Anonim
Przedstawiam wam inforomacje o skladnikach odzywczcych. Mam nadzieję iż skończą się prozaiczne pytania typu: "Co to aminokwasy? Ile białka na kg. masy ciała, a ile węglowodanów, Co to za składnik w odżywce którą kupilem"? Zapraszam do czytania:)
--------------------------------------------------
AMINOKWASY
Aminokwasy to związki organiczne z grupą karboksylową i aminową w cząsteczce. Biol. najważniejsze są L-a-aminokwasy, z których ok. 20 wchodzi w skład wszystkich rodzajów białek. Aminokwasy reagując ze sobą peptydy; kolejne przyłączenia następnych aminokwasów prowadzi do powstania polipeptydów i białek. Grupy aminowe a. w białkach pokarmowych są podstawowym źródłem azotu dla organizmów cudzożywnych. Do prawidłowego przebiegu procesów życiowych potrzebne są wszystkie aminokwasy występujące w białkach. Organizmy zwierzęce i człowiek mogą same syntetyzować 12 a. - są to tzw. aminokwasy endogenne; 8 aminokwasów musi być dostarczonych organizmowi z pokarmem - są to a. egzogenne. Z niektórych a. (tyrozyna, histydyna, tryptofan) powstają biologicznie ważne pochodne (hormony). Rdzenie węglowe wszystkich a. mogą ulegać przekształceniu w tłuszcze, a niektórych aminokwasów w węglowodany.
Podstawowy składnik białek. Organizm samodzielnie może zsyntetyzować 13 z 21 białek. Pozostałe 8 musi być dostarczone z zewnątrz. Są to liczne związki organiczne; mające w cząstce co najmniej 1 grupę aminową (NH2) i jedna grupe karboksylową (COOH). 23 aminokwasy to składnik białek (aminokwasy białkowe), ok. 150 innych (aminokwasy niebiałkowe) występują głównie u roślin i drobnoustrojów , np. allicyna; są substancjami macierzystymi pewnych hormonów, witamin i in. Rośliny mogą syntetyzować wszystkie aminokwasy, człowiek i zwierzęta tylko niektóre (aminokwasy endogenne, np. alanina), pozostałe muszą być dostarczone z pożywieniem (aminokwasy egzogenne, np. tryptofan). Aminokwasy podzielić można na dwie grupy:aminokwasy ogólne, aminokwasy rozgałęzione.
Charakterystyka poszczególnych aminokwasów:
Aminokwasy kwaśne pHi < 5,5
kwas asparginowy - aminokwas endogenny zawierający dwie kwasowe grupy karboksylowe; występuje w białkach. Może ulegać przekształceniu w kwas szczawiooctowy i uczestniczy wtedy w cyklu Krebsa. Dostarcza grupy aminokwasowej do do syntezy mocznika w cyklu mocznikowym. Biologicznie ważną pochodną jest aminokwas asparagina. Redukuje poziom amoniaku
kwas glutaminowy - aminokwas endogenny zaierający dwie kwasowe grupy karboksylowe; występuje w białkach szczególnie obficie w białkach pszenicy oraz w kazeinie. Może ulegać przekształceniu w kwas alfa-ketoglutarowy i uczestniczyć w ten sposób w cyklu Krebsa; przy przekształceniu tym odłącza się grupa aminowa kwasu, g.; jest ona nastepnie wykorzystana do syntezy mocznika w cyklu mocznikowym. Dekarboksylacja kwasu glutaminowego daje kwas gamma-aminomasłowy (GABA) występujący w dużym stężeniu w korze i blokujący przewodnictwo w synapsach nerwowych. Ma korzystny wpływ na rozwój umysłowy oraz procesy procesy kojarzeniowe. Niekiedy stosowany w leczeniu małych napadów padaczki. Pochodną amidową jest aminokwas glutamina.
Aminokwasy obojętne 5,5 < pHi < 7
leucyna, leucyna -aminokwasy rozgałęzione, egzogenne, występujące w kukurydzy i mleku. Są wykorzystywane jako materiał budulcowy i energetyczny dla pracującego mięśnia. Nie przechodzą przez wątrobę i dlatego praktycznie natychmiast trafiają do potrzebujących je mięśni.
walina - aminokwas rozgałęziony, egzogenny, działanie jak wyżej, najobficiej występuje w białku siemienia lnianego.
metionina - aminokwas egzogenny zawierający siarkę połączoną z grupą metylową. Wchodzi w skład białek, a ponadto, po zaktywowaniu przez kwas adenozynotrójfosforowy, jest głównym dawcą grup metylowych (biosynteza choliny i adrenaliny); stosowana jest w uszkodzeniach i zmianach zwyrodnieniowych miąższu wątroby (stłuszczenie, marskość); wchodzi w skład Methiovitu. Działa ochronnie na komórki wątroby, ułatwia szybkie pozbycie się tkanki tłuszczowej. Najobficiej występuje w białku jaja i mleka.
fenyloalanina - aminokwas egzogenny, w organizmie może ulegać przekształceniu w tyrozynę. Brak enzymu umożliwiającego to przekształcenie jest przyczyną dziedzicznej choroby - fenyloketonurii. Niezbędna do syntezy hormonów tyroksyny i adrenaliny. Ponieważ przekształca się w tyrozynę, dlatego też ma zastosowanie w leczeniu depresji.
treonina - aminokwas egzogenny występujący w białkach, ważny składnik kolagenu, który jest głównym składnikiem podporowym tkanki łącznej.
tryptofan - egzogenny występujący w białkach, pochodnymi są tryptamina i serotonina, hormony tkankowe. W przewodzie pokarmowym pod wpływem bakterii gnilnych z tryptofanu powstają saktol i indol. Prekursor serotoniny, może uwalniać hormon wzrostu.
seryna - aminokwas endogenny występujący w białkach, czesto w postaci estru fosforowego - fosfoseryny; bierze udział w pracy systemy nerwowego, usprawnia przepływ impulsów
tyrozyna - aminokwas endogenny występujący w białkach. Powstaje z egzogennej fenyloalaniny. Pochodnymi są hormony rdzenia nadnerczy: noradrenalina i adrenalina oraz tarczycy: trójjodotyronina i tyroksyna. Pochodnymi są również melaniny, ciemne barwniki gromadzące się w skórze; zaburzenie w przemianie tyrozyny prowadzi do dziedzicznej choroby zwanej alkaptonurią. Prekursor takich związków jak adrenalina (pobudzacz receptorów autonomicznego układu nerwowego), dopamina i noradrenalina (spełniają rolę przekaźników impulsów).
cysteina - aminokwas endogenny zawierający siarkę (w postaci grupy -SH), bedący składnikiem białek. Dwie cząsteczki cysteiny mogą ulegać utlenieniu i łączyć się wiązaniem dwusiarczkowym (-S-S-) w aminokwas cystynę. Cysteina wchodzi w skład glutationu; pochodną jest cysteamina wchodząca wskład koenzymu A. Bierze udział w odtruwaniu organizmu
cystyna - aminokwas endogenny zawierający siarkę, powstający z połączenia cząsteczek cysteiny wiązaniem dwusiarczkowym (-S-S-); wiązanie to jest ważnym elementem utrzymującym przestrzenną strukturę białek, wchodzi w skład glutanionu, niezbędna do syntezy białek osocza, bierze udział w syntezie kreatyny, glukagonu, insuliny
alanina - aminokwas występujący w przyrodzie w dwóch odmianach: alfa i beta; alfa-alanina (grupa aminowa w pozycji alfa), aminokwas endogenny występujacy w białkach. Beta-alanina (grupa aminowa w pozycji beta), jedyny beta-aminokwas występujący w organizmie człowieka; jest składnikiem kwasu pantotenowego i koenzymu A. Przyspiesza metabolizm mięśni poprzez przenoszenie do wątroby resztek węglowych, które zużyte są do syntezy glukozy
prolina - aminokwas endogenny występujący w białkach; pochdna jest hydroksyropina, oba aminokwasy występuje w białkach tkanki łącznej (kolagen); może stanowić zbiornik energii dla mięśni
Aminokwasy zasadowe pHi > 7
histydyna - aminokwas występujący w białkach, egzogenny u nimowląt i dzieci, endogenny u dorosłych. Pochodną histydyny jest hormon tkankowy histamina. Niezbędna w mięśniach, gdyż bierze udział w syntezie białka i hemoglobiny.
lizyna - zasadowy aminokwas egzogenny występiujący wbiałkach, szczególnie obficie w histonach. Buduje chrząstki, konieczna do produkcji białka, wraz z witaminą C tworzą L-karnitynę.
ornityna - a. endogenny występuje w białkach, w organizmie jest jednym z ogniw cyklu mocznikowego, w którym powstaje z aminokwasu argininy; duże dawki stymulują wydzielanie hormonu wzrostu, usprawnia i przyspiesza pracę wątroby
arginina - zasadowy aminokwas egndogenny powstający w cyklu mocznikowym, występują w białkach szczególnie w histonach. Może zwiększać wydzielanie insuliny i hormonu wzrostu.
tauryna - wpływa na wzrost masy mięśniowej, obniża ciśnienie krwi, poprawia tolerancję leków, działa korzystnie na centralny układ nerwowy.
--------------------------------------------------
B 12
(kobalamina) jest koenzymem wielu ważnych enzymów, współdziała przy tworzeniu i regeneracji czerwonych ciałek krwi, wzmacnia układ nerwowy, zwiększa wykorzystanie białek, aminokwasów, tłuszczów i węglowodanów, wpływa na zdolność do koncentracji, tworzy materiał genetyczny. Skutkiem jej niedoboru są: anemia, zapalenia śluzowej żołądka, przy ciężkim niedoborze nawet uszkodzenie mózgu, degeneracja zakończeń nerwowych, zaburzenia nerwowe. Dzienne zapotrzebowanie wynosi u dorosłego 3mcg na dzień.
--------------------------------------------------
BCAA
Aminokwasy niezbędne, czyli BCAA's należy przyjmować między posiłkami a także przed i po treningu. Przed i po treningu najlepiej łączyć BCAA's z glutaminą oraz kreatyną. Takie rozwiązanie maksymalizuje efekty treningowe, przyśpiesza regenerację i wzrost organizmu (przed tren. z wodą, po tren. z prostymi węglowodanami). Bardzo dobrym źródłem BCAAs jest białko jaja kurzego. Jajo średniej wielkości zawiera: L-Leucyna (0,296 g), L-Izoleucyna (0,199 g), L-Walina (0,224 g).
Każdy sportowiec wyczynowy, który intensywnie trenuje zużywa w krótkim czasie ogromną ilość energii. Wyczerpują się zapasy glikogenu, jak również aminokwasów, szczególnie o łańcuchach rozgałęzionych. Organizm potrzebuje ich do wyzwolenia większej energii. Aminokwasy te stanowią w 42% główną część masy mięśniowej. BCAA to zestaw trzech aminokwasów o rozgałęzionych łańcuchach: leucyna, izoleucyna i walina. Po treningu jeśli pula aminokwasów nie zostanie szybko uzupełniona może dojść do zmniejszenia masy tkanki mięśniowej - efekt kataboliczny. Aminokwasy rozgałęzione odnawiają tkankę mięśniową zanim nastąpi jej redukcja - efekt antykataboliczny.
--------------------------------------------------
BIAŁKO
Białka podstawowe wielkocząsteczkowe składniki wszystkich organizmów żywych, zbudowane z aminokwasów połączonych wiązaniami peptydowymi. Skład chemiczny: węgiel 52%, tlen 22%, azot 16%, wodór 7%, siarka 2%, fosfor 0-1%. Masa cząsteczk. b. może wynosić nawet kilka milionów. Białka proste - proteiny składają się z łańcuchów polipeptydowych. Białka złożone (proteidy) zawierają dodatkowo składnik niepeptydowy zw. Grupą prostetyczną (lipidy - w lipoproteidach, kwasy nukleinowe - w nukleoproteidach, węglowodany - w glikoproteidach, flawiny - we flawoproteidach, jony metali - w metaloproteidach). Cząsteczki białek mogą mieć kształt kulisty (albuminy, globuliny) lub wydłużony (skleroproteidy). W wodzie b. tworzą roztwory koloidalne. W zależności od składu aminokwasowego wyróżnia się białka zasadowe, obojętne i kwaśne. Wielkość, kształt i biologiczna rola wyznaczane są przez strukturę pierwszorzędową , czyli kolejność aminokwasów w łańcuchu polipeptydowym. Białka utrzymują strukturę (gł. uczestniczą w tym lipoproteidy) organizmów żywych i biorą udział we wszystkich procesach zachodzących w organizmach żywych (kataliza, enzymatyczna, regulacja hormonalna, regulacja procesów życiowych, odporność). Tworzą zrąb wszystkich morfologicznych składników komórki. Do b. należą: enzymy, przeciwciała, niektóre hormony. Dla org. heterotroficznych b. pokarmowe są podstawowym źródłem azotu. W pokarmach wyróżnia się b. pełnowartościowe, w których obecne są wszystkie aminokwasy egzogenne w optymalnych stosunkach (b. zwierzęce) oraz b. niepełnowartościowe, w których brak choćby jednego aminokwasu egzogennego (b. roślinne). W przewodzie pokarmowym b. są trawione do aminokwasów, które z krwią żyły wrotnej są przenoszone do wątroby i innych narządów, gdzie następuje synteza własnych b. organizmu (biosynteza białka).
Wartość biol. spożytego b. określana jest stosunkiem procentowym azotu zużytkowanego przez organizm do całkowitej zawartości azotu w białka. Białka wzorcowe, b. o stosunkowo najwyższej wartości biol., tzn. składzie aminokwasowym najbliższym zapotrzebowaniu organizmu ludzkiego. Teoretycznie wszystkie egzogenne aminokwasy b. wzorcowe wykorzystywane są w 100% przez organizm (wartość biol. tego b. wynosi 100). Za b. wzorcowe przyjmuje się b. całego jaja albo tez b. teoretycznie zestawione z aminokwasów egzogennych w ilościach odpowiadających zapotrzebowaniu ludzkiego organizmu. Zestawienie aminokwasów egzogennych w białkach zwierzęcych jest bliższe zapotrzebowaniu człowieka w porównaniu z białkami roślinnymi, które mogą zawierać małe ilości lub w ogóle nie zawierać niektórych aminokwasów egzogennych. Przy pożywieniu mieszanym, na które składają się b. o różnym składzie aminokwasowym, niski poziom któregoś z produktu może być uzupełniony wysokim jego poziomem w innym produkcie. W ten sposób można podnieść procent wykorzystania b. całego zestawienia (podnieśc wart. biol. BV).
Białka kurczliwe mięśni, białka biorące udział w skurczu mięśni. Obejmują: aktynę, stanowiącą ok. 40%. Cząsteczki aktyny i miozyny tworzą struktury włókniste, z których zbudowane są włókienka kurczliwe, czyli miofibryle. W mięśniach gładkich układ włókienek aktyny i miozyny jest mało uporządkowany, zaś w mięśniach szkieletowych i mięśniu sercowym ich rozmieszczenie przestrzenne jest regularne.W obrazie mikroskopowym mięśnia szkieletowego widoczne jest poprzeczne prążkowanie (stąd nazwa), wynikająca ze struktury tych mięśni. Grube włókienka miozyny tworzą prążek ciemny, anizotropowy (A), natomiast włókienka aktyny - prążek jasny, izotropowy (I). Włókienka aktyny zachodzą pomiędzy włókienka miozyny, która na tym odcinku tworzy cieniutkie poprzeczne wypustki. W środku prążka A występuje jaśniejsza strefa H. Pośrodku prążka I przebiega linia Z zbudowana z białka - aktyniny, do której są przyczepione włókienka aktyny. Odcinek miofybryli ograniczony dwiema liniami Z nazywa się sarkomerem. W czasie skurczu mięśnia włókienka aktyny wsuwają się głębiej pomiędzy włókienka miozyny, dzięki tworzeniu połączeń pomiędzy aktyną i wypustkami miozyny oraz kurczeniu się powstałych w ten sposób mostków. Ze zmianami strukturalnymi sprężony jest rozpad kwasu adenozynotrójfosforowego (ATP) wbudowanego jako grupy prostetyczne do cząstek aktyny, dostarczający energii do wykonania pracy, a zachodzący w wyniku enzymatycznego działania miozyny. Oprócz białek kurczliwych w miofibrylach występują także białek regulujące - troponina i tropomizyna, tworzące kompleks zapobiegający interakcji miozyny i aktyny w nie pobudzonej komórce oraz umożliwiający mięśnia.
Białka występują w każdym organizmie wielkocząsteczkowe związki chemiczne zbudowane z aminokwasów; substancje nierozpuszczalne (b. włókniste) lub rozpuszczalne (b. globularne) w wodzie; łatwo ulegają denaturacji; białka proste zbudowane tylko z aminokwasów; białka złożone są połączeniem b. prostych z innymi związkami chemicznymi; białka są głównym składnikiem struktur komórkowych, podłożem licznych procesów fizjol., jako enzymy i hormony regulują procesy fizjol. i metaboliczne; niezbędny składnik pożywienia. Podczas intensywnego treningu organizm potrzebuje ok. 4g na kilogram ciała. Przyjmowanie dawek większych mija się z celem. Z pewnością nie wpłynie to na większy przyrost masy, obciąży zaś w nadmierny sposób nerki i wątrobę.
Trzeba pamiętać, że białka to podstawowy budulec organizmu (w tym mięśni). W wyniku procesów trawiennych białka są rozkładane na poszczególne aminokwasy niezbędne do budowy tkanek i syntezy własnego białka organizmu. Dodatni bilans azotowy jest kluczem do przyrostu masy mięśni. Dzienne zapotrzebowanie na białko dla aktywnych kulturystów w okresie budowania masy wynosi 1,8-2,0g na każdy kilogram masy ciała, co odpowiada w przybliżeniu 25-30% kalorii. W okresie budowania rzeźby ilość spożywanego bialka zwiększamy maksymalnie do 3,5g g. na kg. masy swojego ciała.
Niestety nie każde spożywane przez nas białko ma taką samą wartość biologiczną (BV - ang. Biologic Value). Powoduje to, iż różne rodzaje białka są w różnym stopniu wchłaniane. Wartość biologiczna białek jest uzależniona od bilansu aminokwasów. Im bardziej bilans ten jest zgodny z własnym bilansem organizmu, tym lepsze jest wchłanianie. Najwyższą wartość biologiczną posiada mieszanina białek jaja i ziemniaka. Najczęściej stosowana jest w postaci hydrolizatu.
WARTOŚĆ BIOLOGICZNA BV (ang. Biologic Value)
mieszanka białek jaja i ziemniaka 136
mieszanka białek jaja i mleka 122
mieszanka białek jaja i pszenicy 118
laktoalbumina (białko z mleka) 104
albumina jaja kurzego 100
białko soji 75
białko z mięsa 76
białko z ziemniaka 60
--------------------------------------------------
CLA
CLA - sprzężony kwas linolowy jest ważnym kwasem tłuszczowym, który tylko w nieznacznych ilościach występuje w naszym pożywieniu. Odznacza się silnym działaniem antykatabolicznym i termogennym. Badania naukowe wykazały, że sportowcy, którzy trenują intensywnie, chcą się szybko regenerować i budować masę mięśni, mają zwiększone zapotrzebowanie na CLA.
--------------------------------------------------
EFEDRYNA
Alkaloid występujący w wielu różnych gatunkach roślinach z rodzaju przęśl (Ephedera), otrzymywana gł. syntetycznie. Pobudza ośrodkowy układ nerwowy, obwodowo działa pobudzająco na współczulny układ nerwowy, długotrwale podnosi ciśnienie tętnicze krwi, przyśpiesza czynności serca, rozszerza oskrzela i zmniejsza wydzielanie śluzu, zwiększa napięcie i kurczliwość mięśni szkieletowych, powoduje przyspieszenie tętna, potliwość, wzmożoną przemianę materii. Stosowana w dychawicy oskrzelowej, stanach alergicznych, zapaści, miastenii, moczeniu nocnym; w okulistyce jako środek rozszerzający źrenice.
Efedryna działa ośrodkowo: kora mózgu - podniecenie psychiczne, w większej ilości uczucie niepokoju i lęku, bezsenność, pobudzenie ruchowe, antagonizowanie m.in. alkoholu; ośrodki autonomiczne - np. pobudzenie ośrodka oddechowego. Działa też obwodowo: skurcz naczyń krwionośnych, pobudzenie mięśnia sercowego i wzmożenie siły jego skurczu, duże dawki działają depresyjnie- może ci stanąć serducho, ale bez obaw; wzrost ciśnienia tętniczego (RR), to wiadome; rozszerzenie oskrzeli, zmniejszenie napięcia i zahamowanie perystaltyki przewodu pokarmowego (jak ktoś miał apetyt to gratuluję), wzrost napięcia zwieracza pęcherza moczowego, spotkać można się też ze skurczami mięśni.
Jest to substancja spotykana w zastrzykach, kroplach, sztyfcie do nosa, syropie, maści, pudrach, tabletkach i płynach. Należy do grupy sympothomimetics. Posiada ciekawe działanie: powoduje łatwe spalanie tłuszczu, ponieważ powoduje wzrost temperatury i w ten sposób organizm spala więcej kalorii niż zwykle. Stymuluje działanie gruczołu tarczycy i powoduje zamianę słabego LT - 4 w silniejszy LT - 3, co przyspiesza metabolizm. Ma także działanie antykataboliczne. Używana jest do utrzymania systemu muskularnego w porządku podczas diety. W końcowym efekcie, kulturyści używają jako pomocnika w treningu. Podobnie wpływa na centralny system nerwowy jak amfetamina, tylko trochę łagodniej. To ulepsza koncentrację, czujność i prowadzi do wzajemnego oddziaływania nerwów i muskułów. 25 - 50mg Efedryny jedną godzinę przed treningiem, wówczas siła wzrasta o 5 - 10% podczas treningów. Brana częściej niż 3 x w tygodniu, może spowodować uzależnienie. Efekty: bóle, wysokie ciśnienie krwi, bezsenność, przyspieszone bicie serca, drżenie dłoni, brak apetytu. Nie można zażywać jej jeśli ma się wysokie ciśnienie i arytmię serca. W Europie jest lekiem na receptę, w większości dostępny w składzie innych substancji.
Efedryna dobrze się wchłania z tkanki podskórnej i oczywiście z przewodu pokarmowego. Jej metabolizowanie jest dość powolne o czym mogli przekonać się amatorzy Tussipca. Dezaminacja efedryny prowadzi do przekształcenia jej w norefedrynę (różnią się grupą metylową). Niestety, ale na szczęście dla niektórych nie jest on rozkładana przez MAO - monoaminooksydazę, a wręcz blokuje ten enzym. Co ciekawe ten sam enzym powoduję rozkład noradrenaliny, a więc możesz po zdenerwowaniu, być po prostu trochę dłużej pobudzony do walki. Efedryna podnosi zdolność motoryczną mięśni od 5-10%.
Efedryna jest substancją biologicznie czynną, jej działanie na organizm człowieka naśladuje działanie naturalnych hormonów zwanych aminami ketocholowymi, które są odpowiedzialne za stan gotowości organizmu do podjęcia wysiłku. Podanie efedryny powoduje pobudzenie psychoruchowe (podobne działanie do amfetaminy, lecz słabsze) oraz ogólny stan tzw. sympatykotonii, czyli wzmożonej aktywności organizmu. Efedryna podnosi zdolności wysiłkowe organizmu, zabezpiecza energetykę wysiłku, pobudzając rozpad tkanki tłuszczowej, hamuje apetyt, oddziałując na ośrodek sytości w mózgu. Przypuszcza się możliwość wzrostu poziomu anabolizmu białek mięśniowych. Efedryna znajduje się na liście środków uznanych przez Międzynarodowy Komitet Olimpijski za dopingowe.
Efedryna zawarta jest m.in. w lekarstwie o nazwie Tussipect; skład: syrop: wyciąg tymiankowy, chlorowodorek eferydyny, sól amonowa primuliny, kwas benzoesowy, kwas mrówkowy, amoniak płynny, nipagina A, saponina, cukier, woda destylowana; drażetki: chlorowodorek eferydyny, wyciąg lukrecjowy suchy, korzeń lukrecji sproszkowany, saponina, tymol, benzoesan sodu, masa tabletkowa. Tussipect dostępny jak na razie w aptece bez recepty, tabletki Herbapolu (najbardziej popularne) kosztują ok. 3zł za 20szt., syrop zaś 140g ok.5zł (też popularny Herbapol). Pastylka zawiera ok. 15mg efedryny dlatego pierwsze kroki należy stawiać od dawek: 2 x tussipect, 1 x aspiryna, 1x naprawdę mocna kawa; później dawki na pewno i tak zwiększycie, ponieważ organizm w trakcie brania przyzwyczai się do porcji. Trzeba uważać ponieważ tussipect nie zawiera czystej efedryny, są tam jeszcze inne składniki, podobnie nie przynoszą skutków ubocznych, ale ........ Najlepiej zaopatrzyć się w czystą efedrynę, niestety nie dostaniecie jej bez recepty, dlatego trzeba się wysilić i poszukać. Pamiętajcie, że zbyt częste zażywanie specyfiku (kombinacji) prowadzi do uzależnienia, gdyż wprowadfza człowieka w stan euforii (do 3 razy tygodniowo - nie więcej), i do osłabienia organizmu, staniecie się bardziej podatni na choroby, dlatego trzeba zażywać jakieś witaminki, itp. np. magnez. Kombinacje trzeba brać co najmniej godzinę przed treningiem, ponieważ po zażyciu bezpośrednio nie zadziała, trzeba odczekać, później można ćwiczyć bez opamiętania, działa przez kilka godzin, zależy od organizmu, predyspozycji i od spożytego posiłku (3-6h)!!!
--------------------------------------------------
GAINERY
Gainery, weight gain powders - produkty umożliwiające uzyskanie przyrostu masy ciała, bez zwiększenia tkanki tłuszczowej. Zawierają białka (ang. proteins), węglowodany (ang. carbo), witaminy, minerały oraz inne składniki odżywcze niezbędne do uzyskania optymalnego przyrostu masy mięśniowej i siły. Podstawowym celem ćwiczeń siłowych i sprawnościowych jest kształtowanie ciała, między innymi przyrost wagi, który nie jest możliwy bez zastosowania odpowiednich suplementów.
--------------------------------------------------
GLUTAMINA
Glutamina jest wolnym aminokwasem endogennym, półamid kwasu glutaminowego, który występuje w najwyższym stężeniu w komórkach mięśniowych. Stanowi ponad połowę puli aminokwasów. Glutamina jest potrzebna mięśniom, komórkom jelitowym, nerkom, wątrobie i systemowi odpornościowemu. Jest transportem jonów amonowych z tkanek do nerek, gdzie pod wpływem glutaminozy jony te uwalniane są do moczu. Zwiększone zapotrzebowanie na glutamine pojawia się przede wszystkim u ciężko trenujących kulturystów.
Glutamina może być skutecznym suplementem, gdyż w badaniach klinicznych wykazano, że wlewy z glutaminy pomagają w utrzymaniu stałej masy ciała u pacjentów w stanie krytycznym. W pewnych warunkach metabolicznego obciążenia organizm może nie być w stanie produkować wystarczającej ilości glutaminy. Glutamina zwiększa również odporność organizmu i zmniejsza zachorowalność.
Dr Jose Antonio, teoretyk sportu z University of Nebraska w Keamey, którego artykuły często pojawiają się na tamach FLEXA, jest zafascynowany glutaminą. Mówi on: Mając na uwadze obfitość dowodów naukowych na to, że glutamina ma silne działanie antykataboliczne, sportowcy nie powinni czekać na dalsze prace potwierdzające ten efekt, tylko od razu zacząć ją brać. Glutamina najbardziej potrzebna jest podczas okresów intensywnego treningu, przygotowania do zawodów czy podczas choroby. Zazwyczaj stosuje się dawki 5-10g dziennie.
--------------------------------------------------
GUARANA
Guarana to środek zawierający trzy razy tyle kofeiny co kawa, podnosi koncentrację, ożywia i stymuluje organizm. Ponad to Guarana tłumi przenoszenie bodźców, tak, że mięśnie mogą dłużej pozostawać napięte. Dlatego można mięśnie mocniej obciążać i efektywniej trenować. Działanie pobudzające jest utrzymywane przez długi okres czasu, przy czym nie powstają negatywne objawy towarzyszące spożyciu kawy czy mocnej herbaty jak; niepokój, nerwowość, bezsenność czy problemy żołądkowo-jelitowe. Efekt: więcej motywacji i powodzenia przez cięższy i efektywniejszy trening.
--------------------------------------------------
HMß
HMß (Beta-Hydroxy Beta-Methylbutyrate) - jest krótko-łańcuchowym kwasem tłuszczowym, który powstaje w organizmie z podstawowego aminokwasu rozgałęzionego leucyny (jednego z trzech BCAA's). HMB odznacza się silnym działaniem antykatabolicznym i anabolicznym. Najlepiej stosować 3g dziennie.
HMß (hydroksymetylomaślan) jest substancją bioaktywną o działaniu zbliżonym do witamin, występującą naturalnie w niewielkich ilościach w pożywieniu i wytwarzaną w organizmie człowieka. HMß powstaje w organizmie, jako substancja ochronna, łagodząca skutki stresu, związanego z wysiłkiem fizycznym, głodowaniem, chorobami gorączkowymi, urazami ciała i nadmierną generacją wolnych rodników tlenowych. HMß ogranicza rozpad białek ustrojowych, nasila spalanie tłuszczów, obniża poziom cholesterolu i wspomaga układ odpornościowy. Zapotrzebowanie na HMß wzrasta wykładniczo w warunkach wzmożonej aktywności fizycznej - jego suplementacja prowadzi do znacznej poprawy zdolności wysiłkowych.
Preparat polecany: dla przyspieszenia i spotęgowania adaptacji wysiłkowej (poprawa masy, siły i wytrzymałości mięśniowej oraz wydolności tlenowej) u osób aktywnych fizycznie i sportowców wyczynowych jako spalacz tłuszczu i protektor w programach redukcji masy ciała (odchudzanie) dla zapobiegania niekorzystnym skutkom zdrowotnym stresu środowiskowego i oksydacyjnego (nerwowy tryb życia, praca w przemyśle, ciężka praca fizyczna, itp.) w rekonwalescencji po chorobach przebiegających ze wzmożoną utratą azotu (choroby gorączkowe, infekcje pokarmowe, oparzenia, rozległe urazy ciała, zabiegi chirurgiczne, anoreksja, tyreotoksykoza) dla łagodzenia przypadłości wieku późnego (uwiąd starczy, utrata masy mięśniowej, osłabienie siły mięśniowej) w profilaktyce chorób sercowo naczyniowych i infekcyjnych.
--------------------------------------------------
KOFEINA
Trójmetyloksantyna (teina) występująca w wielu roślinach, a w szczególnie dużych ilościach herbaty, owocach drzewa kawowego oraz orzeszkach cola. Działa pobudzającą na ośrodkowy układ nerwowy ułatwiając i przyspieszając procesy myślenia, znosząc uczucie zmęczenia tak psychicznego jak fizycznego, zwiększając i pogłębiając odbiór zewn. wrażeń, zwiększa zdolność wykonywania pracy umysłowej i fizycznej, ponadto działa rozkurczowo i moczopędnie, nasila działanie leków przeciwbólowych. Stosowana w obwodowych niewydolnościach krążenia (zapaść), bólach głowy pochodzenia naczyniowego, stanach wyczerpania i znużenia, stosowana w niedomodze oddychania. Wchodzi w skład licznych mieszanek przeciwbólowych. Duże dawki powodują bóle i zawroty głowy, rozkojarzenie myślowe, bezsenność kołatanie serca; drgawki.
Jest substancją biologicznie czynną, szeroko rozpowszechnioną w świecie roślinnym. Ewentualne skutki uboczne jej stosowania są znacznie mniejsze niż w przypadku efedryny. Kofeina dziala na mózg pobudzająco, nasila aktywność życiową, pomaga znieść znaczne obciążenie fizyczne i umysłowe, działa orzeźwiająco likwidując uczucie senności, może nasilać anabolizm białek. Optymalne działanie rozpuszczające tłuszcz uzyskamy stosując 200 mg kofeiny w jednej dawce, razem z efedryną oraz aspiryną oczywiście. Kofeina silnie pobudza rozpad tkanki tłuszczowej i podnosi ciśnienie. Nadużywanie wiąże się z ryzykiem wystąpienia, miażdżycy, nadciśnienia tętniczego, choroby wrzodowej przewodu pokarmowego, chronicznego bólu głowy.
--------------------------------------------------
KOLAGEN
Kolagen stanowi ok. 25 % struktury organizmu i bierze udział w funkcjach życiowych niemal wszystkich układów, narządów i tkanek. Wraz z wiekiem organizm traci zdolność odbudowy kolagenu. Do zaburzeń w tworzeniu kolagenu dochodzi również w sytuacji nasilonego jego niszczenia, przy permanentnych przeciążeniach (aktywność fizyczna, sport wyczynowy) oraz chorobach autoagresyjnych (zwyrodnienie stawów). Zaburzenia w metabolizmie kolagenu objawiają się nie tylko dysfunkcjami w obrębie aparatu ruchu (sztywność, bóle okołostawowe), ale również w tych tkankach i narządach, dla których kolagen i substancje bliźniacze pełnią funkcje strategiczne. Przy niedoborze kolagenu pojawiają się starcze zmiany ciała, zmarszczki, cellulitis, suchość skory, matowienie paznokci i włosów, przykurczenie sylwetki. Najgroźniejsze dla zdrowia i życia są zaburzenia w układzie odpornościowym, gdzie kolagen sprawuje bardzo ważną funkcję obronną, ogranicza wnikanie i rozprzestrzenianie się ciał patogennych, toksyn środowiskowych, drobnoustrojów.
Odżywka polecana: dla osób narażonych na przeciążenia aparatu ruchu, wykonujących ciężką pracę fizyczną, rehabilitowanych ruchowo, ćwiczących rekreacyjne i sportowców wyczynowych, jako profilaktyka schorzeń aparatu ruchu, zapobiegając powstawaniu zwyrodnieniowych zapaleń stawów, osteoporozy, złamaniom i kontuzjom, dla rekonwalescentów po zabiegach chirurgicznych, kontuzjach i złamaniach, w okresie intensywnego wzrastania; dzieci powyżej 6 roku życia i młodzież, dla poprawy kondycji skóry, paznokci, włosów, dla wszystkich w drugiej połowie życia, dla opóźnienia wystąpienia zmian w wyglądzie i stanie zdrowia, związanych z procesem starzenia.
--------------------------------------------------
KREATYNA
Jest to związek azotowy występujący głównie mięśniach, w połączeniach z kwasem fosforowym tworzy związek wysokoenergetyczny - fosfokreatynę; bezwodnik k. (kreatyninę) wydalany w moczu. Pochodna glicyny, może przyjmować grupę fosforanową z kwasu adenozynotrójfosforowego (ATP) przechadząc w związek wysokoenergetyczny fosfokreatynę; reakcja ta jest odwracalna i katalizowana przez enzym kinazę kreatynową. Bezwodnikiem kreatyny jest kreatynina wydalana w dużych ilościach z moczem.
Kreatyna jest jednym z najlepszych suplementów na przyrost siły i masy nie powodując żadnych ujemnych zdrowotnych skutków ubocznych. Każdy może ją zażywać jeżeli tylko wyrazi na to zgodę lekarz. Jednak kreatyna to nie steryd tylko bardzo delikatny suplement i trzeba wiedzieć jak do niej podejść.
Kreatyna to jeden z niewielu suplementów, których skuteczność potwierdzona jest badaniami naukowymi. To substancja podobna do białek, składająca się z trzech aminokwasów: metioniny, argininy i glicyny. Występuje głównie w czerwonym mięsie. Jako suplement wytwarzana jest w sposób syntetyczny z aminokwasów. Kreatyna będąca prekursorem fosfokreatyny lub ATP (bezpośredniego źródła energii dla mięśni) wytwarzana jest w wątrobie. Organizm może wytworzyć dziennie maksymalnie 1g kreatyny. Normalne zapotrzebowanie dzienne to ok. 2g. (1g dostarczany jest z pożywieniem). W przypadku sportów siłowych szczególnego znaczenia nabiera sprawa dostarczania dodatkowych ilości kreatyny do mięśni. Dzięki temu jako paliwo w trakcie pracy mięśnie zużywają ATP i fosfokreatyne, a dopiero w późniejszej fazie węglowodany (w ich przypadku produktem odpadowym jest kwas mlekowy utrudniający regenerację). Dzięki temu mięśnie regenerują się zdecydowanie szybciej. Kreatynę wytwarza się syntetycznie na bazie wapna i węgla. Nie ma żadnego zagrożenia BSE.
Mięśnie składają się z włókien, trzeba aby włókna mięśniowe były jak największe, jak najgrubsze i żeby było ich jak najwięcej; żeby wyprodukować dodatkowe włókna należy je uszkodzić. Zrobić to jest łatwo: poprzez skurcze mięśni pod odpowiednim obciążeniem, które spowoduje jakby uszkodzenia i mikropęknięcia w tkance mięśniowej. Oczywiście nie chodzi o to, żeby zerwać cały mięsień, ale żeby spowodować w nim jakby wewnętrzne uszkodzenia. W procesie regeneracji po treningu organizm naprawia uszkodzenia bez śladu a nawet wzmacnia uszkodzone elementy i buduje nowe włókna. Proces ten trwa 24-72h po treningu zależnie od grupy mięśniowej. Małe grupy regenerują się najszybciej np. biceps, przedramiona ok. 24h, duże dłużej np. grzbiet aż 72h.
Kreatyna: zwiększa odporność na ból, zwiększa siłę, zwiększa odporność organizmu na stres (obciążenie) szczególnie skutecznie w połączeniu z glutaminą, do kreatyny trzeba pić dużo wody gdyż wiąże wodę w komórce i zwiększa jej objętość; zwiększa wchłanianie białek, najlepiej w połączeniu z glutaminą lub bcaa; energię należy zapewniać dostarczając węglowodanów złożonych (ryż, makaron, płatki zbożowe) a nie prostych (cukier, słodycze), i ogromnych ilości budulca czyli białka zarówno zwierzęcego jak i roślinnego (chude mięso, białka jaj, nabiał, odżywki białkowe); poprzez zwiększenie ilości ATP w mięśniach kreatyna chroni zapasy węglowodanów i ogranicza powstawanie kwasu mlekowego - zakwasów; kreatyna pomaga utrzymać stan anaboliczny (budowy) dzięki zatrzymaniu większej ilości wody.
Kreatynę najlepiej stosować cyklicznie, przez okres 4-8 tygodni, na 40 minut przed śniadaniem - 5g, ok.30 min przed i bezpośrednio po treningu dawkę po 5g; następnie 2-4 tygodnie przerwy. Trzeba pamiętać, że kreatyna jest lepiej wchłaniana przez organizm wraz z glukozą, dlatego warto ją zakupić w aptece, albo popijać sokiem z winogron. Napój należy też szykować tuż przed spożyciem, gdyż po 5-10 minutach traci swoje właściwości i staje się bezużytecznym składnikiem - kreatyniną. Producenci zalecają stosowanie dawek nasycenia i podtrzymania:
- polecane dawkowanie - faza nasycenia - przez 5 dni po 20 g czystej kreatyny, następnie - faza podtrzymująca po 1-2 g. Po 8 tygodniach znów można rozpocząć dawkę nasycającą. Po kolejnej fazie podtrzymującej należy zrobić 3-4 tygodnie przerwy w celu usunięcia bloków enzymatycznych. Preparat należy przyjmować w dawkach po 5 g 4 razy dziennie dodając do napojów lub posiłków bogatych w węglowodany. Stosować najlepiej bezpośrednio po treningu. Kreatyna działa jeżeli jest dobrze podawana przy dobrej diecie, treningu i odpoczynku.
Cokolwiek zjemy lub wypijemy trafia przez przełyk do żołądka, gdzie już czekają kwasy trawienne mające na celu rozłożenie pokarmu na składniki odżywcze. I tak: węglowodany proste (glukoza, fruktoza) - przechodzą przez żołądek nienaruszone; węglowodany złożone (np. skrobia) znajdujące się w ryżu, płatkach i chlebie są rozbijane na cukry proste tzn. długie łańcuchy węglowodanowe są cięte na krótsze odcinki; białka - długie łańcuchy proteinowe są cięte na aminokwasy składowe; tłuszcze - także ulegają trawieniu ale nie ma to dla nas istotnego znaczenia. Pokarm przebywa w żołądku niedługo (ok.1h) zależnie od składu. Następnie treść żołądka przesuwa się do jelit, gdzie wszystkie składniki odżywcze przez ścianki jelita dostają się do krwi. Dopiero wtedy wraz z krwią składniki odżywcze (aminokwasy, glukoza, kwasy tłuszczowe itd.) mogą trafić do komórek mięśniowych.
Kreatyna występujące normalnie w pożywieniu, jednak w ilości niewystarczającej dla trenującego kulturysty. Dlatego należy uzupełniać ich niedobór przez odpowiednie uzupełnianie. Suplement powinien jak najszybciej przejść przez żołądek i trafić do jelit, ponieważ cząsteczki suplementu są duże i nietrwałe więc mogą zostać łatwo uszkodzone (rozłożone, zniszczone) przez soki żołądkowe. Suplement powinien być wchłonięty jak najszybciej. Aby zapewnić szybkie wchłanianie suplementu, powinno się przyjmować go na pusty żołądek i pozwolić mu przejść przez niego jak najszybciej. Jeżeli zjemy coś przed lub po przyjęciu suplementu to wymiesza się on z pokarmem i na długo zostanie w żołądku aż do całkowitego strawienia mieszaniny. Dlatego nie powinno się nic jeść przynajmniej ok.1h przed i 30-45min po przyjęciu suplementu. W przypadku kreatyny sprawa nabiera szczególnego znaczenia, gdyż przyjmując ją z glukozą liczymy na działanie insuliny, która powinna przetransportować kreatynę z krwi do komórek. Jeżeli zjemy coś w momencie, gdy cała kreatyna nie trafiła jeszcze do mięśni, tłuszcz zablokuje wydzielanie insuliny i kreatyna zostanie wyłapana z krwi przez nerki i trafi do kanału. Jeżeli przyjmujemy prawidłowo kreatynę ale bez glukozy, to co prawda trafi ona do krwi w stanie nienaruszonym, ale po 1-1.5h zostanie wyłapana przez nerki. Dlatego tak ważne jest przyjmowanie glukozy do kreatyny.
KREATYNĘ WARTO ŁĄCZYĆ Z INNYMI SUPELEMENTAMI (glutaminą, bcaa, hmb, itp.)!
--------------------------------------------------
KREATYNA B1
Najnowsze badania naukowe dowodzą, że sprawności uzależnione od treningu mogą wzrosnąć w ciągu pięciu dni o 30% przy wysokim dozowaniu kreatyny! Dozowanie kilku gramów dziennie jest prawie bezskuteczne. Kreatyna jest naturalnym związkiem pełniącym rolę nośnika energii w organizmie. Jej naturalne źródła to przede wszystkim mięso i ryby. Wraz ze znaną substancją ATP kreatyna tworzy natychmiastowe źródło energii dla nawet najbardziej obciążonego organizmu. Kreatyna spalana jest znacznie wcześniej w mięśniach niż węglowodany i tłuszcz. Creatine B1, zawiera duże stężenie monohydratu kreatyny, pozwala przeżyć nowy wymiar maksymalnej sprawności, ponieważ kreatyna B1 podwyższa sprawność w zakresie wytrzymałości siłowej, oszczędza węglowodany, zapobiega przedwczesnemu przekwaszeniu mięśni, skraca czas odpoczynku po intensywnym treningu i zawodach. Decyzja - dozowanie w odstępach czasu! Przyjmować przez 5 dni po 30 g Creatine B1 (zawiera tyle kreatyny co 4,4 kg surowej wołowiny). Następnie przerwać przyjmowanie na 3 tygodnie, aby ponownie rozpocząć dawkowanie w odstępach czasu. Powtórzone stosowanie Kreatine B1 prowadzi do doskonałego wyrównania sprawności.
Przykładowy skład na 100 g: wartość energetyczna 133 kcal, węglowodany 33,3 g, witamina B1, 3,67 mg, kreatyna 66,7 g. Zalecane spożywanie: Przyjmować 4 razy dziennie 1 łyżka od herbaty Creatine B1 (7,5 g) przez 5 dni z Weight Gainer, Muscle Gainer, Mineral light, Liqids light lub innymi zimnymi napojami podczas jedzenia.
--------------------------------------------------
L-KARNITYNA
Redukcja tłuszczu, długotrwała sprawność i definicja ciała zawdzięczać można poczęści L-Karnitynie. Ponieważ substancja odżywcza L-Karnityna: aktywuje redukcję tłuszczu w sposób naturalny, poprawia wytrzymałość, przyspiesza regenerację, oszczędza węglowodany, obniża stężenie cholesterolu i trójglicerydów we krwi, obniża tętno. Wysiłek fizyczny podczas treningu sprawnościowego i wytrzymałościowego, jak też ćwiczenia aerobowe wymagają dużo energii. Organizm posiada krótko i długoczasowe zasobniki energii. Przy długim treningu zostają osłabione przede wszystkim zasoby tłuszczu. Kluczową rolę odgrywa tu L-Karnityna. Substancja ta dostarcza kwasy tłuszczowe do części komórek wytwarzających energię, gdzie razem z tlenem zostają spalone i przekształcone w energię. Przede wszystkim podczas treningu sprawnościowego i wytrzymałościowego oraz w czasie zachowywania diety potrzebujemy L-Karnityny. Niewielką jej ilość organizm produkuje sam. Jednak przy diecie ubogiej w mięso i przy obciążeniu uprawianiem sportu to nie wystarcza. Dziennie przyjmować powinno się ok. 1200mg specyfiku. Po 4-6 tygodniach stosowania nie przyjmować przez 4 tygodnie.
Działanie L-karnityny nie jest do końca idealne. Potwierdzono to przez niezależne badania. Biegacze podobno po niej chudli, ale potem i tak był efekt jojo. Na schudnięcie dobry jest domowy xenadrin czyli: 1 mocna kawa (klasyczna siekiera), chyba że ktoś woli tabletki z kofeiną, wtedy około 200mg; aspiryna (polopiryna) - 300mg (czyli jedna zwykła tabletka lub dwie zależy od organizmu) to wszystko na 1h przed intensywnym treningiem. W zasadzie powinna być jeszcze efedryna 25mg (czyli jedna ampułka) ale jest na receptę chyba tylko w lecznictwie zamkniętym. Poza tym efedryna jest najbardziej niebezpieczna - to jakby taka amfetamina, która słabiej działa na układ nerwowy.
Tussipect (efedryna) działa. Kilka osób chwali jego działanie. 2 tabletki to około 30 mg efedryny czyli zalecana dawka w kombinacji kofeiną/efedryną/aspiryną, tzn jedna siekierka + 1-3 aspirynki + 3-6 pastylek tussipectu.
Efedryna jest w syropie (tabletkach) o nazwie Tussipect - można kupić bez recepty, tabletki kosztują ok. 3zł, najbardziej popularne Herbapolu. Działa też bardzo fajnie jako wspomagacz przy wkuwaniu (3 tabletki). Inne substancje obecne w tym syropie (tabletkach) nie są szkodliwe, od czasu do czasu można sobie coś takiego całkiem bezpiecznie używać.Syrop Tussipect (cena ok.5zł za butelkę 140g) można połączyć z Red Bullem, daje to także ciekawe efekty.
Niestety notuje się więcej sygnałów o nieskuteczności L-karnityny. W tej sytuacji dobre są suplementy oparte na HCA (hydroksywas cytrynowy). Jedno jest pewne: tłuszczu nie da się zgubić bez drastycznego podniesienia sprawności fizycznej. Dlatego w odchudzaniu pośrednio mogą pomóc inne suplementy np. BCAA (aminokwasy rozgałęzione) przed treningiem, ewentualnie kreatyna (sprawdzone).
--------------------------------------------------
LECYTYNA
Lecytyny, związki organiczne z grupy fosfolipidów; występują we wszystkich komórkach , w dużych ilościach w tkance nerwowej. Pełni szereg funkcji w organizmie: poprawia pamięć i zdolność uczenia się, obniża poziom złego cholesterolu, wzmacnia i poprawia odporność, wspomaga spalanie tłuszczy i przyswajanie witamin tłuszczorozpuszczalnych, zmniejsza toksyczność lekarstw.
--------------------------------------------------
PROTEIN POWDERS
Protein powders - ogólnie rzecz ujmując białka; są to proteiny w proszku i preparaty budujące masę mięśniową. Proteiny to jedno z najważniejszych dla organizmu źródeł substancji odżywczych - są to białka jaj, koncentraty i wyodrębnione w procesie wymiany jonowej proteiny pochodzące z serwatki mleka. Proteiny niezbędne są do odnowy tkanki mięśniowej, nadwerężonej w wyniku urazów lub intensywnych ćwiczeń, a także do tworzenia nowej. Według kodu genetycznego, przy braku protein organizm rozkłada włókna mięśniowe w pierwszej kolejności, zanim rozpocznie rozkładać tkankę tłuszczową. Bardzo ważny składnik protein to azot, który jest zasadniczym elementem tworzącym mięśnie. Często spożywany pokarm nie zaspakaja całkowitego dziennego zapotrzebowania na proteiny, wobec tego należy je uzupełnić aby budować mięśnia lub utrzymać wypracowany ich stan. Środki te zazwyczaj zawierają: białka pochodzące z koncentratów białka mleka, albuminy białka jaj, izolat białka soi, witaminy, składniki mineralne, inozotyl, l-karnityne, choline, itp.
--------------------------------------------------
TŁUSZCZE - Grupa pokarmowa o najwyższej kaloryczności mająca do spełnienia w organizmie kilka istotnych zadań:
- dostarcza energii;
- jest nośnikiem substancji rozpuszczalnych w tłuszczach (m.in. niektóre witaminy);
- pobudza wchłanianie witaminy D;
- wspomaga magazynowanie wapnia w kościach i zębach;
- jest niezbędna przy przekształcaniu karotenu w witaminę A
Wszystkie tłuszcze zbudowane są z tych samych kwasów tłuszczowych. Te z kolei dzielimy na:
-nasycone
-nienasycone
Z punktu widzenia diety szczególnie ważne są kwasy tłuszczowe nienasycone. Występują przede wszystkim w olejach roślinnych oraz rybach. Powinny stanowić przynajmniej 2/3 wszystkich spożywanych tłuszczów. Zapotrzebowanie na tłuszcz w ciągu dnia to ok. 1 g na 1 kg wagi ciała, a 25-35% energii powinno pochodzić właśnie z tłuszczów. Należy przy tym zwrócić uwagę na to, iż organizm nie może otrzymywać znacznie więcej energii niż jest w stanie wydatkować. Prowadzi to do zachwiania równowagi żywieniowej i w prostej linii do odkładania się tłuszczu w postaci tkanki tłuszczowej. Prawidłowe trawienie tłuszczów przebiega w obecności wystarczającej ilości węglowodanów. Ich brak lub niedostatek jest powodem niecałkowitego spalania tłuszczów i odkładania się ich.
--------------------------------------------------
TYROZYNA
Tyrozyna to aminokwas aromatyczny (endogenny), składnik wielu białek, występuje także w stanie wolnym; u kręgowców z tyrozyny powstają ważne biologiczne związki: hormony (adrenalina, tyroksyna), melaniny, tyramina. Powstaje z egzogennej fenyloalaniny. Pochodnymi są tyrozyny są hormony rdzenia nadnerczy: noradrenalina i adrenalina oraz tarczycy : trójjodotyronina i tyroksyna. Pochodnymi są również melaniny, ciemne barwniki gromadzące się w skórze; zaburzenie w przemianie tyrozyny prowadzi do dziedzicznej choroby - alkaptonurii.
--------------------------------------------------
WODA - to najbardziej znaczący ilościowo składnik ciała ludzkiego, wszystkie procesy organizmu zachodzą w środowisku wodnym. Właściwe nawodnienie to jeden z podstawowych warunków prawidłowego funkcjonowania organizmu. W warunkach wyczerpującego wysiłku fizycznego picie dużych ilości czystej wody nabiera szczególnego znaczenia. Kulturysta wypija dziennie 3-5 litrów wody niegazowanej. Inne napoje np. herbate, kawę, colę itp. liczymy tylko w połowie czyli np. szklanka herbaty to odpowiednik połowy szklanki czystej wody.
Istnieje wiele teorii dotyczących uzupełniania strat wody podczas wysiłku fizycznego, jednakże większość z nich nie opiera się na rzetelnej wiedzy. Panie wypijają olbrzymią ilość czystej wody, natomiast panowie nie odróżniając napojów izotonicznych od psycho-drinków, wypijają morze tych ostatnich, część pije napoje i soki owocowe czyli to co można kupić w klubie, a co nie powinno być wypijane podczas wysiłku. Woda, chociaż nie dostarcza organizmowi substancji odżywczych, to należy do ważnych składników pokarmowych. Przenosi składniki pożywienia do narządów i komórek oraz przyczynia się do wydalania produktów przemiany materii, w tym także nagromadzonych o organizmie produktów toksycznych. Woda stanowi podstawowy składnik wszystkich komórek, tkanek oraz płynów ustrojowych. Bez niej organizm nie jest w stanie przetrwać nawet paru dni. Z uwagi na fakt, że organizm nie może magazynować większej ilości wody, istnieje konieczność dostarczania jej w ilościach które zapewnią prawidłowy przebieg procesów życiowych. Niedostateczna podaż wody prowadzi do odwodnienia organizmu. Jednocześnie jej nadmiar też jest szkodliwy.
Oto jak wygląda rozkład wody w ustroju:
Organizm osoby ważącej ok. 75 kg zawiera ok. 45 litrów wody, z czego 70-75% znajduje się w mięśniach a 10-15% w tkance tłuszczowej. Sportowcy wyczynowi maja większą masę mięśniowa i dlatego organizm ich zawiera więcej wody. Z wiekiem w każdym organizmie ilość jej maleje. Średnio powinniśmy dostarczać organizmowi ok. 1,5 litra płynów dziennie. Przy wysiłku ilość wypijanego płynu ulega podwojeniu, pamiętajmy przy tym, że jedzenie też jest ich źródłem. Dla sportowców bardzo ważny jest prawidłowy dobór płynów.
Odwodnienie organizmu może być skutkiem niedoboru płynów, zwłaszcza przy wysiłku fizycznym. Powstające podczas wysiłku ciepło uruchamia procesy adaptacyjne, mające na celu szybkie jego odprowadzenie poza ustrój. Każdy intensywnie trenujący musi zapamiętać, ze strata wody odpowiadająca 5% masy ciała powoduje spadek wydolności o 30% i dlatego należy temu zapobiegać. Odwodnienie organizmu, wyczerpanie zapasów glikogenu mięśniowego, utrata z potem ważnych składników mineralnych, powodują skurcze mięśni i zaburzenia układu nerwowego. Są to szkody, które muszą być naprawione w ciągu 24 godzin. Z tej racji głównym celem przyjmowania napojów podczas intensywnego wysiłku jest maksymalnie szybkie wyrównanie ubytków wody. Najlepsze dla osób trenujących są napoje izotoniczne, przeznaczone do błyskawicznego uzupełnienia wody, węglowodanów i elektrolitów. Jak i kiedy należy pić podczas letnich treningów?
Podczas treningu należy co 15-30 minut wypijać ok. 100-200 ml napoju, po wysiłku ubytek wody należy uzupełnić 400 ml wody, później może to być napój gazowany przeznaczony dla sportowców. Absolutnie nie może to być piwo, które powoduje odwodnienie i napoje typu Cola, silnie zakwaszające organizm i również powodujące odwodnienie. Jak mądrze uzupełniać straty wody?
Bezpośrednio po wysiłku należy pić małymi łykami, nawet jeżeli nie odczuwamy pragnienia. Płyny powinny być raczej chłodne, gdyż szybciej się wchłaniają z przewodu pokarmowego. Przyjmuje się, że ilość spożytych płynów powinna wynosić 1 ml na 1 kalorię zapotrzebowania energetycznego. Np. bieg maratoński pochłaniający 3000 kcal wymaga 3 litrów płynów. Niedobór płynów należy wyrównać najpóźniej do 24 godzin.
--------------------------------------------------
WĘGLOWODANY
Węglowodany, cukrowce, cukry, sacharydy, organiczne związki chemiczne o charakterze aldehydo- lub lub ketoalkoholi. Obok białek i tłuszczów podstawowy składnik organizmów żywych (zwłaszcza roślin), jeden z podstawowych składników występujących w pokarmach zwierząt i obok tłuszczów podstawowe źródło energi. Węglowodany dzieli się na proste (monosacharydy, m.in. glukoza, fruktoza, galaktoza) i złożone, które można rozłożyć do monosacharydów. Zależnie od liczby podjednostek monosacharydowych rozróżnia się oligosacharydy, m.in. glukoza, fruktoza, galaktoza) i złożone, które można rozłożyć domonosacharydów. Zależnie od liczby podjednostek monosacharydowych rozróżnia się oligosacharydy (należą tu m.in. dwucukry - sacharoza, laktoza, laktoza, mannoza) i polisacharydy (wielocukry, m.in. skrobia, glikogen, celuloza i dekstran). Mono- i oligosacharydy są dobrze rozpuszczalne w wodzie. Monosacharydy mają właściwości redukcyjne, często wykorzystywane w reakcjach identyfikacyjnych i do ilościowego oznaczania cukrów do celów klinicznych. Biosynteza węglowodanów ze składników nieorganicznych (dwutlenku węgla i wody) zachodzi na wielką skalę w roślinach zielonych (fotosynteza).
Lub, jak kto woli, węglowodany dzielą się na: oczyszczone (wszelkiego rodzaju słodziki oraz cukier), proste (charakteryzują się wysokim indeksem glikemicznym i gwałtownie podnoszą poziom cukru we krwi) i złożone (charakteryzują się niskim indeksem glikemicznym i w umiarkowany sposób zwiększają poziom cukru we krwi).
Węglowodany proste są przyswajane w krótkim czasie po spożyciu. Szybko są wchłaniane i dzięki temu dają szybki, krótkotrwały zastrzyk energii. W przypadku węglowodanów złożonych obserwujemy zjawisko odwrotne. Są one wchłaniane zdecydowanie wolniej i dostarczają energii w dłuższym okresie czasu.
Podstawą rozwoju masy jest dodatni bilans energetyczny w organizmie. Powoduje on zmiany hormonalne pobudzające wzrost mięśni (anabolizm). Węglowodany sprzyjają wydzielaniu insuliny, która jest niezbędna do transportu aminokwasów i glukozy do krwi i mięśni. To właśnie insulinie zawdzięczamy zwiększone wchłanianie aminokwasów przez mięśnie i zdecydowany wzrost syntezy białek. Poza tym są odpowiedzialne za powstawanie i magazynowanie glikogenu, który jest wykorzystywany przy intensywnym wysiłku.
Węglowodany sprzyjają budowaniu i zatrzymywaniu białka. Organizm dysponuje jedynie niewielkim zapasem węglowodanów (glikogenu), który podczas wysiłku szybko się wyczerpuje. Tracąc węglowodany, sportowiec traci zdolności wysiłkowe. Przy niedostatku węglowodanów wzmaga się katabolizm, gdyż uwolnione z białek aminokwasy zamieniane są na węglowodany. Sportowiec musi uzupełniać węglowodany podczas wysiłku - dla zachowania wysokiej sprawności fizycznej oraz po zakończeniu wysiłku - dla powiększenia rezerwy węglowodanowej (nadkompensacja glikogenu). Podczas wysiłku i po jego zakończeniu należy korzystać jedynie z węglowodanów o zróżnicowanej budowie (specjalne odżywki węglowodanowe), gdyż jedynie takie węglowodany gwarantują szybkie uzupełnienie energii, skuteczne ograniczenie rozpadu białek i znaczącą nadbudowę zapasów glikogenu. Objawy ich niedoboru to ociężałość i ospałość, niechęć do jakiegokolwiek wysiłku. Bez odpowiedniej dawki węglowodanów nie ma też mowy o przyroście mięśni.
Dawkowanie węglowodanów zależy od wagi ciała. Większość ekspertów zaleca dzienne spożycie węglowodanów w ilości 4,5 - 6,5 g/kg wagi ciała dziennie. Z reguły w dniach treningów powinniśmy spożywać ok. 6 g. Na każdy kilogram masy ciała, natomiast w dniach bez treningów około 4 g. Węglowodany należy spożywać zarówno przed treningiem (gromadzimy wówczas w organizmie odpowiednią ilość energii do wysiłku) jak i około 30 min. po treningu. Dzięki temu utrzymamy odpowiednio wysoki poziom cukru we krwi i wyrównamy ilość glikogenu. Pozwoli to nam na uniknięcie zjawiska rozpadu do aminokwasów.
Z drugiej jednak strony należy kontrolować spożywanie tej grupy żywnościowej, bowiem zbyt duże spożycie węglowodanów może przyczynić się do tycia. Dlatego też ich dozowanie zależy od indywidualnych warunków każdego ćwiczącego. Osoby ze skłonnościami do tycia powinny przyjmować mniejsze ilości węglowodanów, a zwiększać spożycie białka. Planując dietę powinniśmy uwzględnić m.in. ilość intensywności przeprowadzonych treningów. Nie zapominajmy o ważnej roli błonnika, jako regulatora spalania. Wskazane jest spożywanie znacznej ilości produktów węglowodanowych o zwiększonej jego zawartości ( płatki owsiane, otręby pszenne ).
W cyklu dziennym starajmy się spożywać największe ilości węglowodanów na śniadanie. Im bliżej końca dnia, tym mniej produktów węglowodanowych. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy trening w danym dniu przeprowadzamy późnym popołudniem lub wieczorem. W takim wypadku niezbędne jest dostarczenie organizmowi odpowiedniej ich ilości zarówno bezpośrednio przed ( węglowodany proste ) jak i po treningu ( węglowodany złożone ).
Nie osiągniesz celu jeśli nie masz jego jasnej wizualizacji:)
Należy pożądać rezultatów. By przychodziły, trzeba stale oceniać postępy i dokonywać koniecznych zmian.
--------------------------------------------------
AMINOKWASY
Aminokwasy to związki organiczne z grupą karboksylową i aminową w cząsteczce. Biol. najważniejsze są L-a-aminokwasy, z których ok. 20 wchodzi w skład wszystkich rodzajów białek. Aminokwasy reagując ze sobą peptydy; kolejne przyłączenia następnych aminokwasów prowadzi do powstania polipeptydów i białek. Grupy aminowe a. w białkach pokarmowych są podstawowym źródłem azotu dla organizmów cudzożywnych. Do prawidłowego przebiegu procesów życiowych potrzebne są wszystkie aminokwasy występujące w białkach. Organizmy zwierzęce i człowiek mogą same syntetyzować 12 a. - są to tzw. aminokwasy endogenne; 8 aminokwasów musi być dostarczonych organizmowi z pokarmem - są to a. egzogenne. Z niektórych a. (tyrozyna, histydyna, tryptofan) powstają biologicznie ważne pochodne (hormony). Rdzenie węglowe wszystkich a. mogą ulegać przekształceniu w tłuszcze, a niektórych aminokwasów w węglowodany.
Podstawowy składnik białek. Organizm samodzielnie może zsyntetyzować 13 z 21 białek. Pozostałe 8 musi być dostarczone z zewnątrz. Są to liczne związki organiczne; mające w cząstce co najmniej 1 grupę aminową (NH2) i jedna grupe karboksylową (COOH). 23 aminokwasy to składnik białek (aminokwasy białkowe), ok. 150 innych (aminokwasy niebiałkowe) występują głównie u roślin i drobnoustrojów , np. allicyna; są substancjami macierzystymi pewnych hormonów, witamin i in. Rośliny mogą syntetyzować wszystkie aminokwasy, człowiek i zwierzęta tylko niektóre (aminokwasy endogenne, np. alanina), pozostałe muszą być dostarczone z pożywieniem (aminokwasy egzogenne, np. tryptofan). Aminokwasy podzielić można na dwie grupy:aminokwasy ogólne, aminokwasy rozgałęzione.
Charakterystyka poszczególnych aminokwasów:
Aminokwasy kwaśne pHi < 5,5
kwas asparginowy - aminokwas endogenny zawierający dwie kwasowe grupy karboksylowe; występuje w białkach. Może ulegać przekształceniu w kwas szczawiooctowy i uczestniczy wtedy w cyklu Krebsa. Dostarcza grupy aminokwasowej do do syntezy mocznika w cyklu mocznikowym. Biologicznie ważną pochodną jest aminokwas asparagina. Redukuje poziom amoniaku
kwas glutaminowy - aminokwas endogenny zaierający dwie kwasowe grupy karboksylowe; występuje w białkach szczególnie obficie w białkach pszenicy oraz w kazeinie. Może ulegać przekształceniu w kwas alfa-ketoglutarowy i uczestniczyć w ten sposób w cyklu Krebsa; przy przekształceniu tym odłącza się grupa aminowa kwasu, g.; jest ona nastepnie wykorzystana do syntezy mocznika w cyklu mocznikowym. Dekarboksylacja kwasu glutaminowego daje kwas gamma-aminomasłowy (GABA) występujący w dużym stężeniu w korze i blokujący przewodnictwo w synapsach nerwowych. Ma korzystny wpływ na rozwój umysłowy oraz procesy procesy kojarzeniowe. Niekiedy stosowany w leczeniu małych napadów padaczki. Pochodną amidową jest aminokwas glutamina.
Aminokwasy obojętne 5,5 < pHi < 7
leucyna, leucyna -aminokwasy rozgałęzione, egzogenne, występujące w kukurydzy i mleku. Są wykorzystywane jako materiał budulcowy i energetyczny dla pracującego mięśnia. Nie przechodzą przez wątrobę i dlatego praktycznie natychmiast trafiają do potrzebujących je mięśni.
walina - aminokwas rozgałęziony, egzogenny, działanie jak wyżej, najobficiej występuje w białku siemienia lnianego.
metionina - aminokwas egzogenny zawierający siarkę połączoną z grupą metylową. Wchodzi w skład białek, a ponadto, po zaktywowaniu przez kwas adenozynotrójfosforowy, jest głównym dawcą grup metylowych (biosynteza choliny i adrenaliny); stosowana jest w uszkodzeniach i zmianach zwyrodnieniowych miąższu wątroby (stłuszczenie, marskość); wchodzi w skład Methiovitu. Działa ochronnie na komórki wątroby, ułatwia szybkie pozbycie się tkanki tłuszczowej. Najobficiej występuje w białku jaja i mleka.
fenyloalanina - aminokwas egzogenny, w organizmie może ulegać przekształceniu w tyrozynę. Brak enzymu umożliwiającego to przekształcenie jest przyczyną dziedzicznej choroby - fenyloketonurii. Niezbędna do syntezy hormonów tyroksyny i adrenaliny. Ponieważ przekształca się w tyrozynę, dlatego też ma zastosowanie w leczeniu depresji.
treonina - aminokwas egzogenny występujący w białkach, ważny składnik kolagenu, który jest głównym składnikiem podporowym tkanki łącznej.
tryptofan - egzogenny występujący w białkach, pochodnymi są tryptamina i serotonina, hormony tkankowe. W przewodzie pokarmowym pod wpływem bakterii gnilnych z tryptofanu powstają saktol i indol. Prekursor serotoniny, może uwalniać hormon wzrostu.
seryna - aminokwas endogenny występujący w białkach, czesto w postaci estru fosforowego - fosfoseryny; bierze udział w pracy systemy nerwowego, usprawnia przepływ impulsów
tyrozyna - aminokwas endogenny występujący w białkach. Powstaje z egzogennej fenyloalaniny. Pochodnymi są hormony rdzenia nadnerczy: noradrenalina i adrenalina oraz tarczycy: trójjodotyronina i tyroksyna. Pochodnymi są również melaniny, ciemne barwniki gromadzące się w skórze; zaburzenie w przemianie tyrozyny prowadzi do dziedzicznej choroby zwanej alkaptonurią. Prekursor takich związków jak adrenalina (pobudzacz receptorów autonomicznego układu nerwowego), dopamina i noradrenalina (spełniają rolę przekaźników impulsów).
cysteina - aminokwas endogenny zawierający siarkę (w postaci grupy -SH), bedący składnikiem białek. Dwie cząsteczki cysteiny mogą ulegać utlenieniu i łączyć się wiązaniem dwusiarczkowym (-S-S-) w aminokwas cystynę. Cysteina wchodzi w skład glutationu; pochodną jest cysteamina wchodząca wskład koenzymu A. Bierze udział w odtruwaniu organizmu
cystyna - aminokwas endogenny zawierający siarkę, powstający z połączenia cząsteczek cysteiny wiązaniem dwusiarczkowym (-S-S-); wiązanie to jest ważnym elementem utrzymującym przestrzenną strukturę białek, wchodzi w skład glutanionu, niezbędna do syntezy białek osocza, bierze udział w syntezie kreatyny, glukagonu, insuliny
alanina - aminokwas występujący w przyrodzie w dwóch odmianach: alfa i beta; alfa-alanina (grupa aminowa w pozycji alfa), aminokwas endogenny występujacy w białkach. Beta-alanina (grupa aminowa w pozycji beta), jedyny beta-aminokwas występujący w organizmie człowieka; jest składnikiem kwasu pantotenowego i koenzymu A. Przyspiesza metabolizm mięśni poprzez przenoszenie do wątroby resztek węglowych, które zużyte są do syntezy glukozy
prolina - aminokwas endogenny występujący w białkach; pochdna jest hydroksyropina, oba aminokwasy występuje w białkach tkanki łącznej (kolagen); może stanowić zbiornik energii dla mięśni
Aminokwasy zasadowe pHi > 7
histydyna - aminokwas występujący w białkach, egzogenny u nimowląt i dzieci, endogenny u dorosłych. Pochodną histydyny jest hormon tkankowy histamina. Niezbędna w mięśniach, gdyż bierze udział w syntezie białka i hemoglobiny.
lizyna - zasadowy aminokwas egzogenny występiujący wbiałkach, szczególnie obficie w histonach. Buduje chrząstki, konieczna do produkcji białka, wraz z witaminą C tworzą L-karnitynę.
ornityna - a. endogenny występuje w białkach, w organizmie jest jednym z ogniw cyklu mocznikowego, w którym powstaje z aminokwasu argininy; duże dawki stymulują wydzielanie hormonu wzrostu, usprawnia i przyspiesza pracę wątroby
arginina - zasadowy aminokwas egndogenny powstający w cyklu mocznikowym, występują w białkach szczególnie w histonach. Może zwiększać wydzielanie insuliny i hormonu wzrostu.
tauryna - wpływa na wzrost masy mięśniowej, obniża ciśnienie krwi, poprawia tolerancję leków, działa korzystnie na centralny układ nerwowy.
--------------------------------------------------
B 12
(kobalamina) jest koenzymem wielu ważnych enzymów, współdziała przy tworzeniu i regeneracji czerwonych ciałek krwi, wzmacnia układ nerwowy, zwiększa wykorzystanie białek, aminokwasów, tłuszczów i węglowodanów, wpływa na zdolność do koncentracji, tworzy materiał genetyczny. Skutkiem jej niedoboru są: anemia, zapalenia śluzowej żołądka, przy ciężkim niedoborze nawet uszkodzenie mózgu, degeneracja zakończeń nerwowych, zaburzenia nerwowe. Dzienne zapotrzebowanie wynosi u dorosłego 3mcg na dzień.
--------------------------------------------------
BCAA
Aminokwasy niezbędne, czyli BCAA's należy przyjmować między posiłkami a także przed i po treningu. Przed i po treningu najlepiej łączyć BCAA's z glutaminą oraz kreatyną. Takie rozwiązanie maksymalizuje efekty treningowe, przyśpiesza regenerację i wzrost organizmu (przed tren. z wodą, po tren. z prostymi węglowodanami). Bardzo dobrym źródłem BCAAs jest białko jaja kurzego. Jajo średniej wielkości zawiera: L-Leucyna (0,296 g), L-Izoleucyna (0,199 g), L-Walina (0,224 g).
Każdy sportowiec wyczynowy, który intensywnie trenuje zużywa w krótkim czasie ogromną ilość energii. Wyczerpują się zapasy glikogenu, jak również aminokwasów, szczególnie o łańcuchach rozgałęzionych. Organizm potrzebuje ich do wyzwolenia większej energii. Aminokwasy te stanowią w 42% główną część masy mięśniowej. BCAA to zestaw trzech aminokwasów o rozgałęzionych łańcuchach: leucyna, izoleucyna i walina. Po treningu jeśli pula aminokwasów nie zostanie szybko uzupełniona może dojść do zmniejszenia masy tkanki mięśniowej - efekt kataboliczny. Aminokwasy rozgałęzione odnawiają tkankę mięśniową zanim nastąpi jej redukcja - efekt antykataboliczny.
--------------------------------------------------
BIAŁKO
Białka podstawowe wielkocząsteczkowe składniki wszystkich organizmów żywych, zbudowane z aminokwasów połączonych wiązaniami peptydowymi. Skład chemiczny: węgiel 52%, tlen 22%, azot 16%, wodór 7%, siarka 2%, fosfor 0-1%. Masa cząsteczk. b. może wynosić nawet kilka milionów. Białka proste - proteiny składają się z łańcuchów polipeptydowych. Białka złożone (proteidy) zawierają dodatkowo składnik niepeptydowy zw. Grupą prostetyczną (lipidy - w lipoproteidach, kwasy nukleinowe - w nukleoproteidach, węglowodany - w glikoproteidach, flawiny - we flawoproteidach, jony metali - w metaloproteidach). Cząsteczki białek mogą mieć kształt kulisty (albuminy, globuliny) lub wydłużony (skleroproteidy). W wodzie b. tworzą roztwory koloidalne. W zależności od składu aminokwasowego wyróżnia się białka zasadowe, obojętne i kwaśne. Wielkość, kształt i biologiczna rola wyznaczane są przez strukturę pierwszorzędową , czyli kolejność aminokwasów w łańcuchu polipeptydowym. Białka utrzymują strukturę (gł. uczestniczą w tym lipoproteidy) organizmów żywych i biorą udział we wszystkich procesach zachodzących w organizmach żywych (kataliza, enzymatyczna, regulacja hormonalna, regulacja procesów życiowych, odporność). Tworzą zrąb wszystkich morfologicznych składników komórki. Do b. należą: enzymy, przeciwciała, niektóre hormony. Dla org. heterotroficznych b. pokarmowe są podstawowym źródłem azotu. W pokarmach wyróżnia się b. pełnowartościowe, w których obecne są wszystkie aminokwasy egzogenne w optymalnych stosunkach (b. zwierzęce) oraz b. niepełnowartościowe, w których brak choćby jednego aminokwasu egzogennego (b. roślinne). W przewodzie pokarmowym b. są trawione do aminokwasów, które z krwią żyły wrotnej są przenoszone do wątroby i innych narządów, gdzie następuje synteza własnych b. organizmu (biosynteza białka).
Wartość biol. spożytego b. określana jest stosunkiem procentowym azotu zużytkowanego przez organizm do całkowitej zawartości azotu w białka. Białka wzorcowe, b. o stosunkowo najwyższej wartości biol., tzn. składzie aminokwasowym najbliższym zapotrzebowaniu organizmu ludzkiego. Teoretycznie wszystkie egzogenne aminokwasy b. wzorcowe wykorzystywane są w 100% przez organizm (wartość biol. tego b. wynosi 100). Za b. wzorcowe przyjmuje się b. całego jaja albo tez b. teoretycznie zestawione z aminokwasów egzogennych w ilościach odpowiadających zapotrzebowaniu ludzkiego organizmu. Zestawienie aminokwasów egzogennych w białkach zwierzęcych jest bliższe zapotrzebowaniu człowieka w porównaniu z białkami roślinnymi, które mogą zawierać małe ilości lub w ogóle nie zawierać niektórych aminokwasów egzogennych. Przy pożywieniu mieszanym, na które składają się b. o różnym składzie aminokwasowym, niski poziom któregoś z produktu może być uzupełniony wysokim jego poziomem w innym produkcie. W ten sposób można podnieść procent wykorzystania b. całego zestawienia (podnieśc wart. biol. BV).
Białka kurczliwe mięśni, białka biorące udział w skurczu mięśni. Obejmują: aktynę, stanowiącą ok. 40%. Cząsteczki aktyny i miozyny tworzą struktury włókniste, z których zbudowane są włókienka kurczliwe, czyli miofibryle. W mięśniach gładkich układ włókienek aktyny i miozyny jest mało uporządkowany, zaś w mięśniach szkieletowych i mięśniu sercowym ich rozmieszczenie przestrzenne jest regularne.W obrazie mikroskopowym mięśnia szkieletowego widoczne jest poprzeczne prążkowanie (stąd nazwa), wynikająca ze struktury tych mięśni. Grube włókienka miozyny tworzą prążek ciemny, anizotropowy (A), natomiast włókienka aktyny - prążek jasny, izotropowy (I). Włókienka aktyny zachodzą pomiędzy włókienka miozyny, która na tym odcinku tworzy cieniutkie poprzeczne wypustki. W środku prążka A występuje jaśniejsza strefa H. Pośrodku prążka I przebiega linia Z zbudowana z białka - aktyniny, do której są przyczepione włókienka aktyny. Odcinek miofybryli ograniczony dwiema liniami Z nazywa się sarkomerem. W czasie skurczu mięśnia włókienka aktyny wsuwają się głębiej pomiędzy włókienka miozyny, dzięki tworzeniu połączeń pomiędzy aktyną i wypustkami miozyny oraz kurczeniu się powstałych w ten sposób mostków. Ze zmianami strukturalnymi sprężony jest rozpad kwasu adenozynotrójfosforowego (ATP) wbudowanego jako grupy prostetyczne do cząstek aktyny, dostarczający energii do wykonania pracy, a zachodzący w wyniku enzymatycznego działania miozyny. Oprócz białek kurczliwych w miofibrylach występują także białek regulujące - troponina i tropomizyna, tworzące kompleks zapobiegający interakcji miozyny i aktyny w nie pobudzonej komórce oraz umożliwiający mięśnia.
Białka występują w każdym organizmie wielkocząsteczkowe związki chemiczne zbudowane z aminokwasów; substancje nierozpuszczalne (b. włókniste) lub rozpuszczalne (b. globularne) w wodzie; łatwo ulegają denaturacji; białka proste zbudowane tylko z aminokwasów; białka złożone są połączeniem b. prostych z innymi związkami chemicznymi; białka są głównym składnikiem struktur komórkowych, podłożem licznych procesów fizjol., jako enzymy i hormony regulują procesy fizjol. i metaboliczne; niezbędny składnik pożywienia. Podczas intensywnego treningu organizm potrzebuje ok. 4g na kilogram ciała. Przyjmowanie dawek większych mija się z celem. Z pewnością nie wpłynie to na większy przyrost masy, obciąży zaś w nadmierny sposób nerki i wątrobę.
Trzeba pamiętać, że białka to podstawowy budulec organizmu (w tym mięśni). W wyniku procesów trawiennych białka są rozkładane na poszczególne aminokwasy niezbędne do budowy tkanek i syntezy własnego białka organizmu. Dodatni bilans azotowy jest kluczem do przyrostu masy mięśni. Dzienne zapotrzebowanie na białko dla aktywnych kulturystów w okresie budowania masy wynosi 1,8-2,0g na każdy kilogram masy ciała, co odpowiada w przybliżeniu 25-30% kalorii. W okresie budowania rzeźby ilość spożywanego bialka zwiększamy maksymalnie do 3,5g g. na kg. masy swojego ciała.
Niestety nie każde spożywane przez nas białko ma taką samą wartość biologiczną (BV - ang. Biologic Value). Powoduje to, iż różne rodzaje białka są w różnym stopniu wchłaniane. Wartość biologiczna białek jest uzależniona od bilansu aminokwasów. Im bardziej bilans ten jest zgodny z własnym bilansem organizmu, tym lepsze jest wchłanianie. Najwyższą wartość biologiczną posiada mieszanina białek jaja i ziemniaka. Najczęściej stosowana jest w postaci hydrolizatu.
WARTOŚĆ BIOLOGICZNA BV (ang. Biologic Value)
mieszanka białek jaja i ziemniaka 136
mieszanka białek jaja i mleka 122
mieszanka białek jaja i pszenicy 118
laktoalbumina (białko z mleka) 104
albumina jaja kurzego 100
białko soji 75
białko z mięsa 76
białko z ziemniaka 60
--------------------------------------------------
CLA
CLA - sprzężony kwas linolowy jest ważnym kwasem tłuszczowym, który tylko w nieznacznych ilościach występuje w naszym pożywieniu. Odznacza się silnym działaniem antykatabolicznym i termogennym. Badania naukowe wykazały, że sportowcy, którzy trenują intensywnie, chcą się szybko regenerować i budować masę mięśni, mają zwiększone zapotrzebowanie na CLA.
--------------------------------------------------
EFEDRYNA
Alkaloid występujący w wielu różnych gatunkach roślinach z rodzaju przęśl (Ephedera), otrzymywana gł. syntetycznie. Pobudza ośrodkowy układ nerwowy, obwodowo działa pobudzająco na współczulny układ nerwowy, długotrwale podnosi ciśnienie tętnicze krwi, przyśpiesza czynności serca, rozszerza oskrzela i zmniejsza wydzielanie śluzu, zwiększa napięcie i kurczliwość mięśni szkieletowych, powoduje przyspieszenie tętna, potliwość, wzmożoną przemianę materii. Stosowana w dychawicy oskrzelowej, stanach alergicznych, zapaści, miastenii, moczeniu nocnym; w okulistyce jako środek rozszerzający źrenice.
Efedryna działa ośrodkowo: kora mózgu - podniecenie psychiczne, w większej ilości uczucie niepokoju i lęku, bezsenność, pobudzenie ruchowe, antagonizowanie m.in. alkoholu; ośrodki autonomiczne - np. pobudzenie ośrodka oddechowego. Działa też obwodowo: skurcz naczyń krwionośnych, pobudzenie mięśnia sercowego i wzmożenie siły jego skurczu, duże dawki działają depresyjnie- może ci stanąć serducho, ale bez obaw; wzrost ciśnienia tętniczego (RR), to wiadome; rozszerzenie oskrzeli, zmniejszenie napięcia i zahamowanie perystaltyki przewodu pokarmowego (jak ktoś miał apetyt to gratuluję), wzrost napięcia zwieracza pęcherza moczowego, spotkać można się też ze skurczami mięśni.
Jest to substancja spotykana w zastrzykach, kroplach, sztyfcie do nosa, syropie, maści, pudrach, tabletkach i płynach. Należy do grupy sympothomimetics. Posiada ciekawe działanie: powoduje łatwe spalanie tłuszczu, ponieważ powoduje wzrost temperatury i w ten sposób organizm spala więcej kalorii niż zwykle. Stymuluje działanie gruczołu tarczycy i powoduje zamianę słabego LT - 4 w silniejszy LT - 3, co przyspiesza metabolizm. Ma także działanie antykataboliczne. Używana jest do utrzymania systemu muskularnego w porządku podczas diety. W końcowym efekcie, kulturyści używają jako pomocnika w treningu. Podobnie wpływa na centralny system nerwowy jak amfetamina, tylko trochę łagodniej. To ulepsza koncentrację, czujność i prowadzi do wzajemnego oddziaływania nerwów i muskułów. 25 - 50mg Efedryny jedną godzinę przed treningiem, wówczas siła wzrasta o 5 - 10% podczas treningów. Brana częściej niż 3 x w tygodniu, może spowodować uzależnienie. Efekty: bóle, wysokie ciśnienie krwi, bezsenność, przyspieszone bicie serca, drżenie dłoni, brak apetytu. Nie można zażywać jej jeśli ma się wysokie ciśnienie i arytmię serca. W Europie jest lekiem na receptę, w większości dostępny w składzie innych substancji.
Efedryna dobrze się wchłania z tkanki podskórnej i oczywiście z przewodu pokarmowego. Jej metabolizowanie jest dość powolne o czym mogli przekonać się amatorzy Tussipca. Dezaminacja efedryny prowadzi do przekształcenia jej w norefedrynę (różnią się grupą metylową). Niestety, ale na szczęście dla niektórych nie jest on rozkładana przez MAO - monoaminooksydazę, a wręcz blokuje ten enzym. Co ciekawe ten sam enzym powoduję rozkład noradrenaliny, a więc możesz po zdenerwowaniu, być po prostu trochę dłużej pobudzony do walki. Efedryna podnosi zdolność motoryczną mięśni od 5-10%.
Efedryna jest substancją biologicznie czynną, jej działanie na organizm człowieka naśladuje działanie naturalnych hormonów zwanych aminami ketocholowymi, które są odpowiedzialne za stan gotowości organizmu do podjęcia wysiłku. Podanie efedryny powoduje pobudzenie psychoruchowe (podobne działanie do amfetaminy, lecz słabsze) oraz ogólny stan tzw. sympatykotonii, czyli wzmożonej aktywności organizmu. Efedryna podnosi zdolności wysiłkowe organizmu, zabezpiecza energetykę wysiłku, pobudzając rozpad tkanki tłuszczowej, hamuje apetyt, oddziałując na ośrodek sytości w mózgu. Przypuszcza się możliwość wzrostu poziomu anabolizmu białek mięśniowych. Efedryna znajduje się na liście środków uznanych przez Międzynarodowy Komitet Olimpijski za dopingowe.
Efedryna zawarta jest m.in. w lekarstwie o nazwie Tussipect; skład: syrop: wyciąg tymiankowy, chlorowodorek eferydyny, sól amonowa primuliny, kwas benzoesowy, kwas mrówkowy, amoniak płynny, nipagina A, saponina, cukier, woda destylowana; drażetki: chlorowodorek eferydyny, wyciąg lukrecjowy suchy, korzeń lukrecji sproszkowany, saponina, tymol, benzoesan sodu, masa tabletkowa. Tussipect dostępny jak na razie w aptece bez recepty, tabletki Herbapolu (najbardziej popularne) kosztują ok. 3zł za 20szt., syrop zaś 140g ok.5zł (też popularny Herbapol). Pastylka zawiera ok. 15mg efedryny dlatego pierwsze kroki należy stawiać od dawek: 2 x tussipect, 1 x aspiryna, 1x naprawdę mocna kawa; później dawki na pewno i tak zwiększycie, ponieważ organizm w trakcie brania przyzwyczai się do porcji. Trzeba uważać ponieważ tussipect nie zawiera czystej efedryny, są tam jeszcze inne składniki, podobnie nie przynoszą skutków ubocznych, ale ........ Najlepiej zaopatrzyć się w czystą efedrynę, niestety nie dostaniecie jej bez recepty, dlatego trzeba się wysilić i poszukać. Pamiętajcie, że zbyt częste zażywanie specyfiku (kombinacji) prowadzi do uzależnienia, gdyż wprowadfza człowieka w stan euforii (do 3 razy tygodniowo - nie więcej), i do osłabienia organizmu, staniecie się bardziej podatni na choroby, dlatego trzeba zażywać jakieś witaminki, itp. np. magnez. Kombinacje trzeba brać co najmniej godzinę przed treningiem, ponieważ po zażyciu bezpośrednio nie zadziała, trzeba odczekać, później można ćwiczyć bez opamiętania, działa przez kilka godzin, zależy od organizmu, predyspozycji i od spożytego posiłku (3-6h)!!!
--------------------------------------------------
GAINERY
Gainery, weight gain powders - produkty umożliwiające uzyskanie przyrostu masy ciała, bez zwiększenia tkanki tłuszczowej. Zawierają białka (ang. proteins), węglowodany (ang. carbo), witaminy, minerały oraz inne składniki odżywcze niezbędne do uzyskania optymalnego przyrostu masy mięśniowej i siły. Podstawowym celem ćwiczeń siłowych i sprawnościowych jest kształtowanie ciała, między innymi przyrost wagi, który nie jest możliwy bez zastosowania odpowiednich suplementów.
--------------------------------------------------
GLUTAMINA
Glutamina jest wolnym aminokwasem endogennym, półamid kwasu glutaminowego, który występuje w najwyższym stężeniu w komórkach mięśniowych. Stanowi ponad połowę puli aminokwasów. Glutamina jest potrzebna mięśniom, komórkom jelitowym, nerkom, wątrobie i systemowi odpornościowemu. Jest transportem jonów amonowych z tkanek do nerek, gdzie pod wpływem glutaminozy jony te uwalniane są do moczu. Zwiększone zapotrzebowanie na glutamine pojawia się przede wszystkim u ciężko trenujących kulturystów.
Glutamina może być skutecznym suplementem, gdyż w badaniach klinicznych wykazano, że wlewy z glutaminy pomagają w utrzymaniu stałej masy ciała u pacjentów w stanie krytycznym. W pewnych warunkach metabolicznego obciążenia organizm może nie być w stanie produkować wystarczającej ilości glutaminy. Glutamina zwiększa również odporność organizmu i zmniejsza zachorowalność.
Dr Jose Antonio, teoretyk sportu z University of Nebraska w Keamey, którego artykuły często pojawiają się na tamach FLEXA, jest zafascynowany glutaminą. Mówi on: Mając na uwadze obfitość dowodów naukowych na to, że glutamina ma silne działanie antykataboliczne, sportowcy nie powinni czekać na dalsze prace potwierdzające ten efekt, tylko od razu zacząć ją brać. Glutamina najbardziej potrzebna jest podczas okresów intensywnego treningu, przygotowania do zawodów czy podczas choroby. Zazwyczaj stosuje się dawki 5-10g dziennie.
--------------------------------------------------
GUARANA
Guarana to środek zawierający trzy razy tyle kofeiny co kawa, podnosi koncentrację, ożywia i stymuluje organizm. Ponad to Guarana tłumi przenoszenie bodźców, tak, że mięśnie mogą dłużej pozostawać napięte. Dlatego można mięśnie mocniej obciążać i efektywniej trenować. Działanie pobudzające jest utrzymywane przez długi okres czasu, przy czym nie powstają negatywne objawy towarzyszące spożyciu kawy czy mocnej herbaty jak; niepokój, nerwowość, bezsenność czy problemy żołądkowo-jelitowe. Efekt: więcej motywacji i powodzenia przez cięższy i efektywniejszy trening.
--------------------------------------------------
HMß
HMß (Beta-Hydroxy Beta-Methylbutyrate) - jest krótko-łańcuchowym kwasem tłuszczowym, który powstaje w organizmie z podstawowego aminokwasu rozgałęzionego leucyny (jednego z trzech BCAA's). HMB odznacza się silnym działaniem antykatabolicznym i anabolicznym. Najlepiej stosować 3g dziennie.
HMß (hydroksymetylomaślan) jest substancją bioaktywną o działaniu zbliżonym do witamin, występującą naturalnie w niewielkich ilościach w pożywieniu i wytwarzaną w organizmie człowieka. HMß powstaje w organizmie, jako substancja ochronna, łagodząca skutki stresu, związanego z wysiłkiem fizycznym, głodowaniem, chorobami gorączkowymi, urazami ciała i nadmierną generacją wolnych rodników tlenowych. HMß ogranicza rozpad białek ustrojowych, nasila spalanie tłuszczów, obniża poziom cholesterolu i wspomaga układ odpornościowy. Zapotrzebowanie na HMß wzrasta wykładniczo w warunkach wzmożonej aktywności fizycznej - jego suplementacja prowadzi do znacznej poprawy zdolności wysiłkowych.
Preparat polecany: dla przyspieszenia i spotęgowania adaptacji wysiłkowej (poprawa masy, siły i wytrzymałości mięśniowej oraz wydolności tlenowej) u osób aktywnych fizycznie i sportowców wyczynowych jako spalacz tłuszczu i protektor w programach redukcji masy ciała (odchudzanie) dla zapobiegania niekorzystnym skutkom zdrowotnym stresu środowiskowego i oksydacyjnego (nerwowy tryb życia, praca w przemyśle, ciężka praca fizyczna, itp.) w rekonwalescencji po chorobach przebiegających ze wzmożoną utratą azotu (choroby gorączkowe, infekcje pokarmowe, oparzenia, rozległe urazy ciała, zabiegi chirurgiczne, anoreksja, tyreotoksykoza) dla łagodzenia przypadłości wieku późnego (uwiąd starczy, utrata masy mięśniowej, osłabienie siły mięśniowej) w profilaktyce chorób sercowo naczyniowych i infekcyjnych.
--------------------------------------------------
KOFEINA
Trójmetyloksantyna (teina) występująca w wielu roślinach, a w szczególnie dużych ilościach herbaty, owocach drzewa kawowego oraz orzeszkach cola. Działa pobudzającą na ośrodkowy układ nerwowy ułatwiając i przyspieszając procesy myślenia, znosząc uczucie zmęczenia tak psychicznego jak fizycznego, zwiększając i pogłębiając odbiór zewn. wrażeń, zwiększa zdolność wykonywania pracy umysłowej i fizycznej, ponadto działa rozkurczowo i moczopędnie, nasila działanie leków przeciwbólowych. Stosowana w obwodowych niewydolnościach krążenia (zapaść), bólach głowy pochodzenia naczyniowego, stanach wyczerpania i znużenia, stosowana w niedomodze oddychania. Wchodzi w skład licznych mieszanek przeciwbólowych. Duże dawki powodują bóle i zawroty głowy, rozkojarzenie myślowe, bezsenność kołatanie serca; drgawki.
Jest substancją biologicznie czynną, szeroko rozpowszechnioną w świecie roślinnym. Ewentualne skutki uboczne jej stosowania są znacznie mniejsze niż w przypadku efedryny. Kofeina dziala na mózg pobudzająco, nasila aktywność życiową, pomaga znieść znaczne obciążenie fizyczne i umysłowe, działa orzeźwiająco likwidując uczucie senności, może nasilać anabolizm białek. Optymalne działanie rozpuszczające tłuszcz uzyskamy stosując 200 mg kofeiny w jednej dawce, razem z efedryną oraz aspiryną oczywiście. Kofeina silnie pobudza rozpad tkanki tłuszczowej i podnosi ciśnienie. Nadużywanie wiąże się z ryzykiem wystąpienia, miażdżycy, nadciśnienia tętniczego, choroby wrzodowej przewodu pokarmowego, chronicznego bólu głowy.
--------------------------------------------------
KOLAGEN
Kolagen stanowi ok. 25 % struktury organizmu i bierze udział w funkcjach życiowych niemal wszystkich układów, narządów i tkanek. Wraz z wiekiem organizm traci zdolność odbudowy kolagenu. Do zaburzeń w tworzeniu kolagenu dochodzi również w sytuacji nasilonego jego niszczenia, przy permanentnych przeciążeniach (aktywność fizyczna, sport wyczynowy) oraz chorobach autoagresyjnych (zwyrodnienie stawów). Zaburzenia w metabolizmie kolagenu objawiają się nie tylko dysfunkcjami w obrębie aparatu ruchu (sztywność, bóle okołostawowe), ale również w tych tkankach i narządach, dla których kolagen i substancje bliźniacze pełnią funkcje strategiczne. Przy niedoborze kolagenu pojawiają się starcze zmiany ciała, zmarszczki, cellulitis, suchość skory, matowienie paznokci i włosów, przykurczenie sylwetki. Najgroźniejsze dla zdrowia i życia są zaburzenia w układzie odpornościowym, gdzie kolagen sprawuje bardzo ważną funkcję obronną, ogranicza wnikanie i rozprzestrzenianie się ciał patogennych, toksyn środowiskowych, drobnoustrojów.
Odżywka polecana: dla osób narażonych na przeciążenia aparatu ruchu, wykonujących ciężką pracę fizyczną, rehabilitowanych ruchowo, ćwiczących rekreacyjne i sportowców wyczynowych, jako profilaktyka schorzeń aparatu ruchu, zapobiegając powstawaniu zwyrodnieniowych zapaleń stawów, osteoporozy, złamaniom i kontuzjom, dla rekonwalescentów po zabiegach chirurgicznych, kontuzjach i złamaniach, w okresie intensywnego wzrastania; dzieci powyżej 6 roku życia i młodzież, dla poprawy kondycji skóry, paznokci, włosów, dla wszystkich w drugiej połowie życia, dla opóźnienia wystąpienia zmian w wyglądzie i stanie zdrowia, związanych z procesem starzenia.
--------------------------------------------------
KREATYNA
Jest to związek azotowy występujący głównie mięśniach, w połączeniach z kwasem fosforowym tworzy związek wysokoenergetyczny - fosfokreatynę; bezwodnik k. (kreatyninę) wydalany w moczu. Pochodna glicyny, może przyjmować grupę fosforanową z kwasu adenozynotrójfosforowego (ATP) przechadząc w związek wysokoenergetyczny fosfokreatynę; reakcja ta jest odwracalna i katalizowana przez enzym kinazę kreatynową. Bezwodnikiem kreatyny jest kreatynina wydalana w dużych ilościach z moczem.
Kreatyna jest jednym z najlepszych suplementów na przyrost siły i masy nie powodując żadnych ujemnych zdrowotnych skutków ubocznych. Każdy może ją zażywać jeżeli tylko wyrazi na to zgodę lekarz. Jednak kreatyna to nie steryd tylko bardzo delikatny suplement i trzeba wiedzieć jak do niej podejść.
Kreatyna to jeden z niewielu suplementów, których skuteczność potwierdzona jest badaniami naukowymi. To substancja podobna do białek, składająca się z trzech aminokwasów: metioniny, argininy i glicyny. Występuje głównie w czerwonym mięsie. Jako suplement wytwarzana jest w sposób syntetyczny z aminokwasów. Kreatyna będąca prekursorem fosfokreatyny lub ATP (bezpośredniego źródła energii dla mięśni) wytwarzana jest w wątrobie. Organizm może wytworzyć dziennie maksymalnie 1g kreatyny. Normalne zapotrzebowanie dzienne to ok. 2g. (1g dostarczany jest z pożywieniem). W przypadku sportów siłowych szczególnego znaczenia nabiera sprawa dostarczania dodatkowych ilości kreatyny do mięśni. Dzięki temu jako paliwo w trakcie pracy mięśnie zużywają ATP i fosfokreatyne, a dopiero w późniejszej fazie węglowodany (w ich przypadku produktem odpadowym jest kwas mlekowy utrudniający regenerację). Dzięki temu mięśnie regenerują się zdecydowanie szybciej. Kreatynę wytwarza się syntetycznie na bazie wapna i węgla. Nie ma żadnego zagrożenia BSE.
Mięśnie składają się z włókien, trzeba aby włókna mięśniowe były jak największe, jak najgrubsze i żeby było ich jak najwięcej; żeby wyprodukować dodatkowe włókna należy je uszkodzić. Zrobić to jest łatwo: poprzez skurcze mięśni pod odpowiednim obciążeniem, które spowoduje jakby uszkodzenia i mikropęknięcia w tkance mięśniowej. Oczywiście nie chodzi o to, żeby zerwać cały mięsień, ale żeby spowodować w nim jakby wewnętrzne uszkodzenia. W procesie regeneracji po treningu organizm naprawia uszkodzenia bez śladu a nawet wzmacnia uszkodzone elementy i buduje nowe włókna. Proces ten trwa 24-72h po treningu zależnie od grupy mięśniowej. Małe grupy regenerują się najszybciej np. biceps, przedramiona ok. 24h, duże dłużej np. grzbiet aż 72h.
Kreatyna: zwiększa odporność na ból, zwiększa siłę, zwiększa odporność organizmu na stres (obciążenie) szczególnie skutecznie w połączeniu z glutaminą, do kreatyny trzeba pić dużo wody gdyż wiąże wodę w komórce i zwiększa jej objętość; zwiększa wchłanianie białek, najlepiej w połączeniu z glutaminą lub bcaa; energię należy zapewniać dostarczając węglowodanów złożonych (ryż, makaron, płatki zbożowe) a nie prostych (cukier, słodycze), i ogromnych ilości budulca czyli białka zarówno zwierzęcego jak i roślinnego (chude mięso, białka jaj, nabiał, odżywki białkowe); poprzez zwiększenie ilości ATP w mięśniach kreatyna chroni zapasy węglowodanów i ogranicza powstawanie kwasu mlekowego - zakwasów; kreatyna pomaga utrzymać stan anaboliczny (budowy) dzięki zatrzymaniu większej ilości wody.
Kreatynę najlepiej stosować cyklicznie, przez okres 4-8 tygodni, na 40 minut przed śniadaniem - 5g, ok.30 min przed i bezpośrednio po treningu dawkę po 5g; następnie 2-4 tygodnie przerwy. Trzeba pamiętać, że kreatyna jest lepiej wchłaniana przez organizm wraz z glukozą, dlatego warto ją zakupić w aptece, albo popijać sokiem z winogron. Napój należy też szykować tuż przed spożyciem, gdyż po 5-10 minutach traci swoje właściwości i staje się bezużytecznym składnikiem - kreatyniną. Producenci zalecają stosowanie dawek nasycenia i podtrzymania:
- polecane dawkowanie - faza nasycenia - przez 5 dni po 20 g czystej kreatyny, następnie - faza podtrzymująca po 1-2 g. Po 8 tygodniach znów można rozpocząć dawkę nasycającą. Po kolejnej fazie podtrzymującej należy zrobić 3-4 tygodnie przerwy w celu usunięcia bloków enzymatycznych. Preparat należy przyjmować w dawkach po 5 g 4 razy dziennie dodając do napojów lub posiłków bogatych w węglowodany. Stosować najlepiej bezpośrednio po treningu. Kreatyna działa jeżeli jest dobrze podawana przy dobrej diecie, treningu i odpoczynku.
Cokolwiek zjemy lub wypijemy trafia przez przełyk do żołądka, gdzie już czekają kwasy trawienne mające na celu rozłożenie pokarmu na składniki odżywcze. I tak: węglowodany proste (glukoza, fruktoza) - przechodzą przez żołądek nienaruszone; węglowodany złożone (np. skrobia) znajdujące się w ryżu, płatkach i chlebie są rozbijane na cukry proste tzn. długie łańcuchy węglowodanowe są cięte na krótsze odcinki; białka - długie łańcuchy proteinowe są cięte na aminokwasy składowe; tłuszcze - także ulegają trawieniu ale nie ma to dla nas istotnego znaczenia. Pokarm przebywa w żołądku niedługo (ok.1h) zależnie od składu. Następnie treść żołądka przesuwa się do jelit, gdzie wszystkie składniki odżywcze przez ścianki jelita dostają się do krwi. Dopiero wtedy wraz z krwią składniki odżywcze (aminokwasy, glukoza, kwasy tłuszczowe itd.) mogą trafić do komórek mięśniowych.
Kreatyna występujące normalnie w pożywieniu, jednak w ilości niewystarczającej dla trenującego kulturysty. Dlatego należy uzupełniać ich niedobór przez odpowiednie uzupełnianie. Suplement powinien jak najszybciej przejść przez żołądek i trafić do jelit, ponieważ cząsteczki suplementu są duże i nietrwałe więc mogą zostać łatwo uszkodzone (rozłożone, zniszczone) przez soki żołądkowe. Suplement powinien być wchłonięty jak najszybciej. Aby zapewnić szybkie wchłanianie suplementu, powinno się przyjmować go na pusty żołądek i pozwolić mu przejść przez niego jak najszybciej. Jeżeli zjemy coś przed lub po przyjęciu suplementu to wymiesza się on z pokarmem i na długo zostanie w żołądku aż do całkowitego strawienia mieszaniny. Dlatego nie powinno się nic jeść przynajmniej ok.1h przed i 30-45min po przyjęciu suplementu. W przypadku kreatyny sprawa nabiera szczególnego znaczenia, gdyż przyjmując ją z glukozą liczymy na działanie insuliny, która powinna przetransportować kreatynę z krwi do komórek. Jeżeli zjemy coś w momencie, gdy cała kreatyna nie trafiła jeszcze do mięśni, tłuszcz zablokuje wydzielanie insuliny i kreatyna zostanie wyłapana z krwi przez nerki i trafi do kanału. Jeżeli przyjmujemy prawidłowo kreatynę ale bez glukozy, to co prawda trafi ona do krwi w stanie nienaruszonym, ale po 1-1.5h zostanie wyłapana przez nerki. Dlatego tak ważne jest przyjmowanie glukozy do kreatyny.
KREATYNĘ WARTO ŁĄCZYĆ Z INNYMI SUPELEMENTAMI (glutaminą, bcaa, hmb, itp.)!
--------------------------------------------------
KREATYNA B1
Najnowsze badania naukowe dowodzą, że sprawności uzależnione od treningu mogą wzrosnąć w ciągu pięciu dni o 30% przy wysokim dozowaniu kreatyny! Dozowanie kilku gramów dziennie jest prawie bezskuteczne. Kreatyna jest naturalnym związkiem pełniącym rolę nośnika energii w organizmie. Jej naturalne źródła to przede wszystkim mięso i ryby. Wraz ze znaną substancją ATP kreatyna tworzy natychmiastowe źródło energii dla nawet najbardziej obciążonego organizmu. Kreatyna spalana jest znacznie wcześniej w mięśniach niż węglowodany i tłuszcz. Creatine B1, zawiera duże stężenie monohydratu kreatyny, pozwala przeżyć nowy wymiar maksymalnej sprawności, ponieważ kreatyna B1 podwyższa sprawność w zakresie wytrzymałości siłowej, oszczędza węglowodany, zapobiega przedwczesnemu przekwaszeniu mięśni, skraca czas odpoczynku po intensywnym treningu i zawodach. Decyzja - dozowanie w odstępach czasu! Przyjmować przez 5 dni po 30 g Creatine B1 (zawiera tyle kreatyny co 4,4 kg surowej wołowiny). Następnie przerwać przyjmowanie na 3 tygodnie, aby ponownie rozpocząć dawkowanie w odstępach czasu. Powtórzone stosowanie Kreatine B1 prowadzi do doskonałego wyrównania sprawności.
Przykładowy skład na 100 g: wartość energetyczna 133 kcal, węglowodany 33,3 g, witamina B1, 3,67 mg, kreatyna 66,7 g. Zalecane spożywanie: Przyjmować 4 razy dziennie 1 łyżka od herbaty Creatine B1 (7,5 g) przez 5 dni z Weight Gainer, Muscle Gainer, Mineral light, Liqids light lub innymi zimnymi napojami podczas jedzenia.
--------------------------------------------------
L-KARNITYNA
Redukcja tłuszczu, długotrwała sprawność i definicja ciała zawdzięczać można poczęści L-Karnitynie. Ponieważ substancja odżywcza L-Karnityna: aktywuje redukcję tłuszczu w sposób naturalny, poprawia wytrzymałość, przyspiesza regenerację, oszczędza węglowodany, obniża stężenie cholesterolu i trójglicerydów we krwi, obniża tętno. Wysiłek fizyczny podczas treningu sprawnościowego i wytrzymałościowego, jak też ćwiczenia aerobowe wymagają dużo energii. Organizm posiada krótko i długoczasowe zasobniki energii. Przy długim treningu zostają osłabione przede wszystkim zasoby tłuszczu. Kluczową rolę odgrywa tu L-Karnityna. Substancja ta dostarcza kwasy tłuszczowe do części komórek wytwarzających energię, gdzie razem z tlenem zostają spalone i przekształcone w energię. Przede wszystkim podczas treningu sprawnościowego i wytrzymałościowego oraz w czasie zachowywania diety potrzebujemy L-Karnityny. Niewielką jej ilość organizm produkuje sam. Jednak przy diecie ubogiej w mięso i przy obciążeniu uprawianiem sportu to nie wystarcza. Dziennie przyjmować powinno się ok. 1200mg specyfiku. Po 4-6 tygodniach stosowania nie przyjmować przez 4 tygodnie.
Działanie L-karnityny nie jest do końca idealne. Potwierdzono to przez niezależne badania. Biegacze podobno po niej chudli, ale potem i tak był efekt jojo. Na schudnięcie dobry jest domowy xenadrin czyli: 1 mocna kawa (klasyczna siekiera), chyba że ktoś woli tabletki z kofeiną, wtedy około 200mg; aspiryna (polopiryna) - 300mg (czyli jedna zwykła tabletka lub dwie zależy od organizmu) to wszystko na 1h przed intensywnym treningiem. W zasadzie powinna być jeszcze efedryna 25mg (czyli jedna ampułka) ale jest na receptę chyba tylko w lecznictwie zamkniętym. Poza tym efedryna jest najbardziej niebezpieczna - to jakby taka amfetamina, która słabiej działa na układ nerwowy.
Tussipect (efedryna) działa. Kilka osób chwali jego działanie. 2 tabletki to około 30 mg efedryny czyli zalecana dawka w kombinacji kofeiną/efedryną/aspiryną, tzn jedna siekierka + 1-3 aspirynki + 3-6 pastylek tussipectu.
Efedryna jest w syropie (tabletkach) o nazwie Tussipect - można kupić bez recepty, tabletki kosztują ok. 3zł, najbardziej popularne Herbapolu. Działa też bardzo fajnie jako wspomagacz przy wkuwaniu (3 tabletki). Inne substancje obecne w tym syropie (tabletkach) nie są szkodliwe, od czasu do czasu można sobie coś takiego całkiem bezpiecznie używać.Syrop Tussipect (cena ok.5zł za butelkę 140g) można połączyć z Red Bullem, daje to także ciekawe efekty.
Niestety notuje się więcej sygnałów o nieskuteczności L-karnityny. W tej sytuacji dobre są suplementy oparte na HCA (hydroksywas cytrynowy). Jedno jest pewne: tłuszczu nie da się zgubić bez drastycznego podniesienia sprawności fizycznej. Dlatego w odchudzaniu pośrednio mogą pomóc inne suplementy np. BCAA (aminokwasy rozgałęzione) przed treningiem, ewentualnie kreatyna (sprawdzone).
--------------------------------------------------
LECYTYNA
Lecytyny, związki organiczne z grupy fosfolipidów; występują we wszystkich komórkach , w dużych ilościach w tkance nerwowej. Pełni szereg funkcji w organizmie: poprawia pamięć i zdolność uczenia się, obniża poziom złego cholesterolu, wzmacnia i poprawia odporność, wspomaga spalanie tłuszczy i przyswajanie witamin tłuszczorozpuszczalnych, zmniejsza toksyczność lekarstw.
--------------------------------------------------
PROTEIN POWDERS
Protein powders - ogólnie rzecz ujmując białka; są to proteiny w proszku i preparaty budujące masę mięśniową. Proteiny to jedno z najważniejszych dla organizmu źródeł substancji odżywczych - są to białka jaj, koncentraty i wyodrębnione w procesie wymiany jonowej proteiny pochodzące z serwatki mleka. Proteiny niezbędne są do odnowy tkanki mięśniowej, nadwerężonej w wyniku urazów lub intensywnych ćwiczeń, a także do tworzenia nowej. Według kodu genetycznego, przy braku protein organizm rozkłada włókna mięśniowe w pierwszej kolejności, zanim rozpocznie rozkładać tkankę tłuszczową. Bardzo ważny składnik protein to azot, który jest zasadniczym elementem tworzącym mięśnie. Często spożywany pokarm nie zaspakaja całkowitego dziennego zapotrzebowania na proteiny, wobec tego należy je uzupełnić aby budować mięśnia lub utrzymać wypracowany ich stan. Środki te zazwyczaj zawierają: białka pochodzące z koncentratów białka mleka, albuminy białka jaj, izolat białka soi, witaminy, składniki mineralne, inozotyl, l-karnityne, choline, itp.
--------------------------------------------------
TŁUSZCZE - Grupa pokarmowa o najwyższej kaloryczności mająca do spełnienia w organizmie kilka istotnych zadań:
- dostarcza energii;
- jest nośnikiem substancji rozpuszczalnych w tłuszczach (m.in. niektóre witaminy);
- pobudza wchłanianie witaminy D;
- wspomaga magazynowanie wapnia w kościach i zębach;
- jest niezbędna przy przekształcaniu karotenu w witaminę A
Wszystkie tłuszcze zbudowane są z tych samych kwasów tłuszczowych. Te z kolei dzielimy na:
-nasycone
-nienasycone
Z punktu widzenia diety szczególnie ważne są kwasy tłuszczowe nienasycone. Występują przede wszystkim w olejach roślinnych oraz rybach. Powinny stanowić przynajmniej 2/3 wszystkich spożywanych tłuszczów. Zapotrzebowanie na tłuszcz w ciągu dnia to ok. 1 g na 1 kg wagi ciała, a 25-35% energii powinno pochodzić właśnie z tłuszczów. Należy przy tym zwrócić uwagę na to, iż organizm nie może otrzymywać znacznie więcej energii niż jest w stanie wydatkować. Prowadzi to do zachwiania równowagi żywieniowej i w prostej linii do odkładania się tłuszczu w postaci tkanki tłuszczowej. Prawidłowe trawienie tłuszczów przebiega w obecności wystarczającej ilości węglowodanów. Ich brak lub niedostatek jest powodem niecałkowitego spalania tłuszczów i odkładania się ich.
--------------------------------------------------
TYROZYNA
Tyrozyna to aminokwas aromatyczny (endogenny), składnik wielu białek, występuje także w stanie wolnym; u kręgowców z tyrozyny powstają ważne biologiczne związki: hormony (adrenalina, tyroksyna), melaniny, tyramina. Powstaje z egzogennej fenyloalaniny. Pochodnymi są tyrozyny są hormony rdzenia nadnerczy: noradrenalina i adrenalina oraz tarczycy : trójjodotyronina i tyroksyna. Pochodnymi są również melaniny, ciemne barwniki gromadzące się w skórze; zaburzenie w przemianie tyrozyny prowadzi do dziedzicznej choroby - alkaptonurii.
--------------------------------------------------
WODA - to najbardziej znaczący ilościowo składnik ciała ludzkiego, wszystkie procesy organizmu zachodzą w środowisku wodnym. Właściwe nawodnienie to jeden z podstawowych warunków prawidłowego funkcjonowania organizmu. W warunkach wyczerpującego wysiłku fizycznego picie dużych ilości czystej wody nabiera szczególnego znaczenia. Kulturysta wypija dziennie 3-5 litrów wody niegazowanej. Inne napoje np. herbate, kawę, colę itp. liczymy tylko w połowie czyli np. szklanka herbaty to odpowiednik połowy szklanki czystej wody.
Istnieje wiele teorii dotyczących uzupełniania strat wody podczas wysiłku fizycznego, jednakże większość z nich nie opiera się na rzetelnej wiedzy. Panie wypijają olbrzymią ilość czystej wody, natomiast panowie nie odróżniając napojów izotonicznych od psycho-drinków, wypijają morze tych ostatnich, część pije napoje i soki owocowe czyli to co można kupić w klubie, a co nie powinno być wypijane podczas wysiłku. Woda, chociaż nie dostarcza organizmowi substancji odżywczych, to należy do ważnych składników pokarmowych. Przenosi składniki pożywienia do narządów i komórek oraz przyczynia się do wydalania produktów przemiany materii, w tym także nagromadzonych o organizmie produktów toksycznych. Woda stanowi podstawowy składnik wszystkich komórek, tkanek oraz płynów ustrojowych. Bez niej organizm nie jest w stanie przetrwać nawet paru dni. Z uwagi na fakt, że organizm nie może magazynować większej ilości wody, istnieje konieczność dostarczania jej w ilościach które zapewnią prawidłowy przebieg procesów życiowych. Niedostateczna podaż wody prowadzi do odwodnienia organizmu. Jednocześnie jej nadmiar też jest szkodliwy.
Oto jak wygląda rozkład wody w ustroju:
Organizm osoby ważącej ok. 75 kg zawiera ok. 45 litrów wody, z czego 70-75% znajduje się w mięśniach a 10-15% w tkance tłuszczowej. Sportowcy wyczynowi maja większą masę mięśniowa i dlatego organizm ich zawiera więcej wody. Z wiekiem w każdym organizmie ilość jej maleje. Średnio powinniśmy dostarczać organizmowi ok. 1,5 litra płynów dziennie. Przy wysiłku ilość wypijanego płynu ulega podwojeniu, pamiętajmy przy tym, że jedzenie też jest ich źródłem. Dla sportowców bardzo ważny jest prawidłowy dobór płynów.
Odwodnienie organizmu może być skutkiem niedoboru płynów, zwłaszcza przy wysiłku fizycznym. Powstające podczas wysiłku ciepło uruchamia procesy adaptacyjne, mające na celu szybkie jego odprowadzenie poza ustrój. Każdy intensywnie trenujący musi zapamiętać, ze strata wody odpowiadająca 5% masy ciała powoduje spadek wydolności o 30% i dlatego należy temu zapobiegać. Odwodnienie organizmu, wyczerpanie zapasów glikogenu mięśniowego, utrata z potem ważnych składników mineralnych, powodują skurcze mięśni i zaburzenia układu nerwowego. Są to szkody, które muszą być naprawione w ciągu 24 godzin. Z tej racji głównym celem przyjmowania napojów podczas intensywnego wysiłku jest maksymalnie szybkie wyrównanie ubytków wody. Najlepsze dla osób trenujących są napoje izotoniczne, przeznaczone do błyskawicznego uzupełnienia wody, węglowodanów i elektrolitów. Jak i kiedy należy pić podczas letnich treningów?
Podczas treningu należy co 15-30 minut wypijać ok. 100-200 ml napoju, po wysiłku ubytek wody należy uzupełnić 400 ml wody, później może to być napój gazowany przeznaczony dla sportowców. Absolutnie nie może to być piwo, które powoduje odwodnienie i napoje typu Cola, silnie zakwaszające organizm i również powodujące odwodnienie. Jak mądrze uzupełniać straty wody?
Bezpośrednio po wysiłku należy pić małymi łykami, nawet jeżeli nie odczuwamy pragnienia. Płyny powinny być raczej chłodne, gdyż szybciej się wchłaniają z przewodu pokarmowego. Przyjmuje się, że ilość spożytych płynów powinna wynosić 1 ml na 1 kalorię zapotrzebowania energetycznego. Np. bieg maratoński pochłaniający 3000 kcal wymaga 3 litrów płynów. Niedobór płynów należy wyrównać najpóźniej do 24 godzin.
--------------------------------------------------
WĘGLOWODANY
Węglowodany, cukrowce, cukry, sacharydy, organiczne związki chemiczne o charakterze aldehydo- lub lub ketoalkoholi. Obok białek i tłuszczów podstawowy składnik organizmów żywych (zwłaszcza roślin), jeden z podstawowych składników występujących w pokarmach zwierząt i obok tłuszczów podstawowe źródło energi. Węglowodany dzieli się na proste (monosacharydy, m.in. glukoza, fruktoza, galaktoza) i złożone, które można rozłożyć do monosacharydów. Zależnie od liczby podjednostek monosacharydowych rozróżnia się oligosacharydy, m.in. glukoza, fruktoza, galaktoza) i złożone, które można rozłożyć domonosacharydów. Zależnie od liczby podjednostek monosacharydowych rozróżnia się oligosacharydy (należą tu m.in. dwucukry - sacharoza, laktoza, laktoza, mannoza) i polisacharydy (wielocukry, m.in. skrobia, glikogen, celuloza i dekstran). Mono- i oligosacharydy są dobrze rozpuszczalne w wodzie. Monosacharydy mają właściwości redukcyjne, często wykorzystywane w reakcjach identyfikacyjnych i do ilościowego oznaczania cukrów do celów klinicznych. Biosynteza węglowodanów ze składników nieorganicznych (dwutlenku węgla i wody) zachodzi na wielką skalę w roślinach zielonych (fotosynteza).
Lub, jak kto woli, węglowodany dzielą się na: oczyszczone (wszelkiego rodzaju słodziki oraz cukier), proste (charakteryzują się wysokim indeksem glikemicznym i gwałtownie podnoszą poziom cukru we krwi) i złożone (charakteryzują się niskim indeksem glikemicznym i w umiarkowany sposób zwiększają poziom cukru we krwi).
Węglowodany proste są przyswajane w krótkim czasie po spożyciu. Szybko są wchłaniane i dzięki temu dają szybki, krótkotrwały zastrzyk energii. W przypadku węglowodanów złożonych obserwujemy zjawisko odwrotne. Są one wchłaniane zdecydowanie wolniej i dostarczają energii w dłuższym okresie czasu.
Podstawą rozwoju masy jest dodatni bilans energetyczny w organizmie. Powoduje on zmiany hormonalne pobudzające wzrost mięśni (anabolizm). Węglowodany sprzyjają wydzielaniu insuliny, która jest niezbędna do transportu aminokwasów i glukozy do krwi i mięśni. To właśnie insulinie zawdzięczamy zwiększone wchłanianie aminokwasów przez mięśnie i zdecydowany wzrost syntezy białek. Poza tym są odpowiedzialne za powstawanie i magazynowanie glikogenu, który jest wykorzystywany przy intensywnym wysiłku.
Węglowodany sprzyjają budowaniu i zatrzymywaniu białka. Organizm dysponuje jedynie niewielkim zapasem węglowodanów (glikogenu), który podczas wysiłku szybko się wyczerpuje. Tracąc węglowodany, sportowiec traci zdolności wysiłkowe. Przy niedostatku węglowodanów wzmaga się katabolizm, gdyż uwolnione z białek aminokwasy zamieniane są na węglowodany. Sportowiec musi uzupełniać węglowodany podczas wysiłku - dla zachowania wysokiej sprawności fizycznej oraz po zakończeniu wysiłku - dla powiększenia rezerwy węglowodanowej (nadkompensacja glikogenu). Podczas wysiłku i po jego zakończeniu należy korzystać jedynie z węglowodanów o zróżnicowanej budowie (specjalne odżywki węglowodanowe), gdyż jedynie takie węglowodany gwarantują szybkie uzupełnienie energii, skuteczne ograniczenie rozpadu białek i znaczącą nadbudowę zapasów glikogenu. Objawy ich niedoboru to ociężałość i ospałość, niechęć do jakiegokolwiek wysiłku. Bez odpowiedniej dawki węglowodanów nie ma też mowy o przyroście mięśni.
Dawkowanie węglowodanów zależy od wagi ciała. Większość ekspertów zaleca dzienne spożycie węglowodanów w ilości 4,5 - 6,5 g/kg wagi ciała dziennie. Z reguły w dniach treningów powinniśmy spożywać ok. 6 g. Na każdy kilogram masy ciała, natomiast w dniach bez treningów około 4 g. Węglowodany należy spożywać zarówno przed treningiem (gromadzimy wówczas w organizmie odpowiednią ilość energii do wysiłku) jak i około 30 min. po treningu. Dzięki temu utrzymamy odpowiednio wysoki poziom cukru we krwi i wyrównamy ilość glikogenu. Pozwoli to nam na uniknięcie zjawiska rozpadu do aminokwasów.
Z drugiej jednak strony należy kontrolować spożywanie tej grupy żywnościowej, bowiem zbyt duże spożycie węglowodanów może przyczynić się do tycia. Dlatego też ich dozowanie zależy od indywidualnych warunków każdego ćwiczącego. Osoby ze skłonnościami do tycia powinny przyjmować mniejsze ilości węglowodanów, a zwiększać spożycie białka. Planując dietę powinniśmy uwzględnić m.in. ilość intensywności przeprowadzonych treningów. Nie zapominajmy o ważnej roli błonnika, jako regulatora spalania. Wskazane jest spożywanie znacznej ilości produktów węglowodanowych o zwiększonej jego zawartości ( płatki owsiane, otręby pszenne ).
W cyklu dziennym starajmy się spożywać największe ilości węglowodanów na śniadanie. Im bliżej końca dnia, tym mniej produktów węglowodanowych. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy trening w danym dniu przeprowadzamy późnym popołudniem lub wieczorem. W takim wypadku niezbędne jest dostarczenie organizmowi odpowiedniej ich ilości zarówno bezpośrednio przed ( węglowodany proste ) jak i po treningu ( węglowodany złożone ).
Nie osiągniesz celu jeśli nie masz jego jasnej wizualizacji:)
Należy pożądać rezultatów. By przychodziły, trzeba stale oceniać postępy i dokonywać koniecznych zmian.
Krzysztof Piekarz
actiVe
