzik, łojotok i wypadanie włosów.
Norma
kobiety 1,0-3,0 nmol/l
mężczyźni 10,0-35,0 nmol/l
Interpretacja wyników
Wynik powyżej normy może sprzyjać powstaniu guzów wirylizujących. Najczęściej jednak zbyt wysoki poziom hormonu jest związany z nadczynnością tarczycy, przedwczesnym dojrzewaniem płciowym, a u mężczyzn także genotypem XYY i zespołem feminizujących jąder.
Zbyt niski poziom testosteronu zwykle towarzyszy: zespołowi Cushinga, hipogonadyzmowi pierwotnemu, wrodzonemu brakowi jąder, rzekomemu zespołowi Turnera, hipogonadyzmowi wtórnemu, obustronnym stanom zapalnym jąder. Wydzielanie testosteronu znacznie spada u osób cierpiących na niedoczynność przysadki mózgowej.
Twój poradnik medyczny "JAK INTERPRETOWAĆ WYNIKI BADAŃ LEKARSKICH"
Całość przełożyłem/przepisałem z tego poradnika. Mam nadzieje, że komuś się przyda, sogi mile widziane
1
Krzysztof Piekarz
-SHIELD-
miczelx
david...
Scorpio93
Saida
